پایان نامه نظام دیوانی ساسانیان و صاحب منصبان عالی مقام(از آغاز دورة ساسانیان تا بهرام پنجم)
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحه: 225
پایان نامه حاضر می کوشد شکل گیری و گسترش نظام حکومتی ایران دوره ای ساسانی را از سال 226تا 420 میلادی روشن سازد.محور این تحقیق توصیفی است پیرامون بخش های قضایی و اداری دیوانسالاری ساسانی. در این میان ، مقام های مربوط به این نظام مورد توجه قرار گرفته اند .فصل اول تحقیق که حکم مدخل را دارد ،روند قدرت یابی و استقرار حکومت ساسانی را در دوره ای اردشیر بابکان مورد بررسی قرارمی دهد ؛ سال های کوشش او در برقراری پیوندهای نزدیک میان دین و حکومت و به عبارت بهتر ، اتخاذ شکلی یگانه از دین به عنوان دین رسمی ، در جریان این روند مورد بحث قرار گرفته است . فصل دوم ،جزئیات مربوط به طبقات اجتماعی در این دوره گردآوری و تحلیل شده اند ، درفصل سوم تصویری کلی از نظام دیوانی ساسانیان ارائه می کند. فصل چهارم مشاغل دیوانی و درباری دیوانسالاری ساسانی را مورد بررسی قرار می دهد . بالاخره ،در فصل پایانی ،شخصیت های برجسته ای که در دیوانسالاری ساسانی ایفای نقش کردهاند ، مورد شناسای و تحقیق قرار گرفته اند .
روش تحقیق به کار رفته در این بررسی بیش از هر چیز روش کتابخانه ای است .داده های این بررسی از متن های نوشتاری گردآوری شده اند . در ارائه ای این داده ها از شیوه ی توصیفی – تحلیلی استفاده شده است و در مواقع لزوم ،کوشش شده است مباحث متناقض مورد تحلیل نیز قرار گیرند.
واژگان کلیدی : دیوانسالاری – ساسانیان- مشاغل دیوانی و درباری – طبقات اجتماعی – شخصیت های دیوانی .
فهرست مطالب
مقدمه
معرفی منابع
فصل اول: تلاش اردشیر در جهت تشکیل حکومت و اتحاد دین و دولت 19
1-1ساسانیان ادامه دهنده را هخامنشیان 20
2-1 تلاش اردشیر در جهت تشکیل حکومت 24
3-1 اتحاد دین و دولت در عصر ساسانیان 27
فصل دوم: مروری بر طبقات اجتماعی در عصر ساسانیان 32
1-2 تعریف طبقه اجتماعی 33
2-2 طبقات اجتماعی 34
3-2 طبقه روحانیون 37
1-3-2 موبد 45
2-3-2 موبدان موبد 48
3-3-2 هیربد 51
4-3-2 زوت و راسپی 53
5-3-2 دستور 54
4-2 طبقه جنگجویان 54
1-4-2 وظیفه جنگجویان 57
2-4-2 تقسیم طبقات جنگجویان 57
1-2-4-2 سواره نظام 57
2-2-4-2- جایگاه سواره نظام 58
2-2-4-2 پیاده نظام 60
5-2 طبقه کشاورزان و صنعتگران 61
1-5-2- طبقه کشاورزان 65
2-5-2-طبقه صنعتگران 67
فصل سوم: نظام دیوانی در عصر ساسانیان 68
1-3 شناخت سازمانهای داخلی دوره ساسانیان 69
2-3- دیوان 73
1-2-3 پیدایش دیوانها 75
3-3 دیوان ریاست طبقات جامعه 77
1-3-3 وزرگ فرمذار یا بزرگ فرمذار 78
2-3-3وظایف و اختیارات وزیر 83
4-3 دیوان سپاه 84
1-4-3 ایران سپاهید 86
2-4-3 ارتشیاران سالار 89
