کلمات کلیدی :
زنان روستایی : گروهی از زنان ساکن در روستا که در بخش کشاورزی فعالیت داشته باشند .
کرم ابریشم : حشره ای کوچک که دارای دگردیسی کامل شامل چهار مرحله می باشد .
یاد گیری موثر : آموزشی که جهت یادگیری داده شود و در نتیجه آن به صورت رفتاری ، کلامی و ... مورد ظهور باشد .
یادگیری تجربی :
چکیده :
نوغانداری به منظور تولید پیله مادر ، یکی از قدیمی ترین صنایع جهان یعنی صنعت نساجی است که طی آن برگ درخت توت به نخ ابریشم تبدیل شده و ارزش افزوده سرشاری پدید می آید . ابریشم رشته ای است نازک ، بلند، سبک ، نرم ، جاذب الرطوبه ، رنگ پذیر ، مقاوم در برابر نوسات حرارت ، نا رسانا و درخشنده که این خصوصیات باعث استفاده گسترده آن در تولید البسه ، نارسانا ها ، صنایع لاستیک و وسایل پزشکی و ....گشته است .
با توجه به مشکلات موجود بین عرضه و تقاضای ابریشم در جهان اجرای این طرح به عنوان یک فعالیت تولیدی ، ضمن اینکه گامی به سوی خود اتکایی کشور در محصولات کشاورزی به شمار می رود و دارای توجیه مناسب اقتصادی است می تواند تامین کننده نیاز منابع تبدیلی و بازار مصرف بوده ، و بستر ساز اشتغال به کار نیروهای متخصص ( خصوصا در علوم کشاورزی و دامپروری ) و فاقد تخصص گردد .
ضمن اینکه بانوان کار آفرین نیز می توانند با پیاده سازی این طرح ، گامی در جهت توسعه میهن بردارند .
این پروژه به مدت 7 روز و با حضور 20 نفر از زنان روستایی شهرستان راز و جرگلان توسط کارشناس زنان روستایی اجرا گردید . بر اساس نیاز سنجی شهرستان از زنان روستایی عنوان پروژه مشخص و اعتبار آن از طرف سازمان تامین و تخصیص داده شد . و با توجه به اعلام نیاز بهره برداران این پروژه برای گروه هدف زنان روستایی برگزار گردید و چند روز اول بر اساس عناوین و سر فصل های آموزشی مباحث به صورت گسترده ای ارائه گردید و از بخش فیلم و عکس و نشریات آموزشی نیز استفاده شد . . در روز آخر بازدید از کارگاه نوغانداری شهرستان تربت حیدریه انجام شد . و بعد از آن با احداث کارگاهی که گردانندگان آن افراد حاضر در کلاس بودند آموزش به اتمام رسید و با مشاهده نتیجه کار اثر مثبت کار و یادگیری موثر مشخص گردید و افراداعتماد به نفس بیشتری پیدا کردند .
مقدمه
بسمه تعالی
حضور محترم سرکار خانم مهندس امیری مشاور محترم رئیس سازمان
احتراما به استحضار می رساند منطقه گیفان و یکه صعود به دلیل دارا بودن توتستان مستعد پرورش کرم ابریشم می باشد .
فواید پرورش کرم ابریشم و صنعت نوغانداری پر کردن اوقات فراغت زنان و دختران روستایی است که در کنار کشاورزی و دامداری به این شغل نیز مشغول می باشند . که پس از اتمام دوره ی 45 روزه نوغانداری اگر نحوه ی پرورش اصولی باشد از هر جعبه تخم کرم ابریشم 40 الی 45 کیلو گرم پیله تر برداشت می شود .
در منطقه گیفان حدود دو سوم خانواده ها به این امر اشتغال دارند که بنا به دلیل عدم وجود محل مناسب و عدم رعایت اصول بهداشت جهت پرورش ، تعداد کثیری از تخم ها تفریخ نشده و یا پس از اتمام دوره پیله تر مرغوبی عاید خانواده ها نمی شود .
در طول زمان پرورش مقدماتی در جهت بهتر پرورش دادن از سوی واحد آموزش زنان انجام می گیرد که شامل برگزاری کلاسهای یکروزه ، دو روزه و یا بازدید می باشد همچنین عمل سرکشی از نوغانداران و بازدید و نظارت در طول دوره پرورش ، تکثیر و توزیع نشریه و پیام های آموزشی می باشد که مورد استقبال فراگیران قرار گرفته است .
کرم ابریشم یا ؟؟؟ حشره ای است کوچک که دارای دگردیسی کامل شامل چهار مرحله : تخم ، لارو ، شفیره و پروانه در یک نسل می باشد . در مرحله اول جنین رشد و نمو کرده و به لارو تبدیل می شود .
در دومین مرحله لارو با تغذیه مواد غذایی به رشد و نمو خود ادامه می دهد .
سومین مرحله دگردیسی یا تبدیل لارو به شفیره است .
آخرین مرحله یا مرحله زایش شامل تخم ریزی پروانه ماده پس از جفت گیری است .
