استعداد یعنی آمادگی طبیعی یا اکتسابی برای انجام دادن بعضی کارها
تعریف استعداد از نظر کلاپارد : وقتی افراد را در شرایط یکسان آموزشی قرار می دهیم ، بین آنها از نظر بازده تفاوتهایی می بینیم ، عامل این تفاوتها را استعداد می نامیم .
استعداد های هر فرد کم و بیش خاص خود اوست ، به این صورت که ممکن است یک فرد برای یک رشته از کارها استعداد خوبی داشته باشد اما برای رشته دیگری توانایی نداشته باشد مثلا ممکن است فردی در تحصیل موفق باشد اما در کارهای فنی پیشرفت خوبی نشان ندهد و در ایم موارد ممکن است بتوانیم او را با آموزش بیشتر به صورت یک مکانیک ماهر تربیت کنیم اما این کار زمان بیشتر و تلاش بسیار زیادی ایجاب خواهد کرد .
استعداد ها به مدت طولانی غیر قابل تشخیص می مانند و معمولا پس از 9 یا 10 سالگی است که می توان آنها را تمییز داد . مثلا استعداد موسیقی و نقاشی خیلی زود تجلی می کند ( بین 10 تا 12 سالگی ) یا استعداد برای ریاضیات و علوم پیش از 14 تا 16 سالگی ظاهر نمی شوند . تشخیص استعداد ها ، تعیین میزان آنها و تمیز تفاوتهای فردی در استعداد های مختلف ، مهم ترین کار مربیان و مشاوران راهنمایی تحصیلی و شغلی است . می توان گفت مساله راهنمایی به تعیین استعداد ها و تشخیص تفاوتهای فردی بستگی دارد ، به این معنا که تعیین دقیق و صحیح استعداد ها و تشخیص تفاوتهای افراد ، راهنمایی دقیقتر ، قطعی تر و اطمینان بخش تری را به دنبال خواهد آورد .
مثلا وقتی توانستیم تشخیص دهیم که تعدادی از دانش آموزان یک کلاس استعداد تحصیل در رشته فیزیک دارند و باز توانستیم تفاوتهای آنها را تا اندازه ای معلوم کنیم ، راهنمایی آنها خود به خود صورت خواهد گرفت .بنابراین می توانیم بگوییم که راهنمایی افراد اصولا بر تشخیص دقیق استعدادها و تعیین تفاوتهای آنها استوار است .
تحول استعدادها
استعداد ها نه تنها از فردی به فرد دیگر تفاوت پیدا می کند بلکه یک استعداد معین در مورد یک فرد معین نیز تغییر می یابد . آزمایش صفحه 130 و 131 می توان گفت که استعدادهای یک فرد ، در طول زندگی ، سه مرحله متفاوت را پشت سر می گذارند : رشد ، پختگی و پسروی
استعدادها به تدریج تجلی پیدا می کنند . سرعت رشد آنها در افراد مختلف متفاوت است . در بعضی ها به سرعت رشد می کنند و ناگهان در سطح پایینی متوقف می شوند ، در صورتی که در بعضی دیگر به کندی پیش می روند اما مدت زیادی به پیشرفت خود ادامه می دهند و به سطح بالایی می رسند . آهنگ رشد افراد به چندین عامل بستگی دارد که عبارتند از : عامل زیستی ، جغرافیایی و اجتماعی .
کودکان شهری ، از نظر بلوغ جنسی نیز سریع تر از کودکان روستایی رشد می کنند . استعدادها معمولا بین 10 تا 20 سالگی تجلی می کنند ، بعد از آن به استثنای مواردی که فرد به بیماری مبتلا می شود ، در تمام دوران میان سالی ثابت باقی می مانند . در دوران پیری استعدادها تغییرات عمیقی پیدا می کنند و تغییرات شخصیتی را به همراه می آورند ( البته زمانی که فرد به زوال عقل مبتلا می شود )
نه تنها سن موجب تفاوت استعدادهای افراد نمی شود بلکه شرایط بیرونی و محیط زندگی نیز می تواند استعدادها را تحت تاثیر قرار دهند . بسیاری از استعدادها چون نمی توانند شرایط مناسبی برای شکوفا شدن پیدا کنند نهفته باقی می مانند .
نمونه هایی از استعدادها
می توان استعدادها را به 2 گروه عمده تقسیم کرد :
الف ) استعداهای کلی
1- استعدادهای حسی
در واقع ساده ترین ، ثابت ترین و آسان ترین استعدادها هستند . می توان آنها را در آزمایشگاه مستقیما مورد مطالعه قرار داد و تفاوتهای افراد را مشخص کرد.
حس بینایی : روانشناسان به دو جنبه اساسی تیزبینی و حساسیت به رنگ ها توجه دارند .
تیزبینی ، یعنی تشخیص دقیق اشیا . هر اندازه یک فرد بهتر بتواند اشیا را از یکدیگر تمیز دهد به همان اندازه از قدرت بینایی بهتری برخوردار خواهد بود .
حساسیت به رنگ ها ، یعنی تشخیص رنگهای مختلف از یکدیگر .
تجربه نشان می دهد که در تیزبینی و حساسیت به رنگها نیز بین افراد تفاوت غیر قابل انکار وجود دارد . بهترین دلیل عینی برای نشان دادن تفاوتهای فردی در تیز بینی این است که تعداد افراد عینکی را در نظر بگیریم ، تازه می دانیم که اولا تعداد کسانی که باید از عینک استفاده کنند بیشتر از تعداد کسانی است که از عینک استفاده میکنند ، ثانیا شماره های عینک های افراد یک سان نیست .
برای اندازه گیری تیز بینی از تابلوهایی استفاده می کنند که در روی آنها علایمی با اندازه های مختلف وجود دارد و در روشنایی مناسب نشان داده می شوند ، این تابلوها را اصطلاحا تابلوهای بینایی سنج می نامند .
شامل 30 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت استعدادها و تفاوت های فردی
