چکیده
ما در کشوری زندگی میکنیم که به صورت سنتی از زلزله به عنوان بلا یاد میشود. از نظر متخصصان، زمین لرزه پدیدهای کاملا طبیعی است که در راستای تکامل کره زمین اتفاق میافتد. حال باید دید که چرا زمینلرزه میتواند چنین خسارت بار و مصیبت آفرین باشد؟ شاید کلید آن در عدم درس گرفتن از اتفاقات گذشته و فراموشی است. زلزله همانند باران، که بصورت متناوب اتفاق میافتد، یک پدیده تکرار پذیر است. تنها تفاوت آن در مقایسه با باران این است که زمان تکرار آن بسیار طولانی است و گاهی به صدها سال میرسد. در نتیجه عمر بشر آنچنان کوتاه است که نمیتواند وقوع زمینلرزه ها را بصورت تکرار پذیر و متناوب ببیند. تاریخ کهن ایران زمین علاوه بر مکتوب نمودن حوادث بشری، حوادث طبیعی را نیز ثبت نموده است. گاهی چنین به نظر میرسد که در کوچکترین فعالیتهای روزمره از وجود چنین گنجینه کهنی غافل میشویم و همان اشتباهی را که نیاکان ما مرکتب شدهاند را دوباره تکرار میکنیم. بحث زمین لرزه نیز از چنین مقوله ای مستثنا نیست و تاریخ ما گزارشهایی از زمین لرزه های مخرب در گوشه و کنار این مرز و بوم ارائه مینماید. در این بین تاریخ نویسان گزارشهای متعددی را از زمینلرزه های ویرانگری در شهر تبریز ارائه نمودهاند. در مقاله حاضر پس از مرور اجمالی تاریخ زمین لرزه های شهر تبریز، به بررسی گسل مسبب این زلزلهها خواهیم پرداخت و در نهایت خواهیم دید که در حال حاضر شرایط ساخت و ساز در این شهر چگونه است و طرح جامع کشوری این کشور را به کدامین سو کشانده است.
مقدمه
این واقعه را تصور کنید :
پایتخت کشور در کمتر از چند ثانیه زیر و رو می شود. خانه های مسکونی و ساختمان های بزرگ از هم پاشیده شده و بر روی خاک فرود می آید. گرد و غبار و اوار تمام شهر را فرا می گیرد. آتش از نقاط مختلف شهر زبانه می کشد. و دودی سهمگین آسمان را پوشانده است. فریاد و گریه و ناله از هر سو به گوش می رسد و بازماندگان این فاجعه به کوچه ها و خیابان ها ریخته و نومیدانه آوار را در پی گرفتن عزیزانشان پس می زنند. تعداد مجروحین و معدودمین لحظه به لحظه فزونی می یابد و پزشکان باقیمانده بیمارستان های ویران و نیمه ویران شهر به علت قطع منابع انرژی در تجهیز دستگاه های بیمارستانی نیمه سالم و سالم ناتوان می باشند.
ادارات دولتی، زندان، سرباز خانه ها و ... همگی ویران شده و ساکنان آنها هر یک به سویی می گریزند، و در غیاب نیروهای کارآمد نظامی و انتظامی دسته های غارتگر از این رج و مرج سود جسته و درگوشه گوشه شهر به غارت و چپاول باقی مانده اموال مردم مشغول هستند، اصلی ترین منابع ارنژی شهر، آب و برق، قطع شده و نیروهای امداد ناتوان از انجام وظیفه خود در مهار آتش و یاری رساندن به بازماندگان این فاجعه عظیم می باشند. این چهره شهری است که روزی .... نامیده می شد و زلزله به این گونه نابودش نمود.
زمین همواره در حال تغییر و لایه های زیرین آن در حال تحول و جابجایی است. حاصل این تغییر و تحول زلزله را پدید می آورد که در طی آن همیشه آدمی بر حسب موقعیت اقلیمی و جغرافیایی و یا نوع مقاوم سازی محیط خویش در برابر این واقعه، خسارات جانی و مالی و کم و بیشی را متحمل شده است.
