برنامه ریزی صنعتی

اختصاصی از یاری فایل برنامه ریزی صنعتی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

قسمت دوم ( تهیه طرح مقدماتی)

خلاصه نتایج قسمت اول

خلاصه نتایج برنامه ریزی صنعتی و تعیین مقیاس واحدهای صنعتی در هر رشته

از آنجا که این بند از شرح خدمات پروژه حاضر، برنامه ریزی صنعتی را مطرح نموده و در قالب همین بند به موضوع تعداد نفرات و پرسنل پرداخته است، لازم می گردد تا ابتدا کلیات برنامه ریزی کالبدی، که در حقیقت، پیش نیاز برنامه ریزی صنعتی محسوب می شود ( و در بندهای پیشین مورد بررسی قرار نگرفته)، ارائه گردد تا آنگاه بتوان به « بررسی تعداد نفرات و پرسنل» پرداخت، چرا که جمعیت شاغلان صنعتی، رابطه مستقیم با وسعت اراضی صنعتی دارد و بالعکس. به عبارت دیگر، تعداد شاغلان صنعتی، تابعی از وسعت اراضی صنعتی است.

از سوی دیگر، کاربری صنعتی، فقط بخشی از اراضی سایت را به خود اختصاص می دهد و مابقی آن، سهم سه کاربری کلان دیگر یعنی کاربری های خدماتی، فضای سبز و شبکه راه هاست.

همانگونه که در بخش ضوابط توزیع زمین ( بند د-2) گفته شد، سهم کاربری صنعتی از کل اراضی شهرک، می باید دامنه ای مابین 60 الی 70 درصد را بر گیرد.

در برنامه ریزی کالبدی پروژه، کوشش شده است تا حداکثر سهم پیش بینی شده در ضوابط مصوب « شرکت شهرک های صنعتی ایران» برای کاربری صنعتی یعنی 70 درصد از کل اراضی سایت لحاظ گردد، لیکن در یک رابطه رفت و برگشتی با مرحله طرح ریزی پروژه، که مطابق با شرایط و مقتضیات زمین تطبیق و تثبیت یافته است، سهم کاربری صنعتی در مجموع اراضی محدوده های سه گانه طرح، نهایتا معادل 3/65 درصد از کل اراضی 6/155873 متر مربعی سایت، یعنی برابر 34/4801،16،1 متر مربع به دست امده است. همچنین کاربری خدماتی 82/72621 متر مربع و یا 7/4 درصد، کاربری فضای سبز ( مجموع کاربری های، کمربندی سبز حفاظتی و پارک و مسیر سبز پیاده و نوارهای سبز حاشیه معابر) 20/191، 173 متر مربع و یا 1/11 درصد و شبکه راه ها 43/293580 متر مربع و یا 2/18 درصد از اراضی توسعه « شهرک صنعتی رفسنجان» را به خود اختصاص می دهند. ( جدول 1-1).

جدول1-1- مساحت، نسبت و سرانه اراضی اختصاص یافته به انواع کاربری های کلان ارضی در محدوده اراضی توسعه « شهرک صنعتی رفسنجان»

نوع کاربری

مساحت اراضی

نسبت

سرانه

صنعتی

خدماتی

فضای سبز

شبکه راه ها

34/1016480

82/72621

02/173191

42/293580

3/65

7/4

1/11

2/18

242

3/17

2/41

9/69

جمع

6/1555873

100

4/370

با توجه به جمعیت 4200 نفری شاغل در مجموعه.

شامل انواع صنایع، غذایی و دارویی، نساجی و پوشاک، سلولزی و چوب، شیمیایی، کانی غیر فلزی، فلزی و برق و الکترونیک

قابل اختصاص به کاربری های اداری- انتظامی، تجاری، ورزشی، فرهنگی، بهداشتی- درمانی، مذهبی و تاسیسات و تجهیزات شهری

شامل کمربند سبز حفاظتی، لکه های سبز و نوارهای سبز حاشیه معابر

شامل راه ها و پارکینگ های عمومی.

1-1-1- بررسی نوع صنایع

مطالعات بخش گرایش صنعتی پروژه نشان داد که در بین گروه های مختلف صنعت، صنایع غذایی و آشامیدنی، صنایع کانی غیر فلزی، صنایع شیمیایی و صنایع فلزی، طی چند سال اخیر، روند پرشتابی را طی نموده اند که به طور علی الاصول، این روند می باید در برنامه ریزی صنعتی حاضر مورد توجه قرار گیرد.

