لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 20
به طور کلی، غده پاراتیروئید، عمل آزاد شدن کلسیم از استخوان ها را کنترل می کند. با کمبود کلسیم در خوراک دام، این غده تحریک شده با ترشح هورمون خود، باعث آزاد شدن کلسیم می شود، به نحوی که غلظت کلسیم را در خون تقریباً ثابت نگه می دارد. البته در این حالت چون کلسیم و فسفر به صورت ترکیب با یکدیگر در استخوان ها وجود دارند، فسفر نیز آزاد می شود ولی به علت عدم نیاز به آن، این ماده از بدن دفع خواهد شد. در جذب کلسیم و جایگزینی آن در استخوان ها، ویتامین D نقش اساسی دارد.
بعضی از اسیدهای آلی، با کلسیم ترکیبات پایدار تولید می کنند، به صورتی که این عنصر از دسترس جذب خارج می شود. به عنوان مثال اسیدهای اُگزالیک و فایتیک با کلسیم تولید اُگزالات کلسیم و کلسیم فایتیت می کنند که برای دامها قابل جذب نیست.
کلسیم این ترکیبات، زمانی امکان جذب دارد که شکسته شده و به صورت یون آزاد شود. در غیر این صورت کلسیم به همان صورت کمپلکس بدون آن که جذب شود، از دستگاه گوارش خارج می شود. در دستگاه گوارش نشخوارکنندگان تجزیه بعضی از این ترکیبات پیچیده تا حدودی امکان پذیر است. بخش عمده ای از کلسیم خوراک های دام به صورت این ترکیبات پایدار و پیچیده است، مثل کلسیم موجود در چغندر قند و فرآورده ها و ضایعات آن، کمبود کلسیم در بدن باعث ایجاد عوارض متعدد می گردد. در دام های جوان و در حال رشد، استخوان ها به طور طبیعی رشد نکرده، استقامت لازم را ندارند و از نظر ظاهری نیز غیر طبیعی به نظر می رسند و به همین علت حیوان در هنگام راه رفتن دچار اشکال می شود. به این عارضه ریکتز یا راشیتیسم می گویند که از علائم مشخصه آن لنگیدن است.
کمبود کلسیم در دام های بالغ، باعث عارضة پوکی استخوان می شود، زیرا کلسیم خارج شده از استخوان ها جایگزین نشده است، به این عارضه استئومالیشیا می گویند و از علائم مشخصه آن شکنندگی استخوان ها و ایجاد کجی یا انحنا در پاها است.
ظهور ریکتز و استئومالیشیا، تنها مربوط به کمبود کلسیم نیست. زیرا کمبود فسفر، نسبت نامناسب بین کلسیم و فسفر و همچنین کمبود ویتامین D نیز باعث بروز نشانه های این عارضه می شود. این عوامل همچنین باعث بروز عارضة تب شیر در گاوهای شیرده می شود. کاهش کلسیم سرم خون، تشنج عضلانی، و در نهایت فلجی و بی حسی کامل، همه از علائم این عارضه است.
برای رفع کمبود کلسیم، می توان آن را به صورت مکمل به جیره های غذایی افزود. در افزودن مکمل کلسیم به جیره غذایی دامها، باید نسبت بین کلسیم و فسفر جیره رعایت شود، زیرا نامناسب بودن این نسبت بین دو عنصر حداقل به اندازه کمبود آنها زیان آور است. مناسبترین نسبت را در حدود 2 قسمت کلسیم به 1 قسمت فسفر در دامها، به غیر از طیور تخمگذار می دانند.
نسبت کلسیم برای مرغ تخمگذار بیشتر است. زیرا این حیوان برای تولید پوسته تخم مرغ احتیاج بیشتری به کلسیم دارد و چنانچه در جیره غذایی، کلسیم به مقدار کافی وجود نداشته باشد، پوستة تخم مرع بیش از حد نازک می شود.
دفع کلسیم عمدتاً از راه مدفوع است و به میزان ناچیز از راه ادرار و عرق نیز دفع می شود.
منابع کلسیم: از منابع گیاهی، علوفه گیاهان و محصولات سبز و پربرگ بخصوص گیاهان خانواده بقولات منابع خوب کلسیم هستند.
گیاهان خانوادة غلات و ریشه ها و به طور کلی دانه ها از لحاظ کلسیم فقیرند.
از منابع حیوانی، شیر و فرآورده های آن، محصولات فرعی دامی و ضایعات فرآوری آنها که حاوی استخوان باشند، (آرد استخوان و آرد گوشت و استخوان و آرد آدمی) بسیار غنی از کلسیم هستند. از مکمّل های معدنی کلسیم متداول در تغذیه دام بخصوص در تغذیه دامهای شیروار و مرغهای تخمگذار، آرد استخوان و دی کلسیم فسفات و آرد صدف را می توان نام برد.
فسفر: یکی دیگر از مواد معدنی مهم و ضروری در بدن است. رابطه بسیار نزدیک بین فسفر و کلسیم در استخوان وجود دارد. فسفر نیز مانند کلسیم در تشکیل استخوان ها و دندان ها مشارکت داشته و در حدود 75% از کل فسفر بدن را می توان در این قسمت ها یافت علاوه بر آن در ساختمان فسفولیپیدها، فسفوپروتئین ها، و اسید های نوکلئیک نیز موجود است. فسفر در سوخت و ساز کربوهیدرات ها و سایر مواد مغذی، همچنین جابه جایی انرژی در بدن و نیز به عنوان بخشی از بافرهای موجود در خون نقشی مهم و حیاتی به عهده دارد. مقدار فسفر در مقایسه با کلسیم در بدن کمتر است و نقش ویتامین D در جذب آن در بدن، حائز اهمیت است.
فسفر نیز مانند کلسیم برای تشکیل استخوان ها ضروری بوده و کمبود آن در ظهور عوارض ریکتز و استئومالیشیا مؤثر است. از عوارضی که منحصراً در نتیجه کمبود فسفر در دامها ایجاد می شود، یکی «پیکا» یا هرزه خواری است. در این بیماری اشتهای دام کم شده و به جویدن چوب، استخوان، پارچه و سایر اجسام خارجی، تمایل دارد.
مواد معدنی
