مقاله کامل درباره فلسفه اشراق

اختصاصی از یاری فایل مقاله کامل درباره فلسفه اشراق دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 50

مقدمه

علم در حوزه های سنتی ایران مقوله متنوع و گسترده ای است. سده های نخستین اسلامی مصروف کنکاش، مجادلات و پایه گذاری های کلان علمی شد. حوزه های آموزشی عموما چند منظوره با پرورش علمای جامع الاطراف و مسلط بر اکثر بخش های علمی پایه های ستبر علمی ایران را بنا نهادند.

توجه شدید به علوم عقلی و نقلی از اختصاصات ایران علمی قرون نخستین بود و دست‌اندازی به حوزه های معتبر بیرونی چون یونان و اسکندریه و البته ایران پیش از اسلام و ترجمه و تالیف متون از زبانهای مختلف دوره ای مدرن و کاملا علمی را در تاریخ ایران بنا نهاد.

شیخ شهاب الدین سهروردی یکی از علما و حکما و بزرگ فلسفی ایران است که با آگاهی و مطالعه در شاخه های متفاوت فکری و بدست آوردن درک صحیح از آنها توانست جنبش خاص فکری خود را با نام فلسفه اشراقی بنیان نهد. فلسفه ای که با بهره گیری از نقاط قوت دیگر ایده های فکری گونه ای التقاطی از علم آسمانی و زمینی را به انسان آن روزگار ارائه کرد.

این مقاله به مسئله علم و کیفیت آن و تعریف عالم از دیدگاه شیخ اشراق پرداخته است. پیش از ورود به بخش اصلی مقاله معرفی مختصری از شیخ اشراق و آثار او و نیز مسئله علم در حوزه های آموزشی گذشته می آید و پس از متن مقاله که همراه با مسائل چندی که پیوسته با مبحث اصلی اند می آید به طور مختصر به علومی که در آثار شیخ اشراق به آنها استناد شده پرداخته می شود و در پایان طی بحث کوتاهی به مسئله تاویل پذیری آثار عرفانی شیخ اشراق که البته مسئله تازه و در حقیقت شاخه ای از علم مدرن در خوانش متون است پرداخته می شود

علم اشراقی:

معرفی:

شیخ شهاب الدین ابوالفتوح یحیی بن حبش بن امیرک سهروردی معروف به شیخ اشراق بنیانگذار رسمی دومین نظام فلسفه اسلامی با نام حکمه الاشراق است. وی در سال 549 در دهکده سهرورد زنجان به دنیا آمد. در مراغه نزد مجد الدین جیلی حکمت و اصول و فقه را آموخت. در اصفهان نزد ظهیر الدین قاری منطق را فرا گرفت. و در ضمن مطالعه فلسفه ابن سینا اندیشه های نوین خود را در باب علم و فلسفه پایه‌ریزی کرد.

پس از پایان تحصیلات رسمی چنانکه رسم روانهای نا آرام و پویا است روی به سلوک جسمی و روحی آورد تا اینکه در حلب ملک ظاهر پسر صلاح الدین ایوبی شیفته شیخ شد و بنابر درخواست او شیخ اشراق در حلب اقامت گردید.

ذکاوت شیخ اشراق و علم آسمانی او که ظاهرا دلیل برتری او در مناظرات چندی شد که بین او و علمای حلب برگزار شد بر این علما گران آمد و البته برای شیخ نیز گران تر تمام شد.

فرا روی های دیدگاه دینی شیخ که حاصل کشف فضاهای جدیدتر عقلانی به یاری ارتباط دو سویه با مکاشفات ربانی بود. در زمانه شیخ آنقدر سنگین و نابخشودنی بود که شیوخ و فقهای حلب فتوای قتل او را اگر نه از ملک ظاهر از صلاح الدین ایوبی بگیرند. در نتیجه شیخ اشراق در سال 587 به شکلی نامعلوم به سرنوشت شوریدگانی چون عین القضات و حلاج دچار شد.

مقام او چنان بالا بود که فخر رازی که در اصفهان از همدرسان او و از اشعریون و مخالفان سرسخت فلسفه بود پس از مرگ شیخ اشراق تلویحات او را می بوسد و از دیده اشک می ریزد.

ایشان علی رغم جوانی و کوتاهی عمر حدود 50 کتاب به زبانهای عربی و فارسی نوشته اند که بسیاری از آن کتابها موجود است. علاوه بر نثر روان و زیبا و گاهاً شاعرانه وی با ارائه تعریف های جدید و طرح معادلات و مجادلات علمی نو، پویایی اندیشه را تا سالها بعد تضمین کرد تا متاله بزرگ ملاصدرای شیراز در تکوین و تدوین کاملتر اصول فکری، بر پایه های بر نهاده او بایستد.

برخی از مهمترین کتب شیخ اشراق عبارتند از رساله فی اعتقاد الحکما قصه الغربه الغربیه پرتو نامه ،هیاکل النور ، الواح عمادی ، رساله الطیر ، آواز پر جبرئیل ،عقل سرخ ، روزی با جماعت صوفیان ، فی حاله الطفولیه ، فی حقیقه العشق ، لغت موران ، صفیر سیمرغ، کلمات ذو قیه یا رساله الابراج، بستان القلوب ، یزدان شناخت ، التلویحات ، مقاومات ، المشارع . و المطارحات و البته اثر جاودانه ایشان حکمه الاشراق.

این مقدمه اگر چه چندان ضروری نبود ولی برای ورود به بحث از آنجا که موضوع مقاله جایگاه علم در نزد شیخ اشراق و جایگاه علمی او در تاریخ علم و فلسفه ایران و اسلام است. لازم بود تا توانمندی های ثابت شده شیخ اشراق یکبار دیگر یادآوری شود.

در این مقاله پیش از ورود به بحث اصلی تعریف های سنتی علم و انواع آن ذکر می شود و با نگاهی جزئی تر به زمانه شیخ اشراق ( قرن 6 ) وارد بحث اصلی می شویم.

تعاریف سنتی علم:

«علوم در نظر مسلمانان مجموعه اطلاعات و دانش هایی است که در امور دینی و دنیاوی بحث کند اعم از مسائل شرعی و عرفی و ادبی و عقلی جز آنها»و از همان نخست علم را به دسته های منقول و معقول تقسیم کردند که علوم منقول خود شامل علوم ادبی و شرعی می