لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:29
فهرست
مشارکت زنان در حیات اجتماعی.. 20
زن در اندیشه اسلامی
اشاره
به راستی، زن چگونه موجودی است؟ برخی آن را موجودی کهتر از مرد می دانند و برخی به بهانه حضور اجتماعی زن و دفاع از حقوق وی، او را به بی هویّتی می خوانند. روشن است که نظر اسلام هیچ یک از این دو نیست. اما برخی با ردّ این هر دو نظر، کوشیده اند تا از لابه لای متون اسلامی چهره ای دگرگونه از زن ترسیم کنند.
مقدّمه
درباره زن کتاب های متعددی نوشته شده اند، هر کدام با رویکردی خاص. حجة الاسلام مهدی مهریزی در این باره، کتاب زن در اندیشه اسلامی را نگاشته است.
«زن مسلمان امروزه میان دو جاهلیت قرار گرفته: یکی جاهلیت قرن بیستم میلادی که تصویری ابتذال گونه از زن ارائه می دهد، و دیگری جاهلیت کهن که زن را موجودی کهتر در برابر مرد می انگارد. جاهلیت جدید به بهانه حضور اجتماعی زن و دفاع از حقوق وی، او را به بی هویّتی فرامی خواند و جاهلیت دیگر به بهانه عصمت و عفاف، زن را از بسیاری کمالات و ساحت های انسانی دور نگه می دارد ....
تصویری که اسلام بر پایه متون اصیل از زن نشان می دهد این است که زن انسان است، اما مرد نیست. ساحت های زندگی نیز به دو بخش انسانی و جنسیتی تقسیم می شود. ساحت انسانی زن و مرد نمی شناسد و جنسیت نمی پذیرد؛ در این وادی، هر دو فعّالند و کمالجو. اما در ساحت جنسیتی، زن باید زن باشد و کار زنانه کند و به لوازم و آثارش پایبند گردد.
شناخت و تفکیک این دو میدان و به دست آوردن احکام و قوانین حاکم بر هر یک بر پایه متون مسلّم دینی یعنی قرآن و سنّت و نیز دستاورهای مسلّم تجربه و تفکر در این کتاب مورد توجه قرار گرفته است.
بسیاری از داوری های نادرست ریشه در تلقّی نادرست از زن دارند و اگر سرچشمه تطهیر گردد، بسیاری از باورها و دیدگاه ها نسبت به زن اصلاح خواهند شد..
بخش اول. شخصیت زن
مسئله «شخصیت زن» کلید زن شناسی در هر مکتب و آیین است. هر جریان فکری بر اساس تصویری که از شخصیت زن ارائه می کند، می تواند در دیگر مسائل زنان نظر دهد و اظهار رأی کند. به تعبیر دیگر، مباحثی همچون حقوق زن، مشارکت اجتماعی، کمالات معنوی، حجاب و زینت، همه به موضوع «شخصیت زن» گره خورده اند.
از دیدگاه اندیشه اسلامی، زن انسانی است که همه مواهب رشد را داراست، نقص و خللی در جوهر وجودش نیست، ابزار تکامل و رشد را به اندازه مردان واجد است، و در حیات و آفرینش، موجودی مستقل است و طفیل دیگری نیست؛ زیرا خداوند انسان را آفرید و برای بقا، او را به دو صنف زن و مرد تقسیم کرد. تصنیف موجودات به مذکر و مؤنث قانونی عام در جهان مادی است. این برداشت دینی در باب زن را از چند طریق می توان مستند ساخت:
قرآن کریم
برای دست یابی به رأی قرآن در زمینه شخصیت زن، شش پرسش را بر آن عرضه می داریم و پاسخ های این کتاب الهی تصویر شخصیت زن خواهند بود:
- آفرینش زن و مرد در قرآن چگونه توصیف شده است؟
نخست خداوند به فرشتگان خبر می دهد که می خواهد در زمین خلیفه و جانشین بگمارد: «و اِذ قالَ ربُّکَ لِلملائِکةِ اِنّی جاعلٌ فِی الارضِ خلیفةً»[1] و چون پروردگارت به فرشتگان گفت: من در زمین خلیفه ای می آفرینم. سپس به آن ها می فرماید: بشری از گل خشک و لجن بویناک می آفرینم و وقتی آفرینش او را به پایان بردم و از روح خود در او دمیدم، در برابر او به سجده بیفتید.[2]
آن گاه خدا به آدم اسماء (نام ها) را می آموزد و با او پیمان می بندد.[3] پیمان خداوند دوری از بندگی شیطان بود[4] سپس آدم و همسرش در بهشت سکونت می یابند.[5] از آن پس، ماجرای وسوسه شیطان آغاز می شود، تا آنکه بالاخره آن ها را فریب می دهد. آن ها نافرمانی می کنند و از بهشت رانده می شوند.[6] در این مرحله، آدم و همسرش عذر تقصیر به آستان الهی می برند و طلب مغفرت می نمایند.[7] آدم کلماتی را دریافت می کند و خداوند توبه او را می پذیرد.[8]
تأمّل و درنگ در این آیات الهی، ما را بدین مطلب رهنمون می شود که در آفرینش زن و مرد، هیچ تفاوت و تمایزی در قرآن دیده نمی شود و چنین نیست که قوّت ها از آن مرد باشند و ضعف ها و نقص ها به زن نسبت داده شوند؛ زیرا در این آیات، یا سخن از بشر و انسان است و یا آدم به عنوان نمونه و نماینده نوع انسانی. از این رو، زن و مرد در خلافت و جانشینی، دمیدن روح، سجده فرشتگان، تعلیم اسماء، وسوسه شیطان، نافرمانی، عهد و پیمان، اجتهاد و برگزیدگی، دریافت کلمات، توبه، و ماده آفرینش برابرند.
تحقیق درباره زن در اندیشه اسلامی