A microprocessor (abbreviated as µP or uP) is an electronic computer central processing unit (CPU) made from miniaturized transistors and other circuit elements on a single semiconductor integrated circuit (IC) (aka microchip or just chip). Before the advent of microprocessors, electronic CPUs were made from discrete (separate) TTL integrated circuits; before that, individual transistors; and before that, from vacuum tubes. There have even been designs for simple computing machines based on mechanical parts such as gears, shafts, levers, Tinkertoys, etc. Leonardo DaVinci made one such design, although none were possible to construct using the manufacturing techniques of the time
The evolution of microprocessors have been known to follow Moore’s Law when it comes to steadily increasing performance over the years. This suggests that computing power will double every eighteen months, a process that has been generally followed since the early 1970′s — a surprise to everyone involved. From humble beginnings as the drivers for calculators, the continued increase in power has led to the dominance of microprocessors over every other form of computer; every system from the largest mainframes to the smallest handheld computers now use a microprocessor at their core.
یک ریزپردازنده (علائم اختصاری آن up یا MP است) واحد پردازش اصلی حسابگر الکترونیکی(یا کامپیوتر) است که از ترانزیستورهای کوچک و دیگر اجزای مدار،روی یک مدار مجتمع نیمه رسانا lic ساخته شده.پیش از پیدایش ریزپردازنده ها،CPU های الکترونیکی از مدارهای مجتمع جداگانه ی TTL ،قبل از آن از ترانزیستورهای جدا و قبل از ترانزیستورها از لامپ های خلأ ساخته می شدند. حتی نمونه هایی مربوط به ماشین های ساده حسابگر که شامل قسمت های مکانیک مثل چرخ دنده ها،شافت ها،اهرم ها، Tinkertoys و غیره بودند نیز وجود داشته است.لئوناردوداوینچی یک چنین طرحی را ساخت،هر چند کسی قادر به استفاده از تکنیک های صنعتی آن زمان نبود.تکامل و توسعه ریزپردازنده ها به خاطر کارائی روز افزون آن ها در طی سالها به عنوان دنباله ی Moare s law شناخته شده اند.این نشان می دهد که قدرت حسابگری (پردازش) هر 18 ماه دوبرابر می شود،جریانی که کلا از اوایل دهه ی 1970 شروع شده.باعث تعجب هر فرد درگیر در این مسایل-از اوایل شروع استفاده درایورها برای ماشین حساب ها،افزایش مداوم قدرت(نیرو)باعث برتری ریزپردازنده ها نسبت به هر کامپیوتر دیگری شده در هسته ی(مرکز) هر سیستمی از بزرگترین mainframe (قالب اصلی) گرفته تا کوچکترین کامپیوترهای دستی از یک ریزپردازنده استفاده می شود.
متن لاتین به همراه ترجمه با عنوان: Microprocessor – ریزپردازنده