از سوی دیگر، باید توجه داشت که رشد جهشی صنایع مذکور، طی چند سال گذشته، تا حدود زیادی در شاخص های کمی صنایع مستقر در « شهرک صنعتی رفسنجان» انعکاس یافته و سهم صنایع اخیر از اراضی واگذار شده، مجموعا رو به فزونی نهاده است. نتیجتا با توجه به این که یکی از الگوهای مورد اتکا در برنامه ریزی حاضر، وضعیت موجود، یعنی از ابتدای شکل گیری شهرک تا ماه های پایانی سال 1384 می باشد و این دوره زمانی، سال های اوج تقاضا و جهش کمی صنایع مورد بحث را نیز در بر می گیرد، خود به خود، تعدیلی از شرایط قدیم ( سهم که صنایع جهشی) و شرایط جدید ( سهم بری گروه های مختلف صنعت) واقعی صنایع قابل پیش بینی در سال های آتی ( مورد برنامه ریزی) نزدیک خواهد بود.

در برنامه ریزی حاضر، مبانی زیر، ملاک نظر قرار گرفته است:

برای دست یابی به ترکیب نهایی صنایع، الگوی صنایع فعال استان کرمان، الگوی صنایع فعال شهرستان رفسنجان و الگوی صنایع مستقر در شهرک صنعتی رفسنجان مورد اتکا واقع شده است.

از آنجا که هدف نهایی برنامه ریزی حاضر، تعیین سهم گروه های مختلف صنعت از اراضی صنعتی محدوده توسعه شهرک صنعتی است. از بین سه شاخص کمی که آمار و اطلاعات موجود، براساس آنها تنظیم گردیده، یعنی شاخص های :

تعداد واحد

تعداد شاغلان و3- میزان سرمایه گذاری، شاخص دوم، یعنی تعداد شاغلان مد نظر قرار گرفته است.

چرا که این شاخص، رابطه مستقیم با مساحت اراضی مورد نیاز دارد و در قیاس با دو شاخص دیگر،معیار دقیقتری محسوب میشود.

علاوه بر شاخص تعداد شاغلان، شاخص مساحت زمین که اطلاعات آن، در مورد صنایع مستقر در شهرک صنعتی رفسنجان وجود دارد، نیز به عنوان یک شاخص ثانوی در برنامه ریزی دخالت داده شده است.

با عنایت به این موضوع مهم که اهمیت شاخص های چهارگانه مورد استناد ( تعداد شاغلان برای سه الگوی فوق الذکر و مساحت اراضی در مورد الگوی صنایع مستقر در شهرک) یکسان نیست، در محاسبات برنامه ریزی برای شاخص صنایع فعال استان ضریب یک، برای شاخص صنایع فعال شهرستان ضریب دو و برای هر یک از دو شاخص صنایع مستقر در شهرک، ضریب سه لحاظ گردیده است.

ارقام به دست امده، نهایتا مورد جرح و تعدیل اندک قرار گرفته، گرد شده اند که در قالب سهم پیشنهادی مشخص گردیده است.

همانگونه که از ارقام « سهم پیشنهادی» جدول 1-2 بر می آید. در بین گروه های مختلف، بیشترین سهم را صنایع کانی غیر فلزی و صنایع غذایی و آشامیدنی به خود اختصاص داده اند که به ترتیب 6/27 و 1/26 درصد از صنایع پروژه را در اختیار گرفته اند. پس از آن، و به فاصله نسبتا زیاد، صنایع شیمیای با 6/20 درصد و صنایع فلزی با 1/13 درصد، از بیشترین سهم برخوردار گردیده اند.

بدیهی است در برنامه ریزی کالبدی پروژه، سهم هر گروه به صورت مساحت اراضی قابل واگذاری تعیین خواهد شد.

