میرزا که بود:
اسمش شیخ یونس,پدرش در استادسرا بود اما اصلا اهل زیده بود و بزرگ شده رشت بود.میرزا در مدرسه حاج حسن صالح آباد و مدرسه جامع راسته زرگرها و در مدرسه محمودیه تهران درس خواند.علی التحقیق میرزا صرفل را به پایان رسانید.انقدر خوش استعداد بود که در مسیر اجتهاد افتاد.
میرزا و کلمات ضد و نقیض:
میرزا کوچک یک مجاهدا و یک فرد مومن و آزاده بود که در راه آزادی می جنگید و می گوید او یک مبلغ آزادی بود و همیشه از حق و عدالت و حقوق انسانها دفاع می کرد.ژنرال دنسترویل از انگلستان آمده بود ماموریت داشت از همدان, تهران ـ قزوین سایه وار میرزا را تعقیب می کرد. کتابی دارد به نام خاطرات نسترویل یا سرکوبگر جنگل.در این کتاب درباره میرزا می نویسد:
((میرزا کوچک انقلابی معروف یک ایده آلیست با شرف و منصفی بود)).در جای دیگر می گوید میرزا کوچک از وطن پرستان بود و امثال میرزا کوچک در ایران کمیاب و یا خیلی نادر بودند.
تحقیق-میزا کوچک خان