لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات 22
مقدمه
یکی از دغدغههای اساسی کانون خانوادهها در عصر حاضر، بحث هویت و بحران هویت نوجوانان است. در بحث روانشناسی رشد از دوره نوجوانی به عنوان بحرانیترین دوره زندگی یاد شده است؛ به طوری که«استانلیهای»، پدر روانشناسی نوجوانی و بلوغ، دوره نوجوانی را دوره فشار و طوفان می‌داند. همانگونه که طوفان به یکباره و بدون خبر، اثرات شدید و مخربی بر جای می گذارد، دوره نوجوانی نیز به طور ناگهانی با بلوغ شروع میشود و اثرات شدیدی بر رفتار و حالات نوجوان به جای میگذارد. (1) چنانچه از ابتدای نوجوانی نتوان این طوفان را به صورت اصولی و سازمان یافته مهار نشود، ممکن است خسارات جبران ناپذیری را بر روان نوجوان بر جای نهد. در زمانهای گذشته و نسلهای پیشین، به علت کوچک بودن شهرها و نیز زندگی روستایی و همچنین نبود وسایل ارتباط جمعی و رسانههای مختلف، امکان تبادل اطلاعات بسیار محدود بود. از این رو، مباحث هویت آنچنان با چالش روبرو نمی‌شد؛ اما امروزه با وجود پدید آمدن فناوریهای نوظهور و رسانههای مختلف و نیز مطرح شدن مسأله جهانی شدن، این معضل کمی پیچیدهتر جلوه نموده است. طی پژوهشی که در یکی از کشورهای غربی صورت گرفت و چند سال به طول انجامید، از افراد خواسته شد به این پرسش پاسخ دهند که «علت توجه‌شان به برنامه‌های تلویزیون و سایر رسانههای دیگر چیست؟» یک دسته از پاسخها کسب آگاهی در مورد خویشتن، تقویت ارزش‌های شخصی، یافتن الگوهای رفتاری، همانندسازی با ارزش‌های مورد اعتنای دیگران و در یک کلام، «هویت‌یابی» بود.(2)
در عصر حاضر گستردگی و دستیابی آسان به اطلاعات متنوع پیرامون همه مسائل فوق، نوجوان را با انبوهی از ابهامات وسردرگمیها مواجه ساخته واو را در مقابل راههایی متفاوت برای پیمودن زندگی آینده خویش قرار داده است. بررسی‌های روانشناسی اجتماعی در زمینه قدرت رسانهها نشان میدهد که این وسایل ارتباط جمعی دارای چنان قدرتی هستند که میتوانند نسلی تازه در تاریخ پدید آورند؛ نسلی که با نسلهای پیشین از جهت فرهنگ، ارزش‌ها، هنجارها و آرمان‌ها بسیار متفاوت است. رسانهها از طریق ارائه هنجارهای خاص اجتماعی به افراد تلقین میکنند که رفتار ارائه‌‌شده در رسانهها، رفتار «مناسب اجتماعی» است. به این ترتیب، رسانهها با ارائه الگوها و هنجارهای خاص که در جهت اهداف مدیران رسانهها است، باعث ایجاد همنوایی در افراد می‌گردند.(3)
به دلیل رشد هیجانی وعاطفی این دوران، نوجوان با ویژگیهای خاصی چون: هیجانها وعواطف تند وشدید و نیز تأثیرپذیری سریع از محرکهای هیجانی مواجه میشود که علت آن نامتعادل شدن ترشحات غدد داخلی(درون ریز) و تغییر گرایش او نسبت به محیط است؛(4) رسانهها نیز از همین ویژگی متابولیسمی استفاده نموده و هویتهای مد نظر خویش را به نوجوانان القاء میکنند. در همین راستا کشورهای غربی با به راه انداختن جنگ نرم هویت نوجوانان را مورد هدف قرار دادهاند؛ اینان با بهرهگیری از ابزارهایی همچون ماهواره که یک رسانه یک‌سویه و نیز اینترنت که رسانهای تعاملی محسوب میشود، به جنگ هویت نوجوان رفته و هدفی جز ایجاد بحران هویت و سرانجام تخریب هویت در این قشر ندارند. آنچه در این مقاله بیشتر مورد نظر ما است، هویت دینی و اسلامی نسل نوجوان است که از یک جهت از هویت ملی سرنوشت سازتر، کاراتر وجهت بخشتر است؛ از این رو، هدف گرفتن هویت اعتقادی واسلامی نوجوانان توسط دشمن امری بدیهی است؛ به صورتی که معاون وقت شورای اطلاعاتی امنیت ملّی در سازمان سیا گفته است: «اسلام و نهضت‌های اسلامی در زمان ما منبع کلیدی کسب هویت را برای اقوامی فراهم می‌آورند که قصد دارند همبستگی اجتماعی خود را در مقابله با تهاجم فرهنگی تقویت کنند.» بر همین اساس، مؤسسه امور امنیت ملّی یهودیان در واشنگتن، طی کنفرانسی به‌صراحت اعلام کرد: «باید هویت دینی مسلمانان را از آنان بگیریم.»(5)
مقاله فناوری اطلاعات، نوجوان وبحران هویت
