مشخصات این فایل
عنوان: در آمدی روش شناختی بر مسئله نسبت علم و دین
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 18
این مقاله درمورد در آمدی روش شناختی بر مسئله نسبت علم و دین می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله در آمدی روش شناختی بر مسئله نسبت علم و دین می خوانید :
نکته هفتم :
تجزیه مسئله مرکب “ نسبت علم و دین ”
از چند حیث می توان مسئله مرکب “ نسبت علم و دین ” را تجزیه نمود .
الف ـ تجزیه بر اساس مفهوم مقایسه ای “ نسبت ”
برخی از مهمترین جهات تجزیه عبارتند از :
1. خاستگاه ؛
2. قلمرو ؛
3. غایت ؛
4. روش ؛
5. زبان ؛
6. عالمان و دینداران .
1. از حیث خاستگاه و مبانی
از این حیث ، مساله مادر “ نسبت علم و دین ” به این سوال تبدیل می شود که :
“ علم و دین از حیث خاستگاه و مبانی چه رابطه ای با یکدیگر دارند ؟”
شقوق محتمل عبارتند از :
الف ـ خاستگاه علم دینی است .
ب ـ خاستگاه دین ، علمی است .
ج ـ علم و دین هر دو خاستگاه واحد دارند .
د ـ علم و دین خاستگاههای متمایز دارند .
2. از حیث قلمرو
صورت مساله “ نسبت علم و دین ” از این حیث بدین شکل است که :
“ قلمرو علم و قلمرو دین چه رابطه ای با هم دارند ؟ ”
شقوق محتمل این سوال عبارتند از :
الف ـ علم و دین قلمروهای متباین دارند .
ب ـ رابطه قلمرو علم و دین عموم و خصوص من وجه است .
ج ـ قلمرو علم اعم مطلق از قلمرو دین است .
د ـ قلمرو دین اعم مطلق از قلمرو علم است .
ه ـ قلمرو علم و دین با هم یکی هستند .
3. از حیث غایت
سوال ما در “ نسبت علم و دین ” از این حیث تبدیل می شود به این سوال که : “ غایت علم و غایت دین چه رابطه ای با هم دارند ؟ ”
شقوق محتمل عبارتند از :
الف ـ غایت علم همسو با غایت دین است .
ب ـ علم و دین اهداف متفاوت دارند .
ج ـ علم و دین اهداف متمایز متغایر دارند .
د ـ علم وسیله ای است برای غایت دین .
ه ـ دین وسیله ای است برای غایت علم .
4. از حیث روش
سوال ما در “ نسبت علم و دین ” از این حیث به این سوال تبدیل می شود که : نسبت روش علم و روش دین چیست ؟
شقوق محتمل عبارتند از :
الف ـ علم و دین هم روش هستند .
ب ـ روش علم و روش دین متباین هستند .
ج ـ گاهی دین از روش علم استفاده می کند و گاهی نیز علم از روش دین بهره می جوید .
5. از حیث زبان
مساله “ نسبت علم و دین ” از حیث زبان به این سوال تبدیل می شود که :
“ زبان علم و زبان دین چه نسبتی با هم دارند ؟ ”
شقوق محتمل عبارتند از :
الف ـ زبان علم و زبان دین20 یکی هستند .
ب ـ زبان علم و زبان دین متمایزند .
ج ـ بخشی از زبان دین علمی و بخشی متمایز از آن است . 21
6. از حیث عالمان و دینداران
سوال ما در “ نسبت علم و دین ” از حیث تعلق به انسان به این سوال تبدیل می شود که :
“ رابطه بین عالم بودن و دیندار بودن چیست ؟ ” شقوق محتمل عبارتند از :
الف ـ دینداران عالم هم هستند .
ب ـ دینداران ضد علم هستند .
ج ـ دینداران غیر علمی اند .
ب ـ تجزیه بر اساس مفهوم تاثیر و تاثری “ نسبت ”
گاه مراد از “ نسبت ” ، در مساله “ نسبت علم و دین مفهوم “ تاثیر و تاثر ” است .
در این حوزه سه دیدگاه محتمل است :
1. علم و دین در هم موثر و از هم متاثرند .
2. فقط علم از دین تاثیر می پذیرد .
3. فقط دین از علم تاثیر می پذیرد .
بر مبنای دیگر ، “ تاثیر و تاثر ” تقسیم می شوند به :
1. تاثیر و تاثر بی واسطه ( مستقیم ) ؛
2. تاثیر و تاثر با واسطه ( غیر مستقیم ) .
سوال مهم در این حوزه به تاثیر و تاثر با واسطه علم و دین بر هم یا از هم مربوط می شود و آن “ واسطه شناسی ” است و البته واسطه ها می توانند جلی ، خفی و اخفی باشند .
نکته بسیار حائز اهمیت اینست که در این محدوده دیدگاههای مطرح شده ناظر بر علم به معنای “ علوم تجربی ” است و منظور از دین ، معرفت دینی می باشد .
معمولا واسطه های مورد تاکید صاحب نظران ، “ معرفت شناسی ” و “ متا فیزیک ” هستند 22 که هم در شناخت علمی تاثیر می گذارند و هم در شناخت دینی و تغییر شناخت علمی گاه موثر است در تغییر شناخت دینی و نیز بالعکس .
اگر از منظر دیگری موضوع مورد نظر را بررسی کنیم ، تاثیر و تاثر تقسیم می شود به تاثیر مستقیم و تاثیر معکوس . وقتی می گوییم در معادله x = y ، x و y با یکدیگر نسبت مستقیم دارند یعنی هر چه x بیشتر شود y هم بیشتر و هر چهx کمترشودy هم کمتر می شود. همچنین وقتی می گوییم در معادلهx = 1/ y ، x و y با یکدیگر نسبت معکوس دارند یعنی هر چهx بیشتر شود ، y کمتر می شود و هر x کمتر شود ،y بیشتر می شود .
حال اگر مفهوم “ رشد ” و “ پیشرفت ” را در نظر بگیریم ، کسانی که معتقدند با رشد و پیشرفت علم ، دین افول می کند در واقع به این سوال که نسبت دین و علم مستقیم است یا معکوس پاسخ داده اند که معکوس است .
ج ـ تجزیه بر اساس مفهوم مقایسه ای نسبت از حیث شی ء ثالث گاه مفهوم نسبت به نوعی حامل معنای مقایسه از حیث شیء سوم است . به عنوان مثال در مساله “ نسبت علم و دین ” از حیث پاسخگویی به نیازهای بشری آنها که به نقش حداقلی دین و نقش حداکثری علم قائلند به این سوال پاسخ داده اند .
شقوق دیگر بحث عبارتند از :
1. نقش مساوی علم و دین ؛
2. نقش حد اکثری دین و نقش حد اقلی علم .
بخشی از فهرست مطالب مقاله در آمدی روش شناختی بر مسئله نسبت علم و دین
مقدمه
نکته دوم : ذو ابعاد بودن علم و دین
چند خاستگاهی بودن مساله “ نسبت علم و دین ” 7
مساله “ نسبت علم و دین ” چند روشی 9 است .
میان رشته ای 15 بودن روش حل مساله “ نسبت علم و دین ”
پیچیدگی مفهوم نسبت
تجزیه مسئله مرکب “ نسبت علم و دین ”
مقامهای مختلف بررسی مساله “ نسبت علم و دین ”
پی نوشتها :
دانلود تحقیق در آمدی روش شناختی بر مسئله نسبت علم و دین