منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران با الهام از شریعت جامع اسلام و نظام حقوقی آن و با تکیه بر شناخت و ایمان به خداوند متعال و با هدف تبیین نظام مند حقوق و مسئولیت های زنان در عرصه های حقوق فردی ، اجتماعی و خانوادگی تدوین گردیده است. این منشور اهتمام بر تبیین حقوق و تکالیف زنان در اسلام داشته و مبتنی بر قانون اساسی ، اندیشه های والای بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و رهبر معظم انقلاب و با بهره گیری از سند چشم انداز 20 ساله و سیاست های کلی نظام و با لحاظ قوانین موجود و خلأها و کاستی های آن و به منظور تحقق عدالت و انصاف در جامعه زنان مسلمان می باشد. این منشور با دیدی جامع و فراگیر تنظیم گردیده لذا مشتمل بر حقوق و تکالیف امضایی ، تأسیسی و حقوق حمایتی و نیز حقوق مشترک بین همه انسانها است.
ماده واحده
منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس بندهای 1 و18 وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی و اجتماعی در 3 بخش و 5 فصل و 148 بند در جلسه شماره 546 مورخ 1383/6/31 شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد و کلیه دستگاه های ذی ربط مکلفند بر حسب وظایف دستگاهی و سازمانی جهت سیاستگذاری ، اتخاذ تدابیر قانونی ، تصمیمات و برنامه ریزی راجع به زنان ، قواعد و اصول مندرج در این منشور را رعایت نمایند. این منشور مبنای معرفی و تبیین جایگاه زن در نظام جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین المللی نیز قرار می گیرد.
تبصره : شورای فرهنگی و اجتماعی زنان مکلف است هر دو سال یکبار پس از تصویب این منشور ، نسبت به ارزیابی وضعیت زنان ایران اقدام نموده و گزارش ارزیابی در خصوص پیشرفت های موجود در راستای تحقق آن و همچنین موارد نقض حقوق زنان را به شورای عالی انقلاب فرهنگی منعکس نماید.
منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران
نکاتی چند در خصوص منشور
1 - در این منشور حق به معنای توانایی ، امتیاز و مصونیت است و مسئولیت به معنای تکالیفی است که زن نسبت به دیگران بر عهده دارد.
2 - در مواردی که تکالیفی متوجه افراد جامعه بوده و زنان از ثمره انجام آن تکالیف برخوردار می شوند، آن تکلیف به صورت حق زنان ذکر شده و از بیان مستقیم مسئولیت های دیگران نسبت به زنان خودداری شده است.
3 - از آنجا که در قوانین اسلامی ، افراد نسبت به خدا ، خود ، جامعه و هستی مسئول می باشند سعی شده تا مسئولیت زنان نیز نسبت به موارد مذکور ذکر گردد. پرواضح است که در صورت فقدان شرایط عام تکلیف ( عقل ، بلوغ ، اراده ، ... ) زنان نیز فاقد مسئولیت خواهند بود. در ضمن ، با بکار بردن کلمه حق یا مسئولیت ، نوع ارتباط زنان با مسئله مورد نظر مشخص شده است.
4 - سعی شده است کلیه حقوق و مسئولیت های زنان اعم از مشترک بین زنان و مردان و یا ویژه زنان ذکر شود و دلایل این امر به قرار ذیل است:
الف- از آنجا که در مجامع بین المللی بحث و جدال فراوان در زمینه حقوق انسانی زنان وجود دارد و آنان در صدد اثبات حقوق انسانی منطبق با دیدگاه غربی برای زنان می باشند و از طرفی کشورهای مختلف بر اساس فرهنگ های متفاوت خود نمایانگر دیدگاه نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد حقوق انسانی زنان دارند، لازم بود تا در منشور که نمایانگر دیدگاه نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد حقوق انسانی زنان ، حقوق مشترک بین زن و مرد و نیز حقوق ویژه زنان در موضوعات مختلف ذکر شود تا مشخص گردد که نظام جمهوری اسلامی ایران اساساً چه حقوق و مسئولیت هایی را برای زنان قائل است.
ب- در اندیشه اسلامی ، زنان و مردان در حقوق انسانی خویش عموماً مشترک می باشند ولی از انجا که در مراحل اقدام و اجرا ممکن است تبعیض هایی صورت گیرد، جهت تاکید، این دسته از حقوق نیز با عنوان حقوق زنان ذکر شده است .
