مقالات فیزیک با فرمت DOC صفحات 5
بودجه سالانه مهم ترین سند اقتصادی کشورها به شمار می رود . حتی در کشور هایی که سند های استراتژیک چند ساله تدوین می شود ، آنچه در عالم واقع و به صورت ملموس بر زندگی اقتصادی مردم تاثیر مشخص می گذارد ، بودجه های سالانه است . معنای ساده بودجه همان چیزی است که مردم به آن دخل و خرج می گویند . از این نظر بودجه خوب ، بودجه ای است که بین دخل و خرج آن توازن باشد . دولت معمولاً بودجه ها را به همین شکل متوازن تنظیم می کنند . اما در پشت این بودجه های متوازن واقعیت دیگری نهفته است که هسته مرکزی آن قیمت های غیر واقعی است . فی المثل همه آنچه که ملت و دولت ایران در سال 1384 تولید کرده اند ، اگر وارد بازار جهانی شود قابلیت مبادله با حدود 190 میلیارد دلار کالا را دارد ، اما ، با همین رقمدر ایران می توان حجمی از کالاها را خریداری کرد که قیمت جهانی آنها حدود600 میلیارد دلار است . رقم اول قیمت مبادله است و رقم دوم قیمت بر اساس شاخص قدرت خرید . این تفاوت از آنجا نشات می گیرد
که دارایی های عمده کشور در اختیار دولت است و دولت با انگیزه های اجتماعی ، این دارایی ها را با کمترین بهای ممکن بین مردم توزیع می کند . از این منظر بودجه متوازن واقعی ، بودجه ای است که تفاض بین قیمت مبادله ای و قیمت بر اساس شاخص قدرت خرید صفر یا بسیار کم باشد. در نوشتار زیر بودجه های ایران و ترکیه از این منظر بررسی شده است .
کتاب بودجه در ایران پررنگ و مداخل های آن پر شمارند . این وضع منحصر به ایران نیست و دیگر نظام های اقتصادی مبتنی بر برنامه ریزی ومتکی بر اجرای دولتی نیز همین وضع را دارند . بر عکس در نظام های اقتصادی مبتنی بر تفوق بخش خصوصی که دولت به انجام وظایف ذاتی خود یعنی تامین امنیت ، سیاست خارجی و قاعده سازی حقوقی اکتفا می کند معمولاً کتاب های بودجه کم برگ و مداخل ها آن بر کم شمارند .
بودجه در جهان و ایران