لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 2
کتابخانه ها و مراکز اسناد در عصر هخامنشی
احداث کتابخانه های عظیمی را به ایانیان نسبت داده اند،از آن جمله اند:کتابخانه "دژ نپشت"یا گنجینه آثار و مواریث مکتوب در تخت جمشید و دیگر"گنج شیپیکان"یا "آرشیو شیزیکان" در آذربایجان است. این گنجینه ها محل نگهداری منابع آثار و مواریث فرهنگی و علمی ایرانیان بوده و در حفاظت و حراست از آنها همانند مراقبت از کاخ های سلطنتی و گنجینه های پولی هخامنشیان،کوشش و دقت می شده است.در تاریخ از گنجینه یا آرشیوی به نام "اگره" در هگمتانه (همدان) نام برده شده است که محل نگهداری نوشته ها،اسناد و دفاتر شاهی بوده است.روایت شده است در گنج دژ نپشت مخازن کتاب در زمینه های علوم مختلف همراه با نوشته های دینی ایرانیان نگه داری می شده که پس از بر افتادن ایران به دست اسکندر و سربازان مقدونی،این گنجینه بر اثر آتش سوزی،به کلی نابود و به تلی از خاکستر تبدیل شد.
هرودت نیز در تواریخ خود از وجود دفاتر دقیق شاهی در ایران سخن گفته است. کما اینکه کتزیاس از دفاتر،اسناد و نوشته هایی که در مخزن دربار بود استفاده کرد و تاریخ را نوشت.
وجود این گنجینه های ذی قیمت علمی و فرهنگی در ایران توسط دیودور سیسیلی و پلو تارک نیز تایید شده است.
داریوش یکم در دربار خود دارای یک بایگانی منظم و گسترده ای بوده است که در آن اسناد مالی و فرهنگی پیش از وی نیز نگه داری می شده است،از جمله اسناد مربوط به یازسازی معابد یهودیان در اورشلیم و مناطق دیگر. از داریوش فهرستهای به جای مانده که در آن از چگونگی ساختن بناها و اجرت کارگران و معماران و نوع تغذیه آنها صحبت شده است.
طبق نظر باستان شناسان در گنجینه های اکباتان که پیشینه آن به زمان مادها و شاید پیش از آن نیز میرسد،تنها طلا،زیور آلات و نقدینه های دولتی در آن نگه داری نمی شده است بلکه انواع فرمان های شاهان،یادداشتهای سیاسی،پیمان نامه های نظامی و قرار دادهای اقتصادی و تجاری،تشویق نامه ها و احکام و ابلاغ های مقامات نظامی و سیاسی نیز نگه داری می شده. با توجه به اهمیت دوشهر شوش و اکباتان در عصر هخامنشی،وجود بایگانی های گسترده و فراگیر در این دو پایتخت بیش از جاهای دیگر قابل تصور است.در گنجینه های شیز و مانند آن بیشتر اسناد و مدارک فرهنگی و نوشته های دینی نگه داری میشده و در بایگانی شوش و اکباتان اسناد و مدارک سیاسی و امنیتی و اقتصادی و نظامی را حفظ می کرده اند. بر اساس روایات یونانیان شاهدان پارسی نظارت مستقیم و دقیقی بر این بایگانی ها داشته و احتمالا با توجه به نظر دندامایف در کتا تاریخ سیاسی و اقتصادی هخامنشیان،شیوه حفظ و بهره برداری و نظام و ترتیب آنها د این گنجینه ها بیشتر به وسیله عوامل عیلامی و بابلی صورت می پذیرفته است.ازسویی میدانیم که در نظم دیوانی هخامنشیان،عیلامی ها و بابلیها محاسب و پارسی ها مراقب بر اجرای دقیق وظایف آنها بوده اند.پس از ساخته شدن کاخ های تشریفاتی تخت جمشید، بسیاری از الواح و اسناد و مدارک هخامنشیان از زمان داریوش یکم به بعد در بایگانی های متعدد تخت جمشید نگه داری می شده است.مکمل این اسناد و مدارک کتیبه های شاهان هخامنشی در بیستون،تخت جمشید،نقش رستم،شوش، مصر، ترکیه، و... می باشند.کتیبه ها در مقایسه با مدارک آرشیوی در بایگانی های نام برده این برتری را دارند که کمتر آسیب پذیرند و به همین دلیل پس از گذشت دو هزاره و نیم کماکان قابل دسترسی و مطالعه صاحب نظران و علاقه مندان هستند.مزیت دیگری که کتیبه ها نسبت به اسناد و مدارک موجود در بایگانی ها دارند این است که محتوای کتیبه ها قابل دخل و تصرف نیستند،کما اینکه مثلا نوشته خدای نامه که اصل آن متعلق به دوره های پیش از ساسانی است،وقتی به دست ساسانیان رسید،مورد دست خوردگی واقع شد و از نیمی از عمر دولت اشکانی کاسته گردید.