- تغذیه کرم ابریشم از برگ تازه درخت توت انجام می پذیرد و تنها در دوره لاروی تغدیه صورت می پذیرد برای تغذیه کرم های جوان می توان از برگ های خرد شده استفاده کرد ولی کرم های در نوسان بالغ ؟؟؟ از برگ های خرد نشده تغذیه می کنند .
- میزان برگ ریزی برای هر جعبه ( شامل 20 هزار تخم نوغان ) بستر به سن لاروها از 5/1 تا 115 کیلو گرم است .
سطح مناسب برای پرورش کرم ابریشم نیز یکی از نکاتی که تاثیر بسزایی در یکنواختی رشد کرم ها دارد اندازه مناسب سطح بستر در هر سن و هر روز باید مورد توجه قرار گیرد . لازم به توضیح است که رشد کرم ابریشم به خصوص در سنین اول و دوم بسیار سریع می باشد به طوریکه یک لارو متولد شده در سن اول ( که سه یا چهار روز به طول می انجامد ) 500 برابر وزن خود را در روز اول خواهد داشت . و زمانیکه به رشد کامل خود برسد از نظر وزن ده برابر ، از نظر حجم 7 هزار برابر و از نظر سطح 400 برابر بزرگتر خواهد بود .
اطلاعات کلی پروژه
موضوع پروژه : پرورش کرم ابریشم
محل اجرای پروژه : استان خراسان شمالی ، مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان راز و جرگلان و بجنورد ، روستای یکه صعودو گیفان
زمان اجرا : این پروژه در تاریخ 10 لغایت 17 اسفند ماه سال جاری 1385 به مدت 7 روز با درخواست کتبی از سوی بهره برداران با تعداد 20 نفر از فراگیران که زنان روستایی بودند انجا م گردید .
گروه هدف : زنان و دخترا ن روستایی در حدود سنی 60-16 سال که از دیرباز همچون مادر بزرگانشان ید طولانی در پرورش داشتند و سطح سواد آنان از ابتدایی تا دیپلم بود .
هدف پروژه : فراهم کردن زمینه در امر اشتغال و توسعه مشاغل زنان روستایی – ایجاد روحیه خود باوری – اعتماد به نفس و ایجاد روحیه مشارکت و کار دست جمعی در زنان
آموزشگر : از طرف مدیریت جهاد کشاورزی ، کارشناس آموزش زنان روستایی ، اداره ترویج و مشارکت مردمی شهرستان که دارای 8 سال سابقه تدریس بودند تعیین گردیدند .
اعتبار تخصیص یافته : این پروژه 250.000 تومان بوده است که شامل خرید مواد اولیه – خرید لوازم التحریر – هزینه حمل و نقل – پذیرایی شرکت کنندگان و حق التدریس آموزشی بوده است .
وسائل سمعی و بصری به کار گرفته شده این پروژه شامل VCD – عکس – نشریات آموزشی بوده است .
وسائل مورد نیاز : توری مخصوص – جعبه تفریخ تخم –برگ خرد کن – حرارت سنج – رطوبت سنج و ...
میزان اشتغال زایی : پس از برگزاری این دوره آموزش مهارتی ، شرکت تعاونی زنان تحت عنوان شرکت سرو سبز راز تشکیل که به تعداد 8 نفر زمینه اشتغال زایی را فراهم کرد . ( ضمنا لازم به ذکر است که اشاره شود تاریخ دقیق پرورش کرم ابریشم اول فروردین لغایت اواخر اردیبهشت می باشد . )
مراحل انجام کار
- بر اساس قابلیت های منطقه و نیاز سنجی آموزش – کلاسهای آموزشی مهارتی به مدت 7 روز برگزار و گواهی نامه در این خصوص صادر شد .
- بازدید از شرکت نوغانداری شهرستان تربت حیدریه به عمل آمد .
- درخواست فراگیران برای برگزاری این پروژه و مشارکت زنان به صورت عملی در پروژه
- تحویل جعبه های تخم نوغان به فراگیران و ایجاد زمینه مساعد جهت پرورش مثل اتاق تاریک – حرارت و دمای مناسب
- برای تفریق شدن تخم ها ( در زمان کوتاهی به اتاق تفریق که دما و رطوبت مناسب باشد انتقال داده تا تخم ها تفریق گردند .
-پس لز تفریق شدن و تغذیه کرم از درخت توت جوان این کرم به کرم بالغ تبدیل شده و پس از چند روز تغذیه ؟؟؟ به دور خود پیله تنیده و تبدیل به کرم ابریشم می شوند .
-کشت نهال توت در منطقه و اقدام به تهیه نهالهای اصلاح شده ( پاکوتاه )
- ارائه آموزشهای لازم جهت استفاده از طریق ؟؟؟؟؟؟؟
- کمک به بازار یابی
کاربرد اصول یاد گیری تجربه در پروژه پرورش کرم ابریشم
1 – گروه سنی فراگیران سن 60 – 16 سال بودند .
