هدف این مطالب بررسی ومعرفی حوزه ای از آموزش است که معمولا اصلاح کلی ((آموزش بزرگسالان)) به آن اطلاق می شود گرچه عقیده عمومی برآن است که آموزش بزرگسالان از دهه 1930 رو به گسترش گذاشته آموزشی بزرگسالان به عنوان یک رشته تحصیلی ،در اکثر نقاط جهانی از موضعی نسبتا مهم وگمنام به بخشی شناخته شده ورسمی از برنامه های آموزشی ترقی کرده است. هر چند هنوز ممکن است نوعی پدیده عمومی که تعلیم وتربیت را با تحصیل نسل جوان برابر می داند آن را تحت الشعاع قرار دهد.
در مقاصد تامین کنندگان آموزشی بزرگسالان ظاهرا این احتمال وجود دارد که بتوان شرایطی ایجاد کرد تا اکثر مردم علاقه مند شوند،مدتی از دوران بزرگسالی خود را صرف تحصیل کنند. مقاصد یا انگیزه ه ای پذیرفته شده گوناگون بوده اند،واز نوع دوستی وعلاقه شخصی وتوجه به فرد وجامعه تاثیر گرفته اند. از این گوناگونی است که تضاد های اصولی مربوط به آموزش بزرگسالان حاصل شود.
گروههای آموزشی متقابل در قرن نوزدهم وفراگیر کنندگان امروزی که بدون کلاس به آموزش مشغولندکه کوشیده اند تا باب آموزش را به خاطر مزایای فراوانی که می تواند به همراه داشته باشد به روی خود وهمکارانشان بگشایند.
آموزشی ارائه می شده است تا جانها را نحات بخشد،تا انسان را از مشروب خواری وفحشا بر حضر دارد.
تا عادات مهذب وشایسته احترام را تشویق و ترغیب کند.
تامین کنندگان در پی آن بوده اند که وضعیت موجود اجتماعی یا اقتصادی را حفظ کنند یا آن را براندازند.احساسات ملی را دامن زنند،وفرهنگ ملی را در برابر تهدید های خارجی حفظ کنند. وسعی کرده اند کاملترین امکانات پیشرفت خودی را از طریق آموزشی در اختیار همه بزرگسالان بگذارند. آنچه از بررسی هدف های تامین کنندگان ویادگیرندگان حاصل شده این نکته را روشن می کند که به اموزش بزرگسالان قبل از هر چیز به عنوان فرصتی برای تسلط یافتن به مجموعه ای از دانش و به دست آمدن صلاحیتی که میتواند متعاقباً در خارج از محیط تحصیلی به کار رود، نگریسته می شود.
با این همه،منابع انسانی ومالی محدودند وبه همین دلیل مرزهای عملی محدودی برای هدف و برنامه ریزی وجود دارد.
آشنایی با برخی اصلاحات وآموزش بزرگسالان سواد آموزی:
آموزش بزرگسالان:جریانی است که در آن افرادی که به نحوی به مراکز آموزش راه نیافته اند ویا دوره آموزشیشان قطع شده است آگاهانه برای آموختن مهارت های گوناگون و دگرگونی با پیشرفت اطلاعات و نشر و مهارت های خویش،فعالیت های سازمان یافته و مداومی را انجام می دهند که بوسیله دوست یا اولیاء امور محلی برای آنها تدارک می شود.
آموزش پایه بزرگسالان:
آموزشهایی در مورد زمینه دانش پایه مثل خواندن، نوشتن، حساب کردن، مهارتهای اولیه مربوط به زندگی فردی و اجتماعی و درک بهتر از زندگی اجتماعی که برای شرکت مسئولانه فرد در جامعه ضروری است.
آموزشیار:
آموزشیار در کلاس های سواد آموزی بزرگسالان فردی است هماهنگ کننده گروه که در بحث وگفتگو با بزرگسالان و تعامل با آنان به یاد دهی و یادگیری می پردازد. زیرا یزرگسالان کودک نیستند که بی تجربه باشند و نیازی به معلم داشته باشند .نظر به اینکه بزرگسالان به کمال رشد وبلوغ خود رسیده و دارای تجارب اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، شغلی وخانوادگی متعدد هستند از دانش آگاهی فراوانی در زمینه های مختلف بر خود دارند.
بزرگسال:
حالت ارگانیزم فرد آدمی زمانی که تحول رشد جسمانی وی تقریبا به اتمام رسیده است و هنوز نشانه های کنزل و اخول دوره پیری آشکار نگردیده است. فردی که به این درجه از رشد جسمی رسیده است بزرگسال نامیده می شود.
بزرگسالی:
دو معنی دارد: الف-دورانی که بلافاصله پس از نوجوانی شروع می شود و تا سنین پیری ادامه دارد
ب- ویژگی های رشد جسمانی-روانی واجتماعی که با یان دوران اختصاص می دارد.
یادگیری بزرگسال:دو معنی دارد:الف-عمل کسب دانش و مهارت های جدید وگسترش اطلاعات توسط افرادی که به رشد جسمی، عقلی واجتماعی رسیده اند.ب= روندی که بزرگسالان دانش ومهارتهای جدید را کسب می کنند وبه گسترش نظریه ها وعقاید جدید می پردازند با تاکید خاص عوامل جسمی وعقلی که جریان یادکیری دخالت دارند وبا آنچه در یادگیری کودکان تاثیر دارند متفاوت است.
باسواد:
کسی که بتواند یک متن ساده وکوتاه در زمینه زندگی روزمره اش را بخوان وبنویسد وآنرا درک کند و از عهده انجام دادن فعالیت هایی که مستلزم بکارگیری این مهارتهاست برآید.
