اختصاصی از
یاری فایل دانلودمقاله اسیب پذیری اجرکاری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
تاریخچه آجر
آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می رسد.در ایران بقایای کوره های سفال پزی و آجر پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد پیدا شده است. همچنین نشانه هایی از تولید و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر در آن کشور است وازه آجر بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها قوانین و نظایر آنها را می نوشتند گمان می رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر پی برده اند . کوره های آجر پزی ابتدایی بی گمان از مکان هایی تشکیل می شده که در آن لایه های هیزم و خشت متناوبا روی هم چیده می شده است. فن استفاده از آجر ازآسیای غربی به سوی غرب مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چین رفته است در سده چهارم اروپایی ها شروع به استفاده از آجر کردند ولی پس از مدتی از رونق افتاده و رواج مجدد از سده 12 میلادی بوده که ابتدا از ایتالیا شروع شد. در ایران باستان ساختمان های بزرگ و زیبایی بنا شده اند که پاره ای از آنها هنوز پا بر جا هستند.
نظیر طاق کسری در غرب ایران قدیم آرامگاه شاه اسماعیل سامانی در گنبد کاووس و مسجد اصفهان را که با آجر ساخته اند همچنینی پلها و سد های قدیمی مانند پل دختر سد کبار در قم از جمله بناهای قدیمی می باشند. انواع آجر در ایران قدیم در ایران هر جا سنگ کم بوده و خاک خوب هم در دسترس بوده است آجر پزی و مصرف آجر معمول شده است اندازه آجر ایلامی حدود 10×38×38 سانیتی متر بوده پختن و مصرف آجر در زمان ساسانیان گسترش یافته و در ساختمان های بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است اندازه آجر این دوره جدود 44×44×7تا 8 بوده است و بعد های آن 20×20×3 تا4 سانتی متر کاهش یافت.
در فرش کردن کف ساختمان از آجر بزرگتری به نام ختائی به ابعاد 5×25×25 سانتی متر و یا بزرگتر از آن به نام نظامی در ابعاد 40×4×5 سانتی متر استفاده می شده است از انواع دیگر آجر در گذشته آجر قزاقی می باشد که پیش از جنگ جهانی اول روسها آن را تولید می کردند که ابعاد آن 5×10×20 بوده است آشنایی با آجر و مواد اولیه آن آجر نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خام و دگرگونی آن بر اثر گرما به دست می آید خاک آجر مخلوطی است از خاک رس ماسه فلدسپات سنگ آهک سولفات ها سولفورها فسفات ها کانی های آهن منگنز منیزیم سدیم پتاسیم مواد آلی و... مراحل ساخت آجر عبارتند از : کندن و ستخراج مواد خام آماده سازی مواد اولیه قالب گیری خشک کردن تخلیه و انبار کردن محصول انواع کوره های آجر پزی پس از خشک شدن خشت ها را در کوره می چینند طرز چیدن آنها طوری است که بین آنها فاصله وجود دارد تا گازهای داغ و شعله بتواند از لای آنها عبور کند کوره های آجر پزی سه هوع هستند: کوره تنوره ای هوفمان و تونلی قابل ذکر است که کوره های تونلی مدرن ترین کوره های آجر پزی می باشند که در آنها سرامیک های ممتاز و صنعتی نیز می پزند ویزگی های آجر آجر خوب باید در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ بدهد صدای زنگ نشانه سلامت توپری و مقاومت و کمی میزان جذب آب آن است آجر خوب باید در آتش سوزی مقاومت کند و خمیری و آب نشود رنگ آجر خوب باید یکنواخت باشد و همچنین باید یکنواخت و سطح آن بدون حفره باشد سختی آجر باید به اندازه ای باشد که با ناخن خط نیفتد استاندارد آجر در ایران بنابر آخرین استاندارد ایران به تاریخ 7 خرداد 1357 در مورد آجرهای رسی آجرها به دو گروه دستی و ماشینی تقسیم بندی می شوند آجر های دستی خود به دو نوع فشاری و قزاقی سفید و آجر ماشینی نیز به توپر و سوزاخ دار گروه بندی شده اند.
