هدف استاندارد:
هدف این استاندارد، تجویز رویه‌های حسابداری و افشای مناسب برای اجاره‌های سرمایه‌ای و عملیاتی توسط اجاره‌دهنده و اجاره‌کننده است.
دامنه کاربرد:
درموارد زیر کاربرد دارد:
قراردادهایی که حق استفاده از دارایی را انتقال میدهد، حتی اگر بخش عمده‌ای از خدمات تعمیر و نگهداری دارایی توسط اجاره‌دهنده ارائه شود.
در موارد زیر کاربرد ندارد:
الف. قراردادهای اجاره برای اکتشاف یا بهره‌برداری از منابع طبیعی مانند نفت ، گاز ، جنگل ، فلزات و سایر حقوِ مربوط به معادن ، و
ب . قراردادهای اعطای مجوز درخصوص استفاده از مواردی نظیر فیلمهای سینمایی و ویدیویی، نمایشنامه ، حق اختراع ، حق تألیف و نرم‌افزارهای رایانه‌ای .
ج. قراردادهای خدماتی که حق استفاده از دارایی را از یک طرف قرارداد به طرف دیگر منتقل نمی‌کند.
اجاره:
اجاره موافقتنامه‌ای است که به موجب آن، اجاره‌دهنده در قبال دریافت مبلغ یا مبالغ مشخصی حق استفاده از دارایی را برای مدت مورد توافق به اجاره‌کننده واگذار میکند .
اجاره غیر قابل فسخ:
اجاره غیر قابل فسخ نوعی اجاره است که تنها در موارد زیر قابل فسخ است :
الف. وقوع برخی پیشامدهای احتمالی بعید ،
ب . با مجوز اجاره‌دهنده ،
ج . انعقاد قرارداد جدید اجاره برای همان دارایی یا دارایی مشابه ، بین همان اجاره‌کننده و اجاره‌دهنده ، یا
د . پرداخت مبلغ اضافی توسط اجاره‌کننده ، به گونه‌ای که در آغاز اجاره در رابطه با استمرار اجاره اطمینانی معقول وجود داشته باشد .
آغاز اجاره:
آغاز اجاره عبارت است از تاریخ در اختیار گرفتن دارایی یا آغاز تعلق گرفتن اجاره‌بها، هر کدام مقدم است .
دوره اجاره:
دوره اجاره عبارت از دوره غیرقابل فسخی است که اجاره‌کننده ، دارایی مورد نظر را برای آن دوره اجاره کرده است به اضافه هر مدت زمان دیگری که اجاره‌کننده اختیار دارد اجاره آن دارایی را با پرداخت یا بـدون
پرداخت مبلغ اضافـی ادامه دهد و در آغاز اجاره اطمینان معقولی وجود داشته باشد که اجاره‌کننده از این اختیار استفاده خواهد کرد .
حداقل مبالغ اجاره:
حداقل مبالغ اجاره عبارت است از مبالغی که اجاره‌کننده باید در طول دوره اجاره بپردازد یا از وی انتظار میرود که پرداخت کند (به استثنای مخارج مالیات ، نگهداری دارایی و خدمات که به عهده اجاره‌دهنده است) به
اضافه :
الف. در ارتباط با اجاره‌کننده ، هر مبلغی که توسط وی یا هر شخص وابسته به وی تضمین شده است ، یا
ب . در ارتباط با اجاره‌دهنده ، هر گونه ارزش باقیمانده که پرداخت آن توسط اجاره‌کننده یا شخص ثالثی به اجاره‌دهنده تضمین شده باشد .
با این حال، چنانچه اجاره‌کننده اختیار داشته باشد دارایی مورد اجاره را به قیمتی خریداری کند که انتظار رود به مراتب کمتر از ارزش منصفانه آن در زمان قابل استفاده بودن اختیار خرید باشد و در آغاز قرارداد نیز
اطمینان معقولی درباره استفاده از این اختیار وجود داشته باشد ، حداقل مبلغ اجاره عبارت از حداقل اجاره بهای قابل پرداخت در طول دوره اجاره به اضافه مبلغ مورد نیاز برای استفاده از اختیار خرید مزبور است .
طبقه بندی اجاره ها:
طبقه‌بندی اجاره‌ها مبتنی بر میزان مخاطرات و مزایای ناشی از مالکیت دارایی است که به اجاره‌دهنده یا اجاره‌کننده تعلق میگیرد.
مخاطرات: امکان وقوع زیان ناشی از ظرفیت بلااستفاده یا منسوخ شدن فناوری و کاهش در بازده دارایی به دلیل تغییر شرایط اقتصادی .
مزایا: انتظار عملیات سودآور در طول عمر اقتصادی دارایی و هر گونه سود حاصل از افزایش ارزش دارایی یا تحقق ارزش باقیمانده.
طبقه بندی اجاره ها در آغاز اجاره صورت می گیرد.
در هر مقطع زمانی که موجر و مستاجر به جای تجدید قرارداد، شرایط آنرا به گونه ای تغییر دهند که منجر به طبقه بندی متفائتی نسبت به اجاره قبلی شود، قرارداد تجدید نظر شده به عنوان یک قرارداد جدید تلقی می
شود.
نوع اجاره (یعنی سرمایه‌ای یا عملیاتی) به محتوای معامله و نه شکل قرارداد بستگی دارد.
نمونه‌هایی از شرایطی که در آن، یک اجاره معمولاً به عنوان اجاره سرمایه‌ای طبقه‌بندی میشود، به شرح زیر است:
الف. طبق قرارداد اجاره، مالکیت دارایی در پایان دوره اجاره به اجاره‌کننده منتقل شود (اجاره به شرط تملیک)،
ب . اجاره‌کننده اختیار داشته باشد که دارایی مورد اجاره را در تاریخ اعمال اختیار خرید به قیمتی که انتظار میرود به مراتب کمتر از ارزش منصفانه دارایی در آن تاریخ باشد خریداری کند و در آغاز اجاره، انتظار
معقولی وجود داشته باشد که اجاره‌کننده از این اختیار استفاده خواهد کرد،
ج . دوره اجاره حداقل 75 درصد عمر اقتصادی دارایی را دربر گیرد، حتی اگر مالکیت دارایی نهایتاً منتقل نشود.
د . ارزش فعلی حداقل مبالغ اجاره در آغاز اجاره حداقل برابر با 90 درصد ارزش منصفانه دارایی مورد اجاره باشد، و
ه . دارایی مورد اجاره دارای ماهیت خاصی باشد به گونه‌ای که تنها اجاره‌کننده بتواند بدون انجام تغییرات قابل ملاحظه، از آن استفاده کند.
دانلود پاورپوینت استاندارد حسابداری شماره 21 , حسابداری اجاره ها