ارقام برنامه ریزی، بعدا در مرحله طرح ریزی، هم به واسطه مذاکرات بیشتر با کارفرما و هم به دلیل انطباق با شرایط زمین و طرح، دستخوش پاره

psd لایه باز مواد غذایی طب جامع - طرح لایه باز سویق چاق کننده

اختصاصی از یاری فایل psd لایه باز مواد غذایی طب جامع - طرح لایه باز سویق چاق کننده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

psd لایه باز مواد غذایی  طب جامع - طرح لایه باز سویق چاق کننده

طرح توجیهی تولید قارچ

اختصاصی از یاری فایل طرح توجیهی تولید قارچ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

پروژه طرح اقتصادی

طرح پرورش قـارچ خوراکـی

فصل اول

کلیات طرح

خـلاصــه طــرح

موضوع طرح :پرورش قارچ خوراکی به ظرفیت 50 تن در سال

محل اجرای طرح : قابل اجرا در سراسر کشور

سرمایه گذاری کـل: 8/889 میلیون ریال

سهم آوردة متقاضی: 8/89 میلیون ریال

سهم تسهیلات: 800 میلیون ریال

دورة بازگشـت سرمایه: 26 ماه

   مقدمـه و تاریخچه :

مواد پروتئینی ، یکی از مهم ترین اجزای مواد غذایی مورد استفاده انسانها است. نیاز طبیعی بدن انسان به این مواد ، مبین ضرورت استفاده آنها در سبد غذایی خانواده ها است. از دیرباز انواع گوشت ها، خصوصا گوشت قرمز‌ منبع اصلی تامین پروتئین موردنیاز انسان بوده است.

 لکن در حال حاضر ، به واسطه تغییر روش زندگی از سنتی به ماشینی و کاهش تحرک افراد در زندگی روزمره ، استفاده از گوشت قرمز بدلیل دارا بودن مقدار زیادی مواد چرب رو به کاهش نهاده و در عوض، استفاده از مواد غذایی ای که با داشتن مقدار کافی پروتئین، برای سلامتی زیان آور نباشند مورد توجه واقع شده است. حبوبات ، سویا و قارچ خوراکی مهم ترین منابع پروتئین غیر حیوانی هستند که امروزه به طور وسیع مصرف می‌شوند. در این میان بازار مصرف قارچ خوراکی به دلیل افزایش سطح آگاهی جامعه نسبت به فواید و روش مصرف آن ، روند رو به رشدی را تجربه می‌کند.

قارچ ، به علت اینکه سرشار از مواد پروتئینی ، گلوسیدی ، ویتامین‌ها و لیپیدها است می‌تواند غذای مناسب و کاملی برای انسان به شمار آید. ضمن اینکه به واسطه سهولت پرورش قارچ های خوراکی می‌توان آنها را به صورت تازه ، خشک ، کنسرو و پودر به بازار عرضه نمود.

اجرای این طرح به عنوان یک فعالیت تولیدی ، ضمن اینکه گامی به سوی خود اتکایی کشور در صنایع غذایی به شمار می‌رود، می‌تواند بسترساز اشتغال به کار نیروهای متخصص ( خصوصا در علوم کشاورزی ) و فاقد تخصص گردد. ضمن اینکه بانوان کارآفرین نیز می‌توانند با پیاده سازی این طرح، گامی در جهت توسعه میهن بردارند.

روش تولـید :

مراحل پرورش قارچ خوراکی عبارتند از:

الف- تهیه بذر

ب- تهیه کمپوست

پ- کشت بذر

ت- رشد ریشه‌های قارچ

ث- خاک ریزی

ج- برداشت

الف- تهیه بذر:

برای تهیه بذر ، دانه های گندم را بعد از جوشاندن در کیسه های کوچک پلاستیکی ریخته و جهت جلوگیری از هجوم میکروب های هوازی به آن ، دهانه آن را با پنبه مسدود نموده و به مدت دو ساعت در اتوکلاو استریل می‌کنند. سپس بسته‌های فوق‌الذکر را با ماده تلقیحی با هاگ و اسپور واریته قارچ مورد نظر تلقیح می‌کنند و سپس کیسه ها را در محوطه با حرارت حدود 25 درجه سانتی گراد به مدت سه هفته نگهداری می‌نمایند که در این مدت، میسیلیوم بر روی دانه های گندم رشد نموده و آماده کشت می‌باشند و این عمل را تهیه مایه می‌نامند.

