لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:20
تگاهی به ظهور انقلاب
ظهور انقلاب اسلامى ایران، ناتوانى بسیارى از نظریه هاى انقلاب در تحلیل و تبیین انقلاب هاى سیاسى و اجتماعى را نمایان کرد. شاید وقوع انقلاب اسلامى را بتوان نقطه عطفى در نظریه پردازى هاى اندیشمندان علوم سیاسى و اجتماعى دانست، به طورى که بسیارى از آنان را به بازنگرى و بازاندیشى در نظریه هاى خویش وادار نمود و حتى برخى آشکارا به ضعف نظریه هاى خود در رویارویى با انقلاب اسلامى ایران اعتراف کردند.
انقلاب اسلامى ایران به عنوان یکى از انقلاب هاى برجسته قرن بیستم، آثار متعددى را به دنبال داشت و توجه بسیارى از اندیشمندان انقلاب را به خود جلب کرد. شاید هیچ انقلابى در چنین مدت کوتاهى به اندازه انقلاب اسلامى مورد توجه اندیشمندان قرار نگرفته باشد. در نتیجه امروزه شما کتابنامه هاى قطورى از تحقیقات، مقاله ها و کتاب هایى در زمینه انقلاب اسلامى مى بینید که حاوى صدها مقاله علمى و کتاب است. براى مقایسه اى اجمالى براى تبیین دامنه وسیع کار بر روى انقلاب اسلامى توجهتان را به جست و جویى کوتاه در سایت گوگل (Google) با موضوع انقلاب اسلامى جلب مى کنم. براى نمونه امروز صبح این جست و جو را انجام دادم. در این جست و جو در ارتباط با انقلاب اسلامى یک میلیون و ۶۷۱ هزار مدخل وجود داشت. همین جست و جو را نیز براى انقلاب نیکاراگوئه که همزمان با انقلاب اسلامى اتفاق افتاده است، انجام دادم. نتیجه، ۵۱ هزار مدخل در گوگل بود. بدین ترتیب مى بینیم که به هیچ وجه این ۲ انقلاب (انقلاب اسلامى و انقلاب نیکاراگوئه) قابل مقایسه نیستند. این نکته خود به خود این سؤال را مطرح مى کند که چرا چنین توجهى به انقلاب اسلامى ایران شده است؟
براى نمونه اگر پیرامون انقلاب فرانسه که ۲۳۰ سال پیش اتفاق افتاده است و هنوز روى آن مطالعه مى کنند، در سایت گوگل جست و جو کنیم، تعداد مدخل آن حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار مورد است. به عبارت دیگر انقلاب اسلامى ایران در این مدت کوتاه ۳۰ ساله تنها ۶۰۰ هزار مدخل کمتر از انقلاب فرانسه دارد. انقلابى که در واقع به عنوان مادر انقلاب هاى مدرن شناخته مى شود و از مهم ترین آنهاست.البته این مدخل ها همیشه در حال تغییر است.به احتمال زیاد، اگر از امروز ۱۰ سال بگذرد و شما بار دیگر این جست و جو را انجام دهید، خواهید دید که دامنه کار بر روى انقلاب اسلامى بیش از انقلاب فرانسه خواهد بود. به هر حال این نکته اهمیت انقلاب اسلامى را در صحنه بین المللى و براى اندیشمندان حوزه انقلاب و جامعه شناسى سیاسى و انقلاب نشان مى دهد. این که چه عواملى موجب اهمیت فراوان انقلاب اسلامى شده است، خود جاى بحث دارد.به طور قطع، عواملى مانند زمان و مکان وقوع، ایدئولوژى، میزان موفقیت، آثار بین المللى، هویت دشمنان و مخالفان انقلاب اسلامى و عوامل دیگرى در توجه فراوان به انقلاب اسلامى ایران مؤثر بوده اند. این اهمیت براى اندیشمندان حوزه جامعه شناسى انقلاب منجر به این خواهد شد که مطالعات بسیارى بر روى انقلاب اسلامى ایران انجام دهند که یکى از نخستین تلاش ها، آزمون تئورى هاى خودشان است. به عبارد دیگر بررسى کنند، تئورى هایى که تا آن زمان براى تبیین انقلاب ها به کار مى رفته به چه میزان در مورد انقلاب اسلامى صادق است و مى تواند براى تبیین این انقلاب مفید باشد؟ و این مسأله آثار علمى فراوانى را ایجاد خواهد نمود. براى نمونه جالب است بگویم طبق بررسى اى که انجام داده ام، هیچ مطالعه اى بر روى آثار علمى انقلاب ها حتى انقلاب کبیر فرانسه مشاهده نکردم. به عبارت دیگر تحقیقى که اثر یک انقلاب را به عنوان پدیده اى اجتماعى در روند تغییر و تحولات علمى بررسى کند، ندیدم.بنابراین مطالعه اى که من انجام داده ام، کار بسیار جدیدى است و به معنایى، منحصر به فرد است. البته دو، سه نفر از دوستان در ایران چنین صحبت هایى را به طور پراکنده و سطحى در برخى همایش ها داشته اند، اما مقاله علمى مدونى در این زمینه پیدا نکردم و این خود جاى شگفتى است که در حوزه جامعه شناسى علم که محملى براى چنین مطالعاتى است، به این موضوع و این انقلاب توجهى نشده است
انقلاب اسلامی ایران را در مقایسه با سایر تحولات سیاسی- اجتماعی تاریخ معاصر ایران، حایز چه اهمیتها و برتریهایی می دانید؟
انقلاب اسلامی به عنوان مهمترین تحول سیاسی- اجتماعی تاریخ سیاسی معاصر ایران، از جهات مختلف حایز اهمیت است، اما می توان گفت تحولات سیاسی- اجتماعی تاریخ معاصر ایران همچون نهضت تنباکو، انقلاب مشروطیت و نهضت ملی شدن صنعت نفت، تحولاتی یک وجهی و یک بعدی به شمار می آیند.
به عبارت دیگر، این نقاط عطف تاریخی- سیاسی معاصر، یا در ارتباط با استعمار خارجی مطرح بوده اند یا در ارتباط با استبداد داخلی. به عبارت دقیق تر، نهضت تنباکو به رهبری میرزای شیرازی علیه سلطه استعماری انگلستان و انقلاب مشروطیت علیه استبداد قاجاری با درخواست تأسیس عدالت خانه و نهضت ملی شدن صنعت نفت نیز علیه استعمار خارجی و سلطه بر نفت ایران جهت گیری شده بود، لیکن انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(ره)، به طور همزمان، هم سلطه استعمار خارجی - بویژه سلطه همه جانبه آمریکا- را به چالش کشید و هم به استبداد سلطنتی 2500 ساله در ایران، پایان بخشید.
آثار و پیامدهای خارجی انقلاب
اصولاً هر انقلابی به لحاظ ایده ها و رویکردهای فرا ملی خود، آثار و پیامدهای منطقه ای و فرا منطقه ای خواهد داشت؛ چنانچه نمود بارز آن را در بحث انقلاب کبیر فرانسه و روسیه تزاری و بسیاری از انقلابهای دیگر می توان مشاهده نمود. انقلاب اسلامی نیز خارج از این قانون مندی نبوده و نیست. اولین آثار و پیامد این انقلاب، به چالش کشیدن سلطه همه جانبه آمریکا در ایران و منطقه و جهانی بوده است.
مقاله درباره انقلاب ایران