2- افراد گروه با درخواست قبلی از کارشناسان ، در این پروژه شرکت کردند و موضوع ؟؟؟ مناسب با قابلیت ها و استعداد های منطقه داشت .
3- با توجه به نیاز این پروژه در جهت اشتغال زایی و افزایش سطح درآمد خانواده های روستایی و سرایط مناسب آن روستا لزوم پرورش کرم ابریشم را ادراک کردند .
4- برای عدم تهدید های خارجی به اعضاء آموزشی داده شد که کار پرورش را با مشارکت و ایجاد انگیزه و رضایت خانواده انجام دهند . ولی به طور کلی می شود از عوامل تهدید خارجی به نبودن مکان مناسب و بازار یابی صحیح اشاره کرد که این یک تاثیر منفی محسوب می شد .
5- با توجه به اینکه می شود در کوتاه ترین زمان (40 روز ) بیشترین بازدهی و سود آوری را داشته باشد پس مشکلی از لحاظ قبول مسئولیت و یاد گیری وجود نداشت واعضای گروه بدون تهدید و داوطلبانه در دوره حضور یافتند
6- چون تئوری همراه با کار عملی بود و بازدید از فعالیتهای استانها ی دیگر انجام شده بود ، یادگیری به طور کامل انجام شد .
7- به فراگیران تغهیم شده بود که سود کار به نفع خودشان است و کارها و قبول مسئولیت ها باید از طرف خودشان باشد لذا باعث نتیجه بهتر شد .
8- احساس نیاز به یاد گیری پرورش کرم ابریشم باعث شد تا اشتیاق و دقت لازم را داشته و نقاط ضعف را اصلاح و نا امید نشوند .
و آموزشهای لازم ( انتقال تخم نوغان در زمان مشخص به بهره برداران – ایجاد زمینه مناسب جهت پرورش – کشت نهال توت از منطقه جهت استفاده از برگ های سبز برای تغذیه کرم ها – اقدام به تهیه نهال های اصلاح شده ( پا کوتاه ) - ..... – بازار یابی )
در زمینه استفاده از دانش بومی و پرورش از طریق صنعتی به آنها داده شد .
9- به دلایل صدور گواهینامه آموزشی و دریافت وام از واحد باغبانی این کار با استقبال بیشتری انجام شد و نتیجه آن مثبت گردید و با بالا بردن حس اعتماد به نفس و مشارکت زنان و خود ارزیابی به زنان آموزشی دادیم که با مشکلات مقابله کنند .
10 – جهت یادگیری بهتر کارها به صورت عملی انجام شد و از پروژه های موفق استانهای دیگر بازدید به عمل آورد .
مشکلات و معضلات مربوط به پرورش کرم ابریشم ( صنعت نوغانداری )
1- نداشتن امکانات کافی از قبیل محل مناسب جهت پرورش
2- نبود تخم ابریشم مناسب که به همین دلیل متاسفانه نوغانداران مجبور به تامین تخم از محل های نا مناسب و تایید نشده می شوند که به دلیل نا مرغوب بودن اکثریت تخم ها تفریخ نمی شوند .
3- عدم ارائه تسهیلات بانکی جهت احداث توتستان ، احداث مکان مناسب پرورش و خرید ابزار و امکانات مربوطه
4- پرورش دادن تخم ها در طویله ها و مکانهایی که سرشار از میکروب و آلودگی می باشند که متاسفانه باعث عدم تفریخ و ایجاد بیماریهای مختلف در زمان سن 2 و 3 می شود .
5- نبود مکان مناسب و مشخص جهت تحویل پیله های تر که متاسفانه واسطه ها با قیمت نا مناسب از نوغانداران خریداری می کنند .
پیشنهادات :
1- نیاز سنجی کلی از نوغانداران و پرورش دهندگان جهت تامین تخم و اعزام نماینده جهت تامین و تهیه تخم از مرکز خرید تخم کرم ابریشم ( تربت حیدریه )
2- برگزاری بازدید های آموزشی و ترویجی و کلاسهای دراز مدت مهارتی و اعطای گواهینامه جهت اخذ وام و ارائه تسهیلات بانکی در زمینه اشتغال زایی زنان :
- بهره گیری از فراگیران بهتر به عنوان آموزشگر در دوره های بعدی یا به عنوان کمک آموزشگر
- معرفی تولید کننده برتر در سطح شهرستان – استان یا کشور و چاپ در نشریات
3- واگذاری و اعطای تسهیلات سهل الوصول به زنان به امکان تامین وثیقه و ضامن ندارند .
4- ایجاد سالن های بزرگ واستریل شده
5- انتخاب یک مسئول فروش برای عرضه به بازار ( بازرایاب)
با تشکر
راشدی
ضمنا از خانم ها مهندس خدمتی – مهندس ؟؟؟و خانم دکتر سلطانی به جهت برگزاری کارگاه تبادل تجربیات کارشناسان که زمینه تهیه مقاله حاضر را فراهم نمودند تشکر و قدردانی می گردد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 13 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله کاربرد اصول یادگیری تجربی در آموزش پرورش کرم ابریشم به زبان روستایی