دانلود طرح توجیهی گاوداری شیری 30 راسی

اختصاصی از یاری فایل دانلود طرح توجیهی گاوداری شیری 30 راسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 41

بسمه تعالی

طرح توجیهی گاوداری شیری 30 راسی

مجری طرح :

شرکت تعاونی گل چشمه دام القجر

کلیات پرورش گاو

تاریخچه

بشر اولیه که سالیان درازی را بصورت بدوی از میوه درختان و شکار حیوانات امرار معاش مینمود رفته رفته در صدد برآمد برای مواقعی که دسترسی به شکار نداشت حیواناتی را که مفید تر و مطیع تر تشخیص داده بود بتدریج رام و اهلی سازد . کم کم در اثر تماس مداومی که بدین طریق با گاو ،بز و میش کوهی حاصل کرد علاوه بر فوائد گوشت از مزایای شیر هم برخوردار شد و پس از قرون متمادی هنگامیکه شهرنشین شد در گوشه خانه و کاشانه ای که برای خود میساخت جای مخصوصی هم برای نگاهداری گاو ترتیب داد . بعقیده مارشاک اهلی کردن حیوانات 8 هزار سال قبل از میلاد مسیح ابتدا در خاورمیانه انجام شده است .

پرورش گاو در اعصار جدیدتر چنانچه از روی نقوش و کتب یونانی ،مصری و چینی و ایرانی مشهود میباشد از اهمیت ویژه ای برخوردار شده بود چنانچه در قرون وسطی و دوره رنسانس در کشورهای اروپائی بعلت پیشرفت علم از یکطرف و استعداد زمین و شرایط مساعد جوی مراحل اول اصلاح نژاد گاوها متداول شده و تکثیر یافت ولی چون سیل بنیان کن بیماریها بخصوص طاعون گاوی که همواره از کشورهای آفریقائی یا مرکز آسیا سرچشمه میگرفت تلفات و خسارات زیادی به گاوداریهای اروپائی وارد میکرد لذا دانشمندان درصدد برآمدند مانند مسائل پزشکی برای جلوگیری از بیماریهای دام نیز دانشکده هائی تاسیس کنند . از اینرو فرانسویان در 210سال قبل اولین دانشکده را در لیون افتتاح کرده و کم کم دانشجویانی از سایر کشورها باین دانشکده اعزام شده و در مراجعت به تاسیس دانشکده های دامپزشکی متعدد در کشورهای خود همت گماشتند .

نژادهای معروف گاو :

اهمیت پرورش نژادهای ممتاز گاو از نظر افزایش شیر و گوشت از دیرزمانی مورد توجه بشر قرار داشته است . تا آنجا که در تواریخ منقول است بعد از میلاد مسیح ایتالیائیها ضمن تبادل تجارت با چین و رونق کشتیرانی تعدادی گاو گوشتی عظیم الجثه از چین وارد کرده و در ایتالیا بنام ChIANINA پرورش داده اند . در اثر جنگهای صلیبی نیز نقل و انتقالات دیگری بین کشورهای داخلی اروپائی بعمل آمده است . پس از کشف امریکا و استرالیا صادرات گاو از اروپا از یکطرف و از هندوستان و افریقا از طرف دیگر در آمریکا و استرالیا توسعه یافته و مطالعات دانشمندان در باره نژادهای گوشتی و شیری و آمیخته گری آنها وارد مراحل نوینی گردید.

شرایط تاسیس گاو داری : بمنظور ایجاد نظم و هماهنگی بین واحدهای و جلوگیری از تراکم که باعث انتشار عوامل بیماریها میشود از طرف وزارت کشاورزی در تهران و شهرستانهای بزرگ با تهیه فرمهای مخصوص درخواست صدور پروانه نمایند .

در این ضوابط ساختن اصطبل ،بهاربند ،شیردوشی و خانه های کارگری با رعایت اصول فنی تهیه شده است . اینک نکاتی که دامپروران در تاسیس واحد گاوداری باید رعایت کنند برای مزید اطلاع درج میگردد .

1-رعایت فاصله – حداقل فاصله تاسیسات دامداری جدید با مجتمع یا قریه روستائی 200 متر

2-حداقل فاصله تاسیسات دامداری جدید با شهرکها و شهرها و فاصله دو دامپروری یک کیلومتر

3-حداقل فاصله تاسیسات دامداری جدید با اتوبان و جاده اصلی 150 متر .

4-حداقل فاصله تاسیسات دامداری جدید با کارخانجات صنعتی و غذائی 500متر

5-حداقل فاصله تاسیسات دامداری جدید با مرز انتهائی زمین های فرودگاه یک کیلومتر .

نکات بهداشتی :

1- حتی المقدور دامداری در سمتی نباشد که باد فضولات گاوداری را به خانه های روستائی و شهرکها انتقال دهد .