3-4-3ارگبذ 90
5-3 دیوان دادرسی (داد) 93
1-5-3 ارزش داد و دادگستری 96
2-5-3 منشاء قوانین در عصر ساسانیان 98
3-5-3 حوزه قضات 99
4-5-3 ادّله اثبات دعوی 100
5-5-3 پادشاه در منصب قضاوت 102
6-5-3 روحانیون در منصب قضاوت 103
6-3 دیوان رسایل (دیوان دبیران) 105
7-3 طبقهی متستخدمین ادارات (دبیران) 106
1-7-3 دبیر 109
2-7-3 ایران دبیربد(دبیر بد) 110
3-7-3 اهمیت دبیران و دیدگاه شاهان به دبیران 111
4-7-3 چگونگی برگزیدن دبیران 114
5-7-3 وظایف دبیران 116
6-7-3 اصناف دبیران 119
1-8-3 دین دبیر 119
8-2--3 دبیران دیوان خراج 120
3-8-3 گذک آمار دبیر 121
4-8-3 واسپوهرگان آمازکار 121
5-8-3 روانیگان دبیر 121
6-8-3 آذربادگان دبیر 121
7-8-3 گنج آمار دبیر 122
9-3 دیوان سرای شمرهیا دیوان استیفا (اداره مالیه) 122
10-3 دیوان خراج 123
1-10-3 خسرو انوشیروان و اصلاح نظام مالیاتی 125
2-10-3 واستر پوشان سالار 126
3-10-3 آمار کار(آمارگر ) 128
4-10-3 دهقانان 129
1-4-10-3 جایگاه دهقانان 132
11-3 دیوان درآمدهای کل کشور 133
12-3 دیوان خزائن 134
13-3 گهبذ و ضرب مسکوکات 135
14-3 دیوان آتشکدهها 136
15-3 دیوان برید 137
16-3 دیوان اشراف 141
17-3 دیوان ایران دربد 142
18-3 دیوان مهرشاهی (دیوان خاتم ) 143
19-3 دیوان احشام 144
1-19-3آخور آمار دبیر – آخورسالار 145
20-3 دیوان ویژگان 146
21-3 دیوان نوروز 147
22-3 دیوان کستبزود (دیوان آب) 148
1-22-3 وظیفهی دیوان آب 149
23-3 دیوان جامه خانه 150
24-3 ایران درستبد 150
فصل چهارم :مشاغل دیوانی و درباری 152
1-4مشاغل دیوانی 153
2-4 پادشاه 154
1-2-4شاه 155
1-2-4 وظیفه متقابل شاهان و پادشاهان 156
3-4 شهرب 157
4-4 مرزبان 159
5-4 اسپهبد 161
6-4 پادگوسپانان 162
7-4 بیدخش 164
8-4 اندرزبد 165
9-4 آموزگاران اسواران 166
10-4 دریوشان جادگگو و دادور (مدافع درویشان و دادور) 167
11-4 خرم باش 167
12-4 پشتیگبان سالار 169
13-4 مهماندار 170
14-4 خوانسالار 171
15-4 پذشخوار 172
16-4 مردبذ 173
17-4 دیدهبان سلطنتی 174
18-4 بازدار 174
19-4 گنجور 175
20-4 دواتدار 175
21-4 کاروانسالار 176
22-4 تغاربد 176
23-4 آیین بد 176
24-4 بازاربد 177
25-4 کیروگ بد ( هنربد ) 177
فصل پنجم شخصیتهای برجسته دوره ساسانیان 179
1-5 تنسر در منابع 180
1-1-5-تنسر 182
2-1-5 تنسر شخصیتی تاریخی 184
2-5 ابرسام 186
1-2-5تنسر و ابرسام 188
3-5 کرتیر و تقویت روحانیت زرتشتی 192
1-3-5 کرتیر 193
2-3- 5 کرتیر و شاپور یکم و ترقی مقام وی در شاهان بعدی 195
3-3-5 کریتر و کتیبههای وی 199
4-5 آذرپاد مهراسپندان 206
5-5 مهرنرسی 210
نتیجه 215
کتاب شناسی ( فهرست منابع و ماخذ) 219
نظام دیوانی ساسانیان و صاحب منصبان عالی مقام(از آغاز دورة ساسانیان تا بهرام پنجم)