میزان جذب آب مطابق استاندارد ایران در آجرهای دستی حداکثر 20% در آجر های ماشینی 16% و حدلقل برای هر دو نوع آجر 8% تعیین شده است انواع آجر غیر رسی و اشکال آن آجر جوش آجر خاص در صنعت سفال پزی است که در کشورهای صنعتی دارای اهمیت ویزه ای است از این آجر برای نماسازی ساختمان ها فرش کف پیاده روها پوشش بدنه و کف آبروها و مجراهای فاضلاب و تونل ها و ساختن دودکش ها فرش کف کارخانه ها انبارهای کشاورزی و سالن های دامداری پرورش طیور استخر های صنعتی و جز اینها استفاده می شود انواع خاص آجر تولیدی در کشور های اروپایی آجر هایی در کشورهای صنعتی اروپاتولید می شوند که هنوز تولید آن در ایران مرسوم نشده است از آن جمله بلوک های تو خالی آتش بند برای نصب دور ستون ها به منظور جلوگیری از نفوذ آتش قطعات ویزه به شکل منحنی های کوز و کاس قطعات درپوش روی دیوار قطعاتی که از اجزا هستند مانند کلوک سرقد گوشه و جزاینها که هنوز در ایران تولید نمی شوند.
علل آسیب‌پذیری آجرکاری
آسیب دیدگی علل مختلفی دارد که بعضی از آنها را ذکر می‌کنیم:
الف) جابجایی زمین
1. نشست‌های خفیف: فشارهای ناشی از طبقات و اسکلت ساختمان که بر سطح زیر دیوار وارد می‌شود، ملات را می‌شکند و در آجرکاری ترک ایجاد می‌کند.
2. سطح آب‌های زیرزمینی: در مواقعی که بارندگی زیاد است، آب از نقاط دیگر به حوالی ساختمان نفوذ می‌کند و امکان دارد در سطح زیر بنا دگرگونی ایجاد شود. پس از جابجایی آب در طبقات پایین‌تر و خشک شدن سطح زیرین پی‌ها، حالت انقباض و انبساط بوجود می‌آید که در نتیجه، ترک‌هایی در آجرکاری پدید می‌آید.
3. زهکشی: چنانچه در زهکشی ساختمان‌هایی که این حالت را دارند، ریزش و یا گرفتگی بوجود آید، سبب می‌شود که در لوله‌ها و کانال زهکشی، تورم و سپس نشست خاک پس از خشک شدن رطوبت حاصل شود. بسیار اتفاق می‌افتد که این حالت باعث نشست، شکست و ترک‌هایی در سطوح آجرکاری می‌شود.
4. ماسه‌های روان: در مواردی اگری بدون آزمایش مکانیک خاک و عمل سنداژ پی‌سازی صورت گیرد، امکان وجود لایه‌های از خاک‌های نرم یا ماسه‌های روان در لایه‌های زیرین از طبقات زمین خواهد بود که در اثر حرکات زمین، ماسه‌های روان حرکت می‌کنند و پی‌سازی و اسکلت آجری دچار نشست و ترک می‌شود.
5. حفره‌های بلعنده: در مواردی که خاک‌های لایه زیرین بسیار نرم است و در طبقات زمین به صورت طبیعی و یا به شکل مصنوعی مانند فروکش از کاریز و قنات‌های قدیمی ریزش وجود دارد، خاک در زیر پی‌ها بلعیده می‌شود و در نتیجه، در سطوح آجرکاری نشست، شکست و ترک بوجود می‌آید.
6. تکیه‌گاه‌های بتنی: معمولاً سفف‌های بتنی باید با استخوان‌بندی بنا پیوند بخورد و مهار شوند. چنانچه این حالت رعایت نشود، در مواقع زلزله، امکان حرکت و جابجایی رج‌های انتهایی وجود دارد. در این حالت، آجرها جابجا می‌شود و رج‌های مذکور را طبق آجرکاری عوض می‌کنیم
7. قطعات فلزی: ستون‌های فلزی در اسکلت‌ای آجری در اثر گرمای داخلی و سرمای خارجی حرکت‌پذیر می‌شوند. این امر باعث می‌شود که در سطوح آجرکاری ترک‌هایی به وجود آید.