2- از تجمع انواع دامهای دیگر در گاوداری باید خودداری شود.

3- دامداریها باید مجهز به لوازم سم پاشی و ضد عفونی و وسائل ایمنی کامل و وسائل آتش نشانی باشند .

تحقیق درباره ارزیابی ریسک محیط‌زیست طرح توسعه راه‌آهن غرب کشور

اختصاصی از یاری فایل تحقیق درباره ارزیابی ریسک محیط‌زیست طرح توسعه راه‌آهن غرب کشور دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

پژوهش‌های محیط‌زیست، سال 5، شماره 9، بهار و تابستان 1393، از صفحه 87 تا 102

ارزیابی ریسک محیط‌زیست طرح توسعه راه‌آهن غرب کشور

به روش تلفیقی تصمیم‌گیری چند معیاره و YAPP

چکیده

ارزیابی ریسک محیط‌زیست، فرایند تعیین کمیت وکیفیت ریسک به‌وسیله تحلیل خطرات بالقوه در پروژه با در نظر گرفتن حساسیت یا آسیب‌پذیری محیط پیرامونی است. هدف اصلی در این تحقیق، تعیین معیارها و تخمین ریسک محیط‌زیستی خطوط ریلی با استفاده از تلفیق روش تصمیم‌گیری چند معیاره و روش ارزیابی ریسک اکولوژیکی با تکنیک YAPP می‌باشد. به همین منظور در این مطالعه، راه‌آهن غرب کشور (مسیر سمنگان- کرمانشاه- خسروی) به طول تقریبی 582 کیلومتر به مثابه مطالعه موردی انتخاب شد. نرم‌افزارهای مورد استفاده در این مطالعه نرم‌افزارExpert Choice به منظور وزن‌دهی به معیارهای به‌دست آمده با استفاده از نظر کارشناسان و با استعانت از پرسشنامه دلفی و نرم‌افزار Arc GIS 9.3 جهت تولید نقشه‌های احتمال وقوع خطر و شدت اثر می باشد.

پهنه‌بندی ریسک خط‌آهن غرب کشور مبین آن است که حدود 80 درصد طول مسیر از ریسک با سطح کم و ناچیز برخوردار است، کمترین میزان ریسک در کیلومترهای 155-153 مسیر (حوالی شهرستان تویسرکان در استان همدان) و منطقه‌ای در کیلومتر 479 (شهرستان سر پل ذهاب در استان کرمانشاه)می‌باشد. سطح ریسک متوسط در نقاطی حدفاصل کیلومترهای 80-47 مسیر در حوالی شهرستان ملایر در استان همدان و کیلومتر 250-240 حد فاصل شهرستان‌های صحنه و هرسین در استان کرمانشاه واقع شده است. مناطقی در کیلومترهای 485-480 مسیر، واقع در محدوده شهرستان کرمانشاه در استان کرمانشاه به دلیل استقرار طرح بر روی اراضی با پتانسیل روانگرایی بالا محدوده با ریسک بالا شناخته شدند.

کلیدواژه ها: ارزیابی ریسک محیط‌زیستی، راه‌آهن، فرایند تحلیل سلسله مراتبی، سامانه اطلاعات جغرافیایی، روش YAPP، راه‌آهن غرب ایران

*نویسنده‌ مسئول: Email: [e-mail]

سرآغاز

ارزیابی ریسـک فرایند برآورد احتمال وقوع یک رویداد (مطلوب یا نامطلوب) و میزان تاثیر آن است. رتبه‌بندی ریسک‌های یک پروژه با روش‌های مختلف کمی و کیفی قابل انجام است. در ساده‌ترین حالت و در عین حال متداول‌ترین حالت، رتبه ریسک را بر اساس حاصل‌ضرب مقادیر شدت در احتمال وقوع به‌دست می‌آورند (جبل عاملی، 1386).

هدف این تحقیق، شناخت مخاطرات زیان‌بار محیط‌زیستی در مرحله ساختمانی طرح‌های توسعه خطوط راه‌آهن، مکاندار نمودن آن‌ها و در نهایت، ارزیابی ریسک محیط‌زیستی با استفاده از روش تلفیقی فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) و روش ارزیابی ریسک اکولوژکی با استفاده از تکنیک YAPP است. در این تحقیق، به مثابه مطالعه موردی راه‌آهن غرب کشور انتخاب شد.