از سویی، زلزله در قرآن کریم نیز به عنوان نشانه ای از عظمت خداوندگاری معرفی شده است که بدیهی است باید با اندیشه در آن، ارتباطش با طبیعت را کشف نمود تا بل از این رهگذر اندکی از حقایق دستگاه آفرینش بر ما روشن گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده .................................. 1
مقدمه .................................. 2
یک قرن همراه با بلایای طبیعی ............. 4
صد سال آخر ............................. 5
سنگ های متحرک .......................... 7
لایه های سنگ............................. 7
چین ها و گسل ها ......................... 8
گسل های متحرک .......................... 10
حرکت در امتداد گسل ..................... 11
حرکت در تمام جهت ها ..................... 12
صفحات پوسته زمین ........................ 14
لایه های زمین............................. 14
چرا صفحات حرکت می کنند؟ ................ 16
مناطق زلزله خیز ........................ 17
کمربندهای زمین لرزه ..................... 18
مرز صفحات .............................. 19
مرکز زمین لرزه ......................... 20
در اعماق زمین ........................... 21
امواج زمین لرزه ......................... 22
مطالعه امواج ضربه ای ................... 24
انواع امواج ............................ 24
یافتن کانون زمین لرزه .................... 26
اندازه گیری شدت زمین لرزه................. 28
اندازه گیری میزان ویرانی ................ 28
مقیاس ریشتر ............................. 30
پس از زمین لرزه ......................... 31
کمک رسانی و امداد ...................... 31
بازسازی ................................ 33
تسونامی................................. 34
امواج قاتل.............................. 35
خطر تسونامی............................. 36
ساختن برای زنده ماندن.................... 38
پی ریزی صحیح............................ 38
طراحی ساختمان ها ....................... 40
برنامه ریزی و آمادگی برای کاستن از خسارات زمین لرزه 42
تجربه کایرو.............................. 42
طرح های اجرا شده در ژاپن................ 43
مطالعه زمین لرزه......................... 45
مطالعه گذشته............................ 45
نظریه های مربوط به زمین لرزه ............ 47
اندازه گیری حرکت ها...................... 48
دستگاه های اندازه گیری................... 48
گرانش، لیزرها و جانوران................. 50
مناطق کم خطر............................ 51
اولین کشته ها ........................... 52
گسل های دشت راین........................ 53
نقش انسان در ایجاد زمین لرزه ............. 55
معدنکاری و انفجار.......................55
سدسازی.................................. 56
زمین لرزه و آینده........................ 58
حقایق علمی و تخیلات علمی.................. 58
زندگی با زمین لرزه....................... 60
علت بروز زلزله چیست..................... 61
ارتباط زلزله با عوامل دیگر ............. 75
چرا کشور ما ایران زلزله‌خیز است.......... 76
آیا خطر زلزله تهران را تهدید می‌کند........ 78
راستی راه نجات تهران بزرگ چیست ............ 80
خسارت زلزلهها و راه‌های جلوگیری از آن ... 82
آیا زلزله را می توان پیش بینی و یا پیش گیری نمود 92
راه های ایمنی و حفظ آرامش................. 98
تاریخ زلزله های شهر تبریز................ 105
لرزه خیزی شهر تبریز...................... 105
گسترش شهر................................ 106
خسارتهای ناشی از زمین لرزه در تبریز....... 107
مسئول کسیت؟.............................108
آزمایش.................................. 109
آمادگی قبل از وقوع زلزله................ 110
کاهش خطرات ناشی از تخریب تأسیسات، تجهیزات و وسایل خانه 111
آشنایی با علائم زلزله.................... 113
آغاز زلزله.............................. 113
قبل از زلزله............................ 114
آشنایی با جعبه امداد ونجات زلزله......... 115
موارد ایمنی در حال زمین لرزه............... 116
پس از پایان زلزله....................... 117
شرح خلاصه کلمه های علمی ................. 123
نتیجه گیری .............................. 131
پیشنهاد................................. 132
منابع و مآخذ............................ 134
حسن ختام ............................... 135
150 صفحه فایل Word
دانلود مقاله بلایای طبیعی