ب) انقباض حاصل از خشک شدن
1. آجرهای سیمانی و آجرهای آهکی: زمان خودگیری بلوک‌های سیمانی و آجرکاری ماسه آهکی که امروزه ساخته شود، مشخص است. چنانچه قبل از این زمان، از مصالح ذکر شده در بین کلاف‌بندی اسکلت‌های بتنی و یا فلزی با ملات معمولی استفاده شود، پس از خودگیری کامل و خشک شدن عضوها، بین کلاف‌ها و دیوارها ترک‌هایی بوجود می‌آید.
2. اثر کشش بر ملات: ملات‌های ساروج و یا سیمانی بر اثر کشس، ترک برمی‌دارند. ترکیب بتن در حالت فشار مقاوم است، اما در مقابل کشش مقاومتی ندارد، مگر اینکه در بتن فولادگذاری شود. به طور مسلم، ملات ماسه و سیمان با قشر ضخامت دوازده میلیمتر، در مقابل کشش خرد می‌شود و در آنها ترک‌های زیادی بوجود می‌آید. این امر باعث شکست آجری نیز می‌شود. مقاومت ملات ساروج از ملات سیمان هم کمتر و تاب فشار آن محدوداست. ملات ساروج تاب کششی هم ندارد و در اثر کشش خرد می‌شود.
ج: آتش‌سوری
1. اثر آتش بر مصالح: آجر کخ از خاک رس تهیه می‌شود، با ترکیبات متغیر در مقابل حرارت گرم می‌شود. به طور مسلم، پس از سرد شدن، ترک‌هایی در آجرکاری بوجود می‌آید.
2. آجرهای سیمانی و ماسه آهک نیز آب خود را از دست می‌دهند و تا حدی پوک می‌شوند.
3. آبپاشی و خنک کردن ناگهانی باعث ایجاد ترک در سطوح آجرکاری می‌شود.
4. در اثر حرارت، پی‌ها و تیرهای پوشش نعل درگاه که فلزی هستند، دچار انبساط می‌شوند و به آجرکاری فشار می‌آورند. در نتیجه، در سطوح آجرکاری ترک بوجود می‌آورند.
د: تغییر شکل در بام‌ها
1. سقف‌های مسطح بدون پیوند و اتصال با اسکلت و استخوان‌بندی بنا، در مقابل حرکات خفیف و زلزله‌های ضعیف به صورت لولا عمل می‌کنند و باعث جابجایی رج‌های انتهایی می‌شوند که این نقیصه، با تعویض و نماسازی و اصلاح برطرف می‌شود.
2. چنانچه سقف‌های شیبدار شیروانی و یا خرپاهای مثلثی با استخوان‌بندی بنا پیوند اصولی نداشته باشند، رج‌های انتهایی آنها در مقابل حرکات زمین جابجا می‌شوند.
ه: حمله سولفات‌ها
1. چنانچه در آجر ترکیبات سولفاته وجود داشته باشدف پس از استفاده با ملات سیمانی، ملات آسیب می‌بیند و آجرکاری به مرور زمان صدمه می‌بیند.
2. خاک‌های سولفاته و نفوذ آنها در سطح زمین، به ملات‌های سیمانی قسمت نمای آجری صدمه می‌زنند و در نتیجه، قسمت‌های که با خاک در تماس هستند، ترک برمی‌دارند. به طور مسلم، این امر به مرور زمان صدماتی به بار خواهد آورد.