در زمینه ارزیابی ریسک مطالعات گوناگونی در سطح جهان و ایران انجام شده است. به طور نمونه، در تحقیقی تحت عنوان ارزیابی ریسک خط‌آهن پژوهشگران دانشگاه شانگهای شاخص‌هایی مثل وجود برف، خشکی، زمین‌لرزه و عوامل انسانی را جهت ارزیابی مدنظر قرار دادند. نتیجه این مطالعه، حاکی از تأثیرگذاری غالب عوامل طبیعی نسبت به عوامل انسانی بر روی سطح ریسک پروژه بوده است (Wei & Luxin, 2007).

هلر و همکارانش در سال 2006، به تشریح چگونگی کاربرد روش تصمیم‌گیری چند معیاره در ارزیابی ریسک پروژه‌های طولی پرداخته‌اند. این محققان برای نمونه 4 گزینه مسیریابی به منظور ایجاد جاده جهت حمل و نقل مواد زاید خطرناک را در نظر گرفتند. در این مطالعه به منظور انتخاب بهترین و مناسب‌ترین گزینه احداث راه از روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی استفاده شده ‌است (Stephen, 2006).

همچنین بکر و شانگ در سال 2008، روشی با استفاده از روش فازی و AHPجهت ارزیابی ریسک راه‌آهن پیشنهاد داده‌اند. ایشان به علت عدم وجود قطعیت در بسیاری از داده‌ها و کمی نبودن آن‌ها ترکیب روش FRA و FAHP برای برآورد ریسک مناسب تشخیص دادند (Shuang & Baker, 2008).

از دیگر مطالعات انجام شده در این زمینه می‌توان به مقاله‌ای تحت عنوان ارزیابی ریسک وعدم قطعیت در پروژه‌های بزرگراهی کشور چین به‌وسیله روش AHPاشاره نمود. که پس از تعیین گزینه‌های ریسک و طراحی ساختار سلسله‌مراتبی، کار وزن‌دهی عوامل شدت اثر و احتمال وقوع ریسک به روش بردار ویژه انجام‌شد (Tarek & Amer, 2008).

در خصوص مطالعات انجام شده در داخل کشور نیز می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

بررسی نقش ارزیابی ریسک حوادث غیرمترقبه در مهندسی طرح‌های حمل و نقل شهری به منظور ارتقای عملکرد در شرایط اضطرار که ضمن بررسی ریسک‌های ناشی از حوادث غیر مترقبه بر شبکه حمل و نقل ،ارزش طرح‌های شبکه حمل و نقل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌ است (گیوه‌چی، 1385).

در مقاله مقایسه تطبیقی ارزیابی مخاطرات محیط‌زیستی طرح‌های توسعه مترو در ایران به مقایسه معیارهای عمده و نحوه ارزیابی آن‌ها پرداخته ‌است (قیومی‌نیا، 1386).

بررسی سابقه استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) در ازریابی ریسک نشان می‌دهد: این روش به تنهایی یا توأم با روش‌های دیگر برای ارزیابی ریسک مورد استفاده قرار گرفته ‌است. در انتخاب روش مناسب باید توجه داشت که عوامل مختلفی از جمله میزان داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز، پیچیدگی فرایند مورد سنجش، قابلیت دسترسی به اطلاعات پایه و تخصص‌های مورد نیاز، نقش مهمی ایفا می‌کنند (منوری، 1384).