ج- از آنجا که این منشور فقط در صدد بیان حقوق زنان می باشد ، حقوق سایر اقشار اجتماعی در آن ذکر نشده است هر چند در مرحله اجرا با توجه به سایر قوانین و سیاست ها ، به حقوق سایر اقشار اجتماعی نیز توجه لازم خواهد شد.
5 - این منشور در صدد بیان نحوه اجرای حقوق نیست بنابراین لازم است با توجه به ساختار قوانین در جای خود ضمانت اجرا برای آن در نظر گرفته شود .
6 - از آنجا که منشور فقط درصدد بیان قوانین نبوده بلکه توجه به فرهنگ سازی نیز داشته است لذا برخی موارد اخلاقی لازم الاجرا نیز در زمره حقوق و مسئولیت های زنان ذکر شده است .
7-در منشور سعی شده تا حد امکان ،حقوق و مسئولیت های کلی و اساسی ذکر گردد و از بیان مصادیق صرف نظر شود. ولی از آنجا که طرح پاره ای از مصادیق حقوقی یا مسئولیت ها در منازعات بین المللی و یا فرهنگ داخلی نیاز به تاکید و شفاف سازی داشته است به صورت مشخص بیان شده است.
8 - در ساختار منشور ، حقوق و مسئولیت های زنان با استقراء به صورت ذیل تقسیم شده است:
حقوق فردی ، حقوق خانوادگی ، حقوق اجتماعی ( که حقوق اجتماعی بر حسب موضوع به حق سلامت ، حقوق فرهنگی ، حقوق اقتصادی ، حقوق سیاسی و حقوق قضایی دسته بندی شده است ) .
9 - منشور درصدد ارائه دیدگاه های نظام جمهوری اسلامی ایران ( منطبق با فقه شیعه و نظام حکومتی جمهوری اسلامی ایران ) در زمینه مسائل زنان می باشد و می تواند محور گفتگو با دیگر کشورهای اسلامی در خصوص مسائل زنان قرار گیرد و قدمی موثر در مسیر تهیه و تدوین سندی دیگر با همکاری و اتفاق نظر کشورهای مختلف اسلامی در سطح بین الملل به حساب آید.
10- هر چند موازین شرع بر اطلاق و عموم همه بندهای منشور حاکم است ولی در مواردی که در ارتباط با حق یا مسئولیتی به دلایلی ، تاکید به رعایت موازین شرع لازم بود، این عبارت مجدداً ذکر شده است.
11 - از آنجا که منشور فقط درصدد بیان حقوق و مسئولیت های زنان بوده ، از ذکر نام فرد یا نهادی که مسئول اجرای این حقوق است خودداری نموده ، پرواضح است که این سند مبنای سیاستگذاری ، برنامه ریزی و قانونگذاری در امور زنان در کلیه دستگاه ها خواهد بود.
اصول و مبانی
منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران با الهام از شریعت جامع و معتدل اسلام به منظور ایجاد زمینه رشد هماهنگ و متوازن ابعاد مادی و معنوی در زندگی فردی و اجتماعی و با عنایت به آزادی مسئولانه زنان و کرامت انسانی آنها ، با توجه به تناسب بین حقوق و مسئولیت ها ، شکل گرفته است .
این منشور با تکیه بر شناخت و ایمان به خداوند متعال به عنوان مبدأ هستی و خالق موجودات و اختصاص تشریع به او و لزوم تسلیم در برابر امر او با بهره گیری از قرآن و سنت اهل بیت (ع) و عقل با اذعان به نقش بنیادی آنها در استنباط و بیان قوانین و احکام الهی و با توجه به مقتضیات زمان و مکان ، با پرهیز از آمیزه های فکری مغایر با اسلام(1) و به دور از تحجر فکری و خرافات و خودباختگی فرهنگی در مقابل بیگانه تدوین گردیده است و بیانگر جایگاه زن بر اساس اصول و ضوابط اسلامی است که این اصول انعکاس خواست قلبی امت اسلامی ایران می باشد.
مبنای اساسی منشور بر این اعتقاد بنیادین استوار است که در اسلام ، زن و مرد در فطرت و سرشت( 2)، هدف خلقت، برخورداری از استعدادها و امکانات ، امکان کسب ارزش ها ، پیشتازی در ارزش ها و پاداش و جزای اعمال فارغ از جنسیت ، در برابر خداوند، یکسان می باشند و فقط به واسطه رشد همه جانبه انسانی در سایه دانش و علم ، تقوای الهی و ایجاد جامعه ای شایسته بر یکدیگر مزیت دارند.
شامل 4 صفحه word
دانلود مقاله منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران
