همواره تعیین ضریب زبری برای یک آبراهه (چه طبیعی و چه مصنوعی) از مهمترین چالشهای یک مهندس هیدرلیک بوده است؛ چرا که ضریب زبری تابعی از عوامل متعدد می باشد و برای تعیین آن، باید تمام عوامل را مد نظر داشت. همچنین از نقطه نظر طراحی، تغییرات کوچک در مقدار ضریب زبری، تاثیرات قابل توجهی بر ابعاد کانال دارد که این امر اقتصاد پروژه را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد؛ لذا در انتخاب آن باید دقت کافی لحاظ شود.
انتخاب ضریب زبری برای مهندسان باتجربه و با سابقه کاری زیاد امری آسانتر بوده، و مهندسان جوان و کم تجربه باید دقت و و سواس ویژه ای را در انتخاب این ضریب به خرج دهند.
در این پروژه مهمترین ضرایب زبری در کانالهای روباز معرفی شده، عوامل موثر بر آنها بررسی شده، روش محاسبه شرح داده شده و اهمیت ضرایب زبری در طرحهای مهندسی رودخانه شرح داده شده است. سرفصل مطالب این پروژه به شرح زیر است.
1- ضرایب زبری
2- ضریب شزی
3- ضریب گاکلر-مانینگ
3-1- عوامل موثر بر ضریب مانینگ
الف- زبری سطح
ب- پوشش گیاهی
پ- نامنظمی کانال
ت- در یک خطبودن کانال
ث- رسوبگذاری و سایش
ج- انسداد
چ- اندازه و شکل کانال
ح- عمق و دبی
خ- تغییرات فصلی
د- مواد معلق و بار بستر
3-2- یک روش محاسبهی ضریب زبری مانینگ
4- ضریب استریکلر
5- تخمینهای متداول مقاومت جریان
6- محاسبات مقاومت جریان در امور مهندسی
6-1- محاسبات مقاومت جریان در کانالهای روباز
7- نحوهی جمعآوری اطلاعات و دادههای مورد نیاز برای تعیین ضریب زبری
7-1- بازدیدهای میدانی
7-1-1- بررسی تغییرات پلان و مقطع عرضی رودخانه
7-1-2- بررسی پوشش گیاهی در آبراههی اصلی و سیلابدشت
7-1-3- بررسی موانع موجود
7-1-4- بررسی ایستگاههای آبسنجی
7-2- جمعآوری آمار و اطلاعات و گزارشهای موجود
7-3- دستورالعمل نمونهبرداری و انجام آزمایش دانهبندی
8- کاربرد ضریب زبری در طرحهای مهندسی رودخانه
8-1- مقدمه
8-2- ضریب زبری رودخانه در طرحهای کاهش خسارت سیلاب
8-2-1- روشهای غیرسازهای مهار سیلاب
8-2-2- روشهای سازهای مهار سیلاب
8-2-2-1- سد تاخیری
8-2-2-2- گورهها و دیوارههای سیلبند
8-2-2-3- انحراف سیلاب
8-2-2-4- لایروبی، پاکسازی و اصلاح مسیر رودخانه
8-3- تاثیر طرحهای مهار فرسایش و رسوب بر ضریب زبری
8-3-1- روشهای غیرسازهای و مدیریتی مهار فرسایش و رسوب
8-3-2- روشهای سازهای مهار فرسایش و رسوب
8-3-2-1- روشهای غیرمستقیم مهار فرسایش
8-3-2-2- روشهای مستقیم مهار فرسایش
8-4- تعیین ضریب زبری رودخانه در طرحهای کشتیرانی
9- توصیهی روش مناسب تعیین ضریب زبری در شرایط مختلف
9-1- مقدمه
9-2- روش مناسب در صورت وجود دادههای آبسنجی
9-3- روش مناسب برای بسترهای ثابت و قلوهسنگی
9-4- روش مناسب برای بسترهای آبرفتی متحرک
9-5- روش مناسب برای تعیین ضریب زبری در صورت عدم وجود دادههای دانهبندی بستر
الف: استفاده از جداول
ب: استفاده از روش تصویری
9-6- روش ماسب برای تعیین ضریب زبری در صورت وجود پوشش گیاهی
9-6-1- روش مناسب در شرایط مختلف هیدرولیکی
9-6-2- روش مناسب در صورت عدم وجود دادههای کمی تراکم پوشش گیاهی
10- تاثیرات طراحی، بهرهبرداری یا نگهداری نامناسب از آبراههها بر ضریب زبری
مراجع
تا جایی که نویسنده مطلع است، این پروژه 30 صفحه ای با فرمت PDF کاملترین مرجع فارسی درباره ضرایب زبری در کانالهای روباز است.
مطالعۀ ضریب زبری، روشهای محاسبه و اهمیت آن در کانالهای روباز