بی سواد:
کسی که نتواند یک متن ساده وکوتاه در زندگی روزمره اش را بخواند و بنویسد ودرک کند.
اهداف ومقاصد برنامه ی سوادآموزی
نوشتن اهداف و مقاصد: نوشتن اهداف و مقاصد برنامه سواد آموزی نیازمند روشنی از
نیاز های واقعی مخاطبان است. حداقل دو گروه بزرگسالان (15 سال وبالاتر) وجود دارد که باید به آن توجه کند:
1-بزرگسالانی که هرگز به مدرسه نرفته اند.2-بزرگسالانی که بیش ز آنکه مهارتهای سوادشان به سطحی برسد که آنان را در یادگیری مهارتهای بعدی یاری،کند مدرسه را ترک کرده اند.
آموزش بزرگسالان
فرآیندی است سازمان یافته به منظور ایجاد آگاهی شناخت ومهارت در بزرگسالان تاآنان بتوانند هم راه تکامل وتعالی را بپیمایند وهم در سرنوشت جامعه ای که دران زندگی می کنند مشارکت فعال وموثر داشته باشند.آموزش بزرگسالان به اشکال مختلف انجام می شود و نه هم کشوری شکل وحتوی خاصی دارد حتی در برخی از کشورها دو یا سه نوع از این آموزش ها به منظور ایجاد برنامه کامل تر و جامع با هم ترکیب می شوند.
بزرگسال کیست؟
کسی است که از نظر جسمی به تکامل رسیده است.ازسوی دیگر بزرگسالان معمولا از لحاظ ذهنی،عاطفی،اجتماعی نیز در خود رشد کرده است ودارای شخصیت اجتماعی- اقتصادی وشغلی است.
تفاوت های آموزشی بزرگسالان وخردسالان:می دانیم که بزگسال بی سواد ابتدا نیاز به آموزش پایه دارد .اما آموزش پایه ای که به او. داده می شود باید باآموزش کودکان متفاوت باشد. اگر چا از لحاظ آموزش های نخستین بزرگسال بی سواد در حد یک کودک است ومانند او نمی تواند بخواند و بنویسد نباید فراموش کرد که او از لحاظ سایز خصوصیات و ویژگی ها بزرگسالی عاملی است که هر جهت رشد تکامل یافته است.
در آموزش کودکان هدف ها بلند مدت ومیان مدت است.حال آنکه اکثر هدف بزرگسالان از نوع اهداف کوتاه مدت است.معمولا کودکان را برای آینده ای دور آموزش می دهند در صورتیکه بزرگسالان برای زمان حال یا آینده ای نزدیک آموزش می بینند.
هممچنین امکانات واحتیاجات بزررگسالان ایجاب می کند که در آموزش انان از روش هایی غیر از روش هایی که معمولا رد آموزش خردسالان متداول است استفاده می شد و باید این روش ها منطبق با خصوصیات وویژگی های بزرگسالان باشد تا بتوان به بهترین وجه کیفیت یادگیری وکارآیی آنان را بالا برد یا مواد آموزش که در آموزش بزرگسالان مورد استفاده قرار می گیرد باید باآنچه در تعلیم وتربیت کودکان استفاده می شود متفاوت باشد.
برنامه های آموزشی بزرگسالان هم برخلاف برنامه های آموزشی کودکان بسیار فشرده ومنسجم ومربوط به مسائل یا مشکل خاصی است.
همچنین از نظر معلم وشاگرد این تفاوت وجود دارد که آموزشیار در کلاس های سواد آموزی بزرگسالان نه تنها به انتقال دانش واطلاعات به ذهن بزرگسالان می پردازد باکه او راهنما ومشاور بزرگسالان است زیرا بزرگسالان به دلیل سنی که دارند وتجربه هایی که در طول زمان اندوخته اند در باره موضوعات مختلف دانش هایی اندوخته اند. بنابراین آموزشیار در کنار بزرگسال قرار می گیرد واو را یاری می کند تا دانش تازه را فرا گیرد ومانند آموزکار کودکان که نقش رهبری ندارد بلکه بیشتر در نقش دوست ومشاور ظاهر می شود.
ویژگی جسمی بزرگسالان:
بزرگسالان دوران بلوغ ورشد جسمی خود راپشت سر گزارده وبا بالارفتن سن توانایی های جسمی آنان رو به افول می رود. از جمله توانایی هایی که در آموزش ویادگیری حائز اهمیت است توانایی های بینایی، شنوایی، سرعت عمل، سرعت واکنش است وکاهش یا ازدست دادن آنها آموزش و یادگیری را تحت تاثیر قرار می دهد.
بینایی وشنوایی:
در میان حواس انسان بینایی وشنوایی در آموزش یادگیری نقش اساسی ومهمی دارند.بر اساس تحقیقات انجانم شده قدرت بینایی وشنوای انسان با افزایش سن به تدریج کاهش
می یابند .در مورد حس بینایی معمولا 3 تا 20 سالگی این توانایی به قدرت خود باقی می ماند وپس ازآن کم کم نقصان می یابد بطوری که پس از 40 سالکی نقصان آن بیشتر وشدیدتر است. یعنی توانایی فرد برای دیدن جزئیات یک شیء کاهش می یابد . همچنین از نظر سرعت دید نیز کاسته می شود بطوریکه برای تمرکز روی هر چیزی احتیاج به زمان طولانی تری دارند.از قدرت تشخیص رنگ ها وحساسیت به نسبت به نور نیز کاهش می یابد در نتیجه بزرگسالان احتیاج به نور بیشتری دارند.
دانلود مقاله آموزش بزرگسالان سوادآموزی