3. درون دودکش‌ها باید کاملاً صیقلی باشند. دودکش با مقطع دایره از دوکش‌های با مقاطع دیگر جالب‌تر است. حرکت دورانی دود سبب کشش کامل آن در دودکش‌ها می‌شود و به ور مسلم اگر درون دودکش صیقلی نباشد، در سطح آن دودگرفتگی ایجاد می‌شود. چنانچه ضخامت دیوار آجری کم باشد و آب در دودکش نفوذ کند، دود که دارای ترکیبات گازدار است، روی آجرکاری اثر می‌گذارد و به مرور زمان باعث صدماتی می‌شود.
4. چنانچه به اشتباه گرد گچ با سیمان مخلوط و به عنوان ملات استفاده شود، سیمان غیرعامل خواهد شد و در زیر بارهای فشاری ترک می‌خورد.
5. اثر سولفات‌ها بر اندود، سبب طبله و پوک شدن آنها نی می شود.
و: انبساط بر اثر رطوبت
1. ملات‌های رسی و آهکی بر اثر رطوبت مداوم متورم می‌شوند و به آجرکاری فشار می‌آورند. در مواردی، پس از خشک شدن، باعث لقی در اسکلت آجرکاری و یا شکست‌هایی جزئی می‌شوند.
ز: زنگ زدگی
1. اگر فاصله دیوار آجری در محل تماس با فلز عایق نشده از 25 میلیمتر کمتر باشد، به عللی آب و رطوبت به فلز اثر می‌کند و باعث زنگ زدن و اکسیده شدن آهن می‌شود. اکسیده شدن آهن، مقاومت فولاد را کم می‌کند. اگر وضع به همین شکل ادامه یابد، باعث فرسودگی کلی آن می‌شود. در نتیجه اثر آن بر سطوح دیوار و جاری شدن رنگ قرمز جگری در مایع قهوه‌ای، نما بدرنگ می‌شود. اثرات و ترکیبات آن بر آجرکاری و ملات آن نیز سبب فعل و انفعالات شیمیایی و ایجاد ترک‌هایی در سطح نما و مسیر خود می‌شود.
2. ممکن است ستون، همسطح با آجرکاری باشد. گاهی هم با رعایت 2 سانتیمتر برای پوشش‌های سفالین پس‌نشین دارد. در این حالت، رطوبت گاهی باعث زنگ‌زدگی فولاد به کار رفته غیرعایق و ایجاد ترک‌های سرتاسری و همچنین بدرنگی نما می‌شود. برای تعمیر اینگونه فلزات ـ چه به صورت موضعی و چه به شکل عمودی ـ با استفاده از ضدزنگ یا رنگ روغن و یا قیراندود، آنها را عایق می‌کنیم و سپس مراحل تعمیر و بنایی را بر سطح آنها با رعایت پوشش دیوار انجام می‌دهیم.
ح: مصالح نامناسب
1. وجود سنگ‌های خرد آهکی در آجر و در موقع کار، باعث آلوئک می‌شود. آلوئک با مکش آب از ملات و یا در اثر رطوبت، سبب ترکیب آهک داخل آجر می‌شود و ازدیاد حجم پیدا می‌کند. در نتیجه، لب پَر می‌شود و آجر ترک برمی‌دارد.
2. وجود دانه‌های ریز آهک نشکفته در ملات نیز پس از ترکیب با آب، در سطح بندها و آجرهای همجوار ترک‌هایی بوجود می‌آورد.
3. ملات‌ها سرباره و خاکستردار از کوزه‌های ذوب آهن و یا زغال‌سنگ مخلوط با ملات، باعث دگرگونی شیمیایی و در نتیجه باعث سبب ضایعات می‌شود.
ط: یخزدگی
1. رطوبت دائم در نما، باعث فرسوده شدن ملات‌های نامقاوم و به مرور زمان، خالی شدن آنها می‌شود. به همین دلیل، رج‌های آجر لق می‌شوند و روی یکدیگر می‌افتند.
2. وجود رطوبت زیاد باعث می‌شود که ماهیت آجر از حالت خود خارج شود و در نما دگرگونی بوجود آید.