مواد و روش‌ها

مسیر سمنگان- کرمانشاه- خسروی که به نام مسیر راه‌آهن غرب کشور نیز شناخته می‌شود، به طول تقریبی 582 کیلومتر از ایستگاه شازند در استان مرکزی شروع و پس از عبور از شهرستان ملایر در استان همدان به نحوی که قادر به پوشش شهرستان‌های تویسرکان و نهاوند باشد، به استان کرمانشاه وارد می‌شود و پس از عبور از شهرستان‌های کنگاور، صحنه، هرسین، کرمانشاه، اسلام‌آباد غرب، ‌گیلان‌غرب و قصرشیرین به مرز خسروی می‌رسد. نقشه (1)، مسیر راه‌آهن غرب را نشان می‌دهد. پر جمعیت‌ترین شهر در محدوه مطالعاتی، شهرستان کرمانشاه در استان کرمانشاه با 967196نفرجمعیت می‌باشد(مرکز آمار ایران، 1385). بلندترین نقطه در محدوده مطالعاتی دارای ارتفاع 2144 متر و پست‌ترین نقطه 254 متر و ارتفاع متوسط در محدودة مطالعاتی 1200 متر می‌باشد (مهندسین مشاور سبز اندیش پایش، 1385). در مسیر راه‌آهن سمنگان- کرمانشاه- خسروی، 25 ایستگاه در نظر گرفته شده است که قطعه اول آن (محور شازند- سمنگان) شامل 12 ایستگاه می‌باشد همچنین، در قطعه دوم (مسیر سمنگان- کرمانشاه) حدود 10 پل تقاطعی با محورهای اصلی (راه‌های اصلی و اتوبان) و 13 پل بزرگ رودخانه‌ای و دره‌ای در مسیر سمنگان- کرمانشاه و 32 پل در قطعه سوم، مسیر کرمانشاه- خسروی در نظر گرفته شده است. در مسیر کرمانشاه- خسروی حدود 5/91 کیلومتر مسیر راه‌آهن از مناطق کوهستانی عبور می‌نماید بنابراین، احداث 17 تونل با طولی در حدود 16 کیلومتر پیش‌بینی شده ‌است (مهندسین مشاور سبز اندیش پایش، 1385).

نقشه (1): موقعیت عمومی راه آهن غرب کشور

در مسیر سمنگان- کرمانشاه همچنین 9 تونل به طول تقریبی 8100 متر (در محدوده مورد مطالعه حدود 1/24 کیلومتر) پیش‌بینی شده است.

در این مطالعه، ابتدا به جمع‌آوری اطلاعات پایه مرتبط با پروژه که در برگیرنده ویژگی‌های فنی راه‌آهن غرب کشور و شناخت ویژگی‌های محیط‌زیست تحت تاثیر پروژه می‌باشد، پرداخته شد. سپس مخاطرات احتمالی و عوامل مولد ریسک محیط‌زیستی از طریق بررسی فعالیت‌های پروژه و تعیین نقاط حساس از منظر عوامل اکولوژیکی، پتانسیل‌های طبیعی منطقه، تقاطع‌ها، جمعیت تحت تأثیر و... شناسایی شدند. به موازات این مطالعات نسبت به تعیین عمق و محدوده ریسک محیط‌زیستی با توجه به عوارض طبیعی و انسان‌ساخت (آبراهه‌ها، خطوط تراز، راه‌های ارتباطی و ...)، اقدام شد. تولید نقشه‌های پایه با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS 9.3 در مقیاس 250000 :1 تحت قالب سیستم مختصات UTMصورت گرفت.

جهت ارزیابی ریسک اکولوژیکی از روش YAPP استفـاده شـد.

لوژین و وی در سال 2007 از این روش نخستین بار در تعیین مسیر بهینه بزرگراه‌ها با تاکید بر ملاحظات اکولوژیکی استفاده‌کردند (Sarkis & Talluri, 2004). این محققان بدین‌صورت نتیجه گرفتند که صدمات محیط‌زیستی ناشی از احداث جاده‌های دارای همبستگی مثبتی با طول آن می‌باشد. ایشان ابتدا زمین مورد نظر جهت ایجاد پروژه‌های در دست اجرا را طبقه‌بندی نمودند و روشی بر مبنای امتیازدهی ایجاد کردند. بدین‌صورت که امتیاز مربوط به صدمات اکولوژیکی هر بخش را در طول مسیر تحت بررسی ضرب کردند (Wun, 2004). در این پژوهش نیز از روش اصلاح شده YAPP، برای رتبه‌بندی ریسک‌های اکولوژیکی مسیر راه‌آهن غرب کشور استفاده شد. بدین منظور در گام نخست با استفاده از داده‌های مربوط به هر یک از قطعات و نظر کارشناسان در این زمینه، کار رتبه‌بندی زیستگاه‌های موجود در امتداد هر یک از قطعات سه گانه مسیرصورت گرفت و درجه اهمیت هر یک از زیستگاه‌ها مشخص شد. در نمره‌دهی این روش، از بازه عددی 1 تا 10 استفاده شد. عدد 10 به زیستگاهی تعلق گرفت که دارای بالاترین درجه اهمیت بود. همچنین در نمره دهی زیستگاه‌ها با توجه به ارزش نسبی هر یک از طریق مراجعه به آرای منتج از روش دلفی کار اولویت‌بندی انجام شد. در این پژوهش، معرفی و انتخاب معیارهای مؤثر با استفاده از روش دلفی انجام گرفت. این مهم، از طریق طرح‌ریزی پرسشنامه انجام شد. کار تنظیم پرسشنامه‌ها توسط تیم‌ اجرایی و با در نظر گرفتن مطالعات گذشته‌نگر، مشاهدات و اندازه‌گیری‌های انجام‌ شده درسطح حوضه مورد‌ مطالعه و محدودیت‌های معرفی شده انجام‌ پذیرفت. در تکمیل پرسشنامه‌ها، گروهی از کارشناسان و متخصصان رشته‌های محیط‌زیست، زمین‌شناسی و مورفولوژی، مهندسی سازه و گرایش‌های مختلف زیست‌شناسی مشارکت داشتند. جامعه آماری بر پایه رابطه «کوکران»، 30 نفر تعیین شد. این عدد با احتساب ضریب اطمینان 90 و خطای 3 درصد، از رابطه (1) محاسبه شد:

