مبانی نظری و پیشینه نحوه توزیع تراکم جمعیتی در سطح شهری
86 صفحه
همراه با منابع
1-2- مقدمه............................................................................................................... 12
2-2- مفاهیم و اصطلاحات............................................................................................... 15
2-3- توزیع فضایی جمعیت.............................................................................................. 18
2-4- شهرنشینی در جهان از نظر سازمان ملل..................................................................... 22
2-5- مهمترین عوامل تجمع و پراکندگی جمعیت................................................................ 24
2-6- عوامل جغرافیایی مؤثر در پراکندگی جمعیت.............................................................. 27
2-6-1- پراکندگی عمودی جمعیت............................................................................... 27
2-6-2- تأثیر آب و هوا............................................................................................... 27
2-6-3- جمعیت و خاک.............................................................................................. 28
2-6-4- جمعیت و ناهمواری........................................................................................ 28
2-6-5- عوامل زیستی................................................................................................. 29
2-6-6- منابع معدنی و انرژی...................................................................................... 30
2-7- عوامل اصلی رشد جمعیت شهرها............................................................................. 30
2-7-1- رشد طبیعی جمعیت شهر................................................................................. 30
2-7-2- اثر مهاجرت................................................................................................... 31
2-7-3-اثر توسعه محدوده و ادغام آبادی های پیرامون.................................................... 31
2-7-4- تأثیر متقابل شهرنشینی توسعه و مهاجرت......................................................... 31
2-8- نگاهی اجمالی به نظریههای جمعیتی.......................................................................... 32
2-8-1- طرفداران افزایش جمعیت................................................................................ 32
2-8-2- مخالفان افزایش جمعیت.................................................................................. 33
2-8-3- طرفداران ثبات جمعیت................................................................................... 33
2-8-4- طرفداران حد متناسب جمعیت......................................................................... 33
2-9- نظریه آب و سکونتگاه.............................................................................................. 33
2-10- الگوی تراکم جمعیت شهرها از نظر کلارک ............................................................. 34
2-11- نظریه نیازسنجی شهری.......................................................................................... 35
2-12- نظریه حد مطلوب جمعیت..................................................................................... 35
2-13- نظریه سلسله مراتب شهری..................................................................................... 36
2-14- نظریه شهرکهای اقماری.......................................................................................... 37
2-15- نظریه شهرهای جدید پیوسته................................................................................... 37
2-16- نظریه اندازه شهر.................................................................................................... 37
2-17- نظریه قطب رشد و شهرگرایی................................................................................ 39
2-18- نظریه شهرهای مسلط............................................................................................. 40
2-19- نظریه شهرهای نامتمرکز......................................................................................... 40
2-20- نظریه شهر فشرده.................................................................................................. 43
2-21- نظریه شهر پایدار................................................................................................... 44
2-22- شهر و نظریههای اجتماعی...................................................................................... 46
2-22-1- مکتب مدرنیسم یا کارکردگرایی...................................................................... 47
2-22-2- مکتب مگااستراکچرالیسم (فنگرایی)............................................................... 47
2-22-3- مکتب آمایش انسانی..................................................................................... 47
2-22-4- مکتب پست مدرنیسم.................................................................................... 48
2-23- مروری بر دیدگاههای متفاوت ازدحام شهری........................................................... 48
2-23-1- دیدگاه اقتصادی............................................................................................ 49
2-23-2- دیدگاه اکولوژی و اجتماعی............................................................................ 50
2-23-3- دیدگاه سیاسی.............................................................................................. 50
2-23-4- دیدگاه بهداشتی............................................................................................ 51
2-23-5- دیدگاه روانشناختی....................................................................................... 51
2-24- سیر تحول مسئله تراکم در یکصد سال اخیر.............................................................. 52
2-25- تراکم زیاد و تراکم کم: نکات مثبت و منفی.............................................................. 53
2-25-1- تراکم زیاد و نکات منفی................................................................................ 53
2-25-2- تراکم زیاد و نکات مثبت............................................................................... 54
2-25-3- تراکم کم نکات منفی..................................................................................... 54
2-25-4- تراکم کم نکات مثبت.................................................................................... 55
2-26- شیب تراکم جمعیت شهری از مرکز به پیرامون.......................................................... 56
2-27- حد متناسب شهری و تراکم آن................................................................................ 58
2-28- عوامل مشوق و مؤثر در متراکم شدن شهرها............................................................. 59
2-29- نحوه توزیع تراکمهای شهری و عوامل تأثیرگذار بر آنها............................................. 60
2-30- عوامل مؤثر تراکم جمعیت در شهرها....................................................................... 63
2-30-1- فضای شهری و تراکم جمعیت....................................................................... 63
2-30-2- زمین و تعیین حداکثر تراکم........................................................................... 64
2-30-3- باران و تراکم جمعیت................................................................................... 64
2-31- عوامل اقتصادی مؤثر بر تراکم شهری....................................................................... 65
2-31-1- عوامل جمعیتی.............................................................................................. 66
2-31-2- درآمد خانواده............................................................................................... 66
2-31-3- قیمت زمین و مسکن و تراکم........................................................................ 67
2-31-4- نرخ مالکیت اتومبیل و تراکم ......................................................................... 67
2-31-5- هزینه خدمات شهری و تراکم......................................................................... 67
2-31-6- مباشرات توسعه شهری و تراکم...................................................................... 68
2-32- رویکردهای اساسی در تعیین تراکم شهری............................................................... 71
2-32-1- رویکرد سرمشقی.......................................................................................... 71
2-32-2- رویکرد برنامهای........................................................................................... 73
2-33- راهبردها............................................................................................................... 73
2-33-1- راهبرد تمرکز: الگوی توسعه واحدهای برنامهریزی شهری شده.......................... 73
2-33-2- راهبرد تمرکز: سیاست تحکیم شهری.............................................................. 74
2-33-3- راهبرد عدم تمرکز: متمرکز............................................................................. 74
2-34- تراکم جمعیت و اکولوژی شهری............................................................................. 75
2-35- ظرفیت قابل تحمل محیط....................................................................................... 76
2-1-35- تبیین مفهوم ظرفیت قابل تحمل محیط از دیدگاه سیستمی................................. 76
2-36- روشهای کنترل تراکم............................................................................................ 78
2-37- قاعده تراکم اندازه.................................................................................................. 78
2-38- عوامل اجتماعی و فرهنگی تراکم شهری................................................................... 79
2-39- پیشینه تحقیق......................................................................................................... 81
2-40- جمع بندی............................................................................................................. 84
مبانی نظری و پیشینه نحوه توزیع تراکم جمعیتی در سطح شهری