3. در نقاط سردسیری، رطوبت باعث یخزدگی سطوح آجرکاری مرطوب می‌شود. ابتدا پوسته‌های نازک و سپس ورقه‌های عمیق از آجر جدا می‌شود و به مرور سبب خسارت فراوانی خواهد شد. در این حالت، ملات نیز به راحتی از جای خود جدا و باعث تخریب قسمتی از ستون یا دیوار می‌شود.
رطوبت‌زدگی ممکن است بر اثر ترکیدگی لوله‌های آب از قسمت‌های خارجی یا داخلی ساختمان باشد. همچنین در بعضی از مناطق سرد و مرطوب، بر اثر وزش بادهای مختلف، امکان حرکت ذرات آب و نشست رطوبت در نماهای همجوار پیش می‌آید.
ی: اثر نمک‌ها بر سطح آجرکاری
نمک‌های بر سطوح آجرکاری سفیدک می‌زنند. اگر مقدار سفیدک ناچیز باشد، به راحتی برطرف می‌شود، ولی اگر قشر نمک زیاد باشد، خطر سولفاته شدن سطوح به ویژه در بندها بوجود می‌آید که در نهایت، ملات سبمانی بین آجرها را فاسد می‌کند. در بعضی موارد، کپک‌ها ممکن ات بر اثر نوع ترکیب نمک‌ها، به رنگ سبز نیز ظاهر شوند. در مجموع، یکی از علل یخزدگی، اثر نمک‌ها بر نماست که در نهایت، سبب پوسته پوسته و یا ورقه شدن آجرکاری می‌شود.
تعمیر آسیب‌ها
1. پیشگیری از نشست و افت: جلوگیری از بیشتر شدن آن بوسیله تزریق بتن با پمپ فشار هوا و همچنین پر کردن زیر دیوارهای در حال نشست انجام می‌شود که درباره آن بحث کردیم.
2. تغییر آب‌های زیرزمینی: الف) نشست آن به طور طبیعی؛ ب) زهکشی؛ ج) کانال‌کشی اطراف ساختمان.
3. پیشگیری از خرابی زهکشی: مسیر حرکت آب در چاهک یا چاه در زمان‌های مختلف، نشان‌دهنده وضع زهکشی و احتمالاً گرفتگی آن است. چنانچه گرفتگی وجود داشته باشند، باید برای شناسایی محل و برطرف کردن این نقیصه اقدام شود.
4. پیشگیری از حرکت ماسه‌های روان:
الف) چنانچه ماسه‌های روان روی هم انباشته شده باشند، می‌توانیم با پشت بندسازی به روش‌های مختلف آن را مهار کنیم.
ب) با کنده چاه و پرکردن آن با بتن و یا شفته‌ی همراه با سنگ، مانعی برای حرکت ماسه‌های روان بوجود می‌آوریم.
ج) تنگ بستن بوسیله سنگ‌کاری و آجرچین‌های اصولی تحت زاویه موثر نیز مانعی برای حرکت ماسه‌های روان است.
5. پیشگیری از حفره‌های بلعنده: چنانچه حفره کوچک و ارتفاع آن ناچیز باشد، زیر دیوار را خاکبرداری می‌کنیم تا به سطح سفت برسیم. پس از پر کردن حفره با ملات مقاوم سنگ، آجر و یا بتن را به سطح زیر دیوار می‌رسانیم و سطح دیوار را برابر اصول، محکم‌سازی می‌کنیم.
6. اثر انقباض و انبساط: ستون‌های منفرد در اثر ازدیاد حرارت و سرما دچار انقباض و انبساط می‌شوند که در این حالت، به علت حرکت ستون، ترک‌های در سطوح به وجود می‌آید. اگر این ترک‌ها ناچیز باشند، بند آنها خالی می‌شود و باید مجدداً بندکشی انجام دهیم. چنانچه آجرها در مسیر ترک بردارند، با رعایت پیوند، آنها را از جای خود درمی‌آوریم و مجدداً تعمیر می‌کنیم.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 21 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود با لینک مستقیم
دانلودمقاله اسیب پذیری اجرکاری 