رابطه (1):

n= = = 29/95

در این رابطه:

= tضریب اطمینان ،= d خطای مطالعه بر حسب درصد ،

= s2واریانس

پس از تکمیل پرسشنامه‌های سری اول با رعایت اصل تصادفی بودن، کار تکمیل مجدد پرسشنامه‌ها توسط گروه دلفی انجام ‌پذیرفت. پس از تکمیل پرسشنامه‌ها، کار تجزیه و تحلیل آن‌ها با استفاده از نرم‌افزار EXCEL انجام‌ شد.

در ادامه اجرای روش YAPP در گام دوم درجه اهمیت معیارهای حاصل شده از مرحله اول، در طول هر یک از زیستگاه‌ها ضرب شد (رابطه 2). به هریک از ضرایب حاصله در این قسمت اهمیت نسبی اکولوژیکی برای هر زیستگاه گفته می‌شود و جمع‌کل این مقادیر شاخص آثار اکولوژیکی برای هر مسیر را مشخص می‌سازد.

رابطه (2):

ERIi: اهمیت نسبی اکولوژیکی

HIVi: اهمیت نسبی هر زیستگاه

LCHi: طول هر زیستگاه در مسیر

هر چه مقدار شاخص آثار اکولوژیکی برای مسیر کمتر باشد، از نقطه نظر ارزیابی اکولوژیکی آن مسیر ترجیح داده می‌شود.

به منظور ارزیابی ریسک محیط‌زیستی راه‌آهن غرب کشور موارد

زیر برای هر یک از قطعات مفروض است:

الف) امکان آسیب رساندن به خطوط ریلی از سوی مردم محلی به صورت عمدی یا غیرعمد، با افزایش تراکم جمعیت بالا می‌رود.

ب) فعالیت‌های کشاورزی در طول مسیر احتمال وقوع ریسک را افزایش می‌دهد.

ج) هر چه طول مسیر بیشتر شده و نقاط عطف یا شکست در طول خط‌آهن بیشتر باشد، امکان بروز سوانح بالاتر خواهد رفت.

د) هر چه از نقطه‌نظر زمین‌شناسی با اراضی هموارتری روبه‌رو باشیم، احتمال بروز سوانح کاهش خواهدیافت.

با توجه به چهار ویژگی مطرح شده، شاخص‌های زیر برای محاسبه ریسک بروز سوانح در نظر گرفته‌شد.

:رابطه (3)

به‌طوری‌که :

LRn: ریسک مربوط به طول خط‌آهن و زمین مورد استفاده برای ساخت قطعه n

WRPn: ریسک مربوط به تراکم جمعیت و تعداد نقاط سکونت‌گاهی موجود در قطعه n

TRn: ریسک مربوط به وضعیت زمین‌شناسی منطقه و نقاط شکست در قطعه n

LRn از رابطه (4) محاسبه می‌شود. به‌طوری‌که، Ln طول قطعه n، LL طول بلندترین قطعه مسیر و LAn طول آن قسمت از مسیر است که از زمین‌های کشاورزی عبور می‌کند.

:رابطه(4)

WRPn نیز از طریق رابطه (5) محاسبه می‌شود. به‌طوری که، RPn ریسک مربوط به تراکم جمعیت در قطعه n و RPH بالاترین میزان ریسک جمعیت بین هر سه قطعه است.

:رابطه(5)