سرزمین ایران در منطقه ای واقع شده است که همواره در طول تاریخ، چهار راه تمدن ها، اقوام و حوادث بوده است. قوم آریایی در این سه هزارسالی که به این ناحیه مهاجرت کرده اند، عظیم ترین تجربیات تاریخی را پشت سر گذاشته است. در غرب آن اروپا بوده است که از دیر باز تمدنی عظیم را بنیاد نهاده بود . در شرق تمدن های بزرگ چین، هند و ژاپن، در شمال اقوام آسیای میانه و قفقازی ها و در جنوب، اعراب بودند . مردم ایران از تعامل و برخورد با این فرهنگ ها، داد و ستد های بسیاری باآنان داشته است. در ایران امروز ،یادگارهای تمدن یونان باستان، معابد هندی، نمادهای فرهنگ چینی، زندگی اعراب و حتی آثار خاص مغول ها دیده می شود .بسیاری از مؤلفه های فرهنگی ایرانی در طول زمان به دیگر فرهنگ ها از جمله فرهنگ های اروپایی و هندی منتقل شده است. بررسی های تطبیقی نشان داده اند که چه اندازه مراسم مختلف در شرق و غرب ریشه ایرانی داشته اند.
شاید یکی از نخستین نمونه های رعایت حقوق بشر را بتوان در دوره هخامنشیان یافت . کورش در سال 538 ق . م هنگامی که بابل را فتح کرد ، بجای قتل عام مردم و آتش زدن شهر، خود به معبد بزرگ بابلیان رفت و مراسم خاص مذهبی را به شیوه آنان بجای آورد و در عین حال اسیران یهودی را که در بابل بودند آزاد ساخت و اموالشان را به آنان باز گرداند . آثار زندگی انسانهای اولیه مربوط به دوران جمع آوری خوراک در ایران به دست آمده است . ابزارهای ابتدایی کشاورزی مربوط به دوره نو سنگی نیز در گوی تپه یافت شده است . سفال های یافت شده نشان می دهد که در حدود- /000/10 سال قبل، مردم ساکن در این منطقه با این صنعت آشنا بوده اند . آثار بدست آمده در چفامیش گویای آن است که ایرانیان در 8000 سال قبل دریانوردی می کرده اند و در همین زمان با نساجی آشنا بوده اند ،نمونه های بسیار بدیعی از معماری در تپه سیلک Syalk کاشان مربوط به هزار ه پنجم پیش از میلاد به دست آمده است . در همین زمان ایرانیان مس را می شناخته و به کار می برده اند. در هزاره بعدی، چرخ کوزه گری، کوره آجر پزی و پخت سفال در ایران رواج می یابد . در حدود 5000 سا ل قبل نخستین فانوس دریایی در ایران ساخته میشود . در هزاره سوم پیش از میلاد و پس از ورود آریایی ها به ایران، خط اختراع گردید و معماری پیشرفت فراوان کرد . ایرانیان با مفرغ آشنا شدند و در همین زمان کشت گندم در ایران معمول گشت . در هزاره دوم قبل از میلاد آهن شناخته می شود . در سال 1250 قبل از میلاد، شیشه در معبد چغاز بند بکار برده می شود . در هزاره اول پیش از میلاد ایرانیان در معماری و شهر سازی، سد سازی، سیستم آبیاری زیرزمینی ( قنات )، کشاورزی و راه سازی پیشرفت های زیادی کردند . در این زمان، حکومت هخامنشیان تمدن ایرانی را به اوج خود می رساند. از کاخ های شوش و تخت جمشید به عنوان شاهکارهای معماری دوره هخامنشی یاد می شود. در این دوره حجاری و کنده کاری در سنگ نیز رواج بسیاری یافت که نمونه های بسیار جالب آن را می توان در تخت جمشید دید. دوره اشکانیان یعنی از 247 قبل از میلاد تا 224 پس از میلاد، اگر چه پیشرفت های علمی به اندازه دوره هخامنشیان نبود، اما پیشرفت هایی در معماری صورت گرفت و نوشتن بر پوست آهو متداول گشت . دوره بسیار مهمی از تمدن ایرانی باظهور ساسانیان در قرن سوم پس از میلاد فرارسید . ساسانیان که حدود 400 سال بر ایران حکم راندند، پل های عظیمی بر روی رودخانه ها ساختند