مقاله کامل بعد از پرداخت وجه
لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات: 37
اولتراسوند:
امواج ماوراء صوتی در واقع همان امواج صوتی است که فرکانس آن‌ها بیشتر از فرکانس آستانة شنوایی انسان است.
در اولتراسوند از انرژی امواج صوتی و ویژگی‌های اکوستیکی یا صوتی بافت‌های بدن برای تولید تصویر استفاده می‌کنیم.
علاوه بر تصویر‌برداری اولتراسوند در فیزیوتراپی هم استفاده می‌شود .
کار امواج اولتراسوند در فیزیوتراپی : گرم کردن موضعی بافت‌ها
شدت آن از شدت تصویر‌برداری بیشتر است ـ اگر از شدت زیادی استفاده شود آثار بیولوژیکی روی می‌دهد.
در اولتراسوند از تکنیک پالس اکو palse echo (تَپ پژواک) استفاده می‌شود.
در یک زمانی پالس فرستاده شده و در یک زمان اکو دریافت می‌شود یعنی دادن پالس پیوسته (continues) نیست.
تصاویر بدست آمده به صورت مقطعی از بافت است. مثل MRT , CT
عمل ارسال و دریافت پالس در سونوگرافی توسط transducer انجام می‌شود.
Transducer ها : تشکیل شده‌اند از مادة پیزوالکتریک .
مواد پیزوالکتریک موادی هستند که موقعی که در میدان الکتریکی قرار می‌گیرند (میدان متناوب ) دچار ارتعاش می‌شوند و در نتیجه امواج صوتی ارسال می‌کنند.
ارتعاش ایجاد ولتاژ و هم ولتاژ ایجاد ارتعاش
و بالعکس مواد پیزوالکتریک موقعی که مرتعش می‌شوند یک اختلاف پتانسیل در دو طرفشان ایجاد می‌شود .
ساعت‌های کوآرتز دارای مادة پیزوالکتریک هستند. (با باطری مرتعش می‌شود).
هر بار ارتعاش = یک ثانیه در نتیجه اختلاف پتانسیل تولید شده در اثر ارتعاش موتور ساعت را بکار می‌اندازد.
Transducer ها علاوه بر ارسال و دریافت امواج صوتی هدایت امواج در داخل بدن را هم بر عهده دارند.
اکویی که در بدن به وجود می‌آید از اختلاف چگالی بافت‌های مختلف بدست می‌آید.
هر جا اختلاف چگالی باشد اکو تشکیل می‌شود.
اکو معمولاً در مرز مشترک دو بافت ایجاد می‌شود مثل : عضله و چربی
و فاصلة اکو ( مرز بین دو بافت ) از رفت و برگشت امواج محاسبه می‌شود. (امواج صوتی)
شدت اکویی که به transducer می‌رسد در واقع سیاهی سفیدی یا Grayscale را به ما نشان می‌دهد. (دامنة امواج صوتی)
اگر اکو زیاد باشد تصویر سفید دیده می‌شود (یعنی بازگشت زیاد بوده)
و شدت امواج رسیده به بافت بعدی کمتر می‌شود.
ژل دانسیته‌اش مثل دانسیتة بدن است به این خاطر بازگشتی نداریم.
علاوه بر ایجاد تصاویر در اولتراسوند ، قادریم فواصل بین بافت‌ها ، حجم یک توده، حرکت بافت (اکو : حرکت قلب) اندازه‌گیری جریان خون (سرعت) و تصاویر سه بعدی را داشته باشیم.
مشخص کردن بافت عروق ( در موارد اورژانسی به جای آنژیوگرافی از اولتراسوند استفاده می‌شود)
اولتراسوند با دستگاه پردازش تصویر سه بعدی : تصویر سه بعد
هر اولتراسوندی تصویر سه بُعدی نمی‌دهد.
تاریخچه اولتراسوند
تقریباً بعد از جنگ جهانی دوم اولتراسوند روی کارآمد آن زمان برای تحقیق در زیر آب دریا از سونو استفاده می‌کردند برای تشخیص اجسام و موجود‌ها (حتی عمق زیر‌دریایی در جنگ)
ابتدا برای تشخیص تومور‌ها و هماتوم استفاده می‌شد . در یک بافت طبیعی اکو‌ها مشخص هستند اگر اکو جابه جا می‌شد مشخص می‌شد یک بیماری بافت را درگیر کرده است.
وارد کردن پالس بر بدن و دریافت پالس از مکان مشخص روش A mode (Amplitude) (دامه ـ وسعت) در صورت جابجایی یا پالس اضافی پی به بیماری می‌بردند.
دهة 60 میلادی به جای دامنه‌ها روشنایی، از جابجایی روش B mode (Brightness) روشنایی‌ها یا زیاد بودن روشنایی در جایی که بیماری را مشخص می‌کرد. B-mode امروزه استفاده می‌شود.
قبلاً از الکتریک آنالوگ استفاده می‌شد چون دیجیتال (complex B mode) نبود.
بعداً به جای transducer های single element از array transducer استفاده کردند که در حقیقت از چند مادة پیزوالکتریک تشکیل شده‌اند و تکنیک تصویر‌برداری بهتر شد و رزولوشن بهبود یافت و تصویر زنده یا real time داریم یعنی همزمان با حرکت عضو تصویر‌برداری صورت می‌گیرد.
در حال حاضر تکنیک‌های زیادی در سونو استفاده می‌شود : 1ـ تصویر‌برداری هارمونیک Harmonic Imaging (تصاویر دارای کنتراست).
نفوذ مایعات از دیوارة عروق :perfusion
(فرآیند عبود و گذشتن)
تکنیک داپلرو تصویر برداری سه بعدی
اولتراسوند = برای بررسی perfusion بافت‌ها (حباب‌های ریز در جریان خون)
امواج صوتی:
صورتی از انرژی مکانیکی است که تنها در محیط پیوسته قابل انتشار است .(محیط مادی)و این محیط باید دارای قابلیت انبساط و انقباض باشد. (محیط الاستیک) حرکت امواج صوتی مثل حرکت فنری است که به پیستون متصل است مولکولهای هوا در اثر انتشار امواج صوتی در یک ناحیه فشرده و در یک ناحیه باز می‌شوند و این ذراتند که این انرژی را انتقال می‌دهند. در واقع با انقباض و انبساط ، امواج صوتی منتشر می‌شود.
اگر اشفتگی در محیط ایجاد شود شکل امواج صوتی به هم می‌ریزد.
انتقال امواج در مسیر انتشار است در واقع صوتی امواج طولی هستند. اما امواج تولیدی در اولتراسوند به صورت پالسی کوتاه است (پیوسته نیست).
پارمترهای امواج
1) طول موج فاصلة بین دو انقباض یا دو انبساط متوالی یا دو نقطة مشابه در موج را طول موج می‌گویند و با نشان می‌دهیم.
2) فرکانس تعداد ارتعاشات موج در یک ثانیه با f نشان می‌دهیم.(یا با U )
پریود
امواجی که فرکانسشان کمتر از 15 سیکل بر ثانیه باشد امواج هر وصوت infeta sound یا مادون صوت هستند. فرکانس کمتر از HZ15 قابل شنیدن نیستند.
امواج قابل شنیدن 20KHZ ـ 15HZ
ماوارء صوت 20KHZ به بالا هم قابل شنیدن نیستند.
امواج اولتراسوند (ماواء صوت) : فرکانس امواج بین 2 –10 MHZ
توجه: فرکانسtranSducer ها ثابت است. مثلاً tranSducer با فرکانس MHZ3 هر چه فرکانس بیشتر قدرت نفوذ کمتر است (دراولتراسوند)
دربافت‌های ضخیم تر ایز tranSducer ها با فرکانس پایین‌تر استفاده می‌شود. هر چه فرکانس بالاتر باشد رزولوشن بالاتر است.
3) سرعت صوت: فاصله‌ای که موج دریکای زمان می‌پیمایدسرعت گسل موج است
در یک محیط حفص سرعت گسیل یریسامد ربطی ندارد در یک محیط مشخص بالک
چگالی
ضریب بالک در واقح نشان دهندة سختی بافت است و به جنس ماده بستگی دارد. واحد آن
در محیط‌های با چگالی کم سرعت کمتر است چون ضریب بالک کمتر است
مقاله در مورد فیزیک سونوگرافی