که تعدادی از آنها هنوز بر جای مانده است . سد سازی در این دوره از رواج بسیاری برخوردار شد، قصرهای باشکوه ساخته شد و دریانوردی رونق بسیار گرفت . پس از ظهور اسلام و استیلای اعراب بر ایران، تا حدود دو قرن، به دلیل منازعات سیاسی، پیشرفت های عمرانی چندانی صورت نگرفت . اما با شروع قرن سوم اسلامی، ایرانیان که دیگر آموزه های اسلامی را به عنوان دین خود پذیرفته بودند، بار دیگر سر بلند کرده و دور جدیدی از درخشش فرهنگی و تاریخی را آغاز کردند. به تدریج دانشمندان ، ریاضی دانان و فلاسفه ای در ایران به عرصه می رسند که هر کدام از آنها را می توان نابغه ای بی همتا دانست. خوارزمی کتاب « الجبر » را می نویسد. مطالعات در نجوم و شیمی شتاب می گیرد. زکریای رازی الکل را کشف می کند . بوعلی سینا ،پزشک ،فیلسوف و فیزیکدان ایرانی انبوهی از نوشته ها را در زمینه های مختلفی می آفریند. ابوریحان بیرونی، عمر خیام، غزالی و بسیاری دیگر ازدانشمندان ایران گستره علوم را به حداکثر زمان خود می رسانند. در همین زمان بناهای متعددی در ایران ساخته شد . همچنین دوره شکوفایی ادبی ایرانیان از قرن دهم میلادی آغاز گشت . حمله مغول در 1220 میلادی وقفه ای را در این نهضت فرهنگی و علمی پدید آورد. کتابخانه های بزرگ آن روز، مدارس بزرگ و معتبر به آتش کشیده شدند، دانشمندان بسیاری کشته و یا متواری گشتند، دوره ای از فترت در تمدن ایرانی پدید آمد. اما دیری نگذشت که ایرانیان با نفوذ در میان جانشینان چنگیز به احیای تمدن و فرهنگ ایرانی پرداختند . خواجه نظام الملک، وزیر کاردان هلاکو خان به مدت 30 سال توانست به احیای نهضت علمی ایران کمک فراوانی بنماید. او مدارس و مراکز علمی بسیاری را در نقاط مختلف ایران تأسیس کرد و دانشمندان را زیر چتر حمایت خود گرفت . کتابخانه های بزرگ باردیگر احیا شد. به تدریج مغول ها در فرهنگ و تمدن ایرانی ـ اسلامی مستحیل شدند و نهضت بزرگ فلسفی، علمی و ادبی ایران ادامه یافت . حمله تیمور نیز بار دیگر به مدت کوتاهی خاموشی را برای فرهنگ ایرانی به ارمغان آورد اما، سرانجام تیموریان نیز به سرنوشت مغولان دچار گشتند و ایرانیان توانستند با اعتلای تمدن و فرهنگ خود، این قوم مهاجم و خونخوار را درخود هضم کنند . در دوره صفویه اگر چه از رونق تحقیقات علمی تا حدودی کاسته شد، اما در زمینه هنر بخصوص هنرهای تزئینی و معماری و قالیبافی پیشرفت های فراوانی صورت گرفت . بسیاری از شاهکارهای معماری در اصفهان مانند مسجد شیخ لطف اله، پل اله وردی خان، پل خواجو، مسجد امام، کاخ عالی قاپو و... یادگارهای دوره صفوی می باشد . در این دوره ارتباطاتی با قاره اروپا که بسرعت در حال پیشرفت بود برقرار شد و وجود امپراتوری بزرگ عثمانی همواره مانعی بزرگ بر سر راه ارتباط ایران و اروپا بوده است . در دوره افشاریه ایرانیان تلاشهایی برای تشکیل ناوگان های مدرن دریایی به عمل آوردند . در قاجاریه 1924 ـ 1779 میلادی ،ایران از یک سو دستخو ش تهاجمات خارجی بود و بخش های زیادی از خاک ایران ، از آن جدا شد و از سوی دیگر ایرانیان بویژه بر اثر ارتباط با اروپا، مظاهری از تمدن جدید مانند کارخانجات، مدارس نوین، صنعت چاپ و روزنامه نگاری، پست و تلگراف، راه آهن و ... آشنا شدند .در دوره معاصر، بخصوص پس از استخراج معادن نفت، ایران مورد توجه بسیاری از کشورهای دنیا قرار گرفت.
دانلود پروژه کتابخانه ها و مراکز اسناد در عصر هخامنشی
پرداخت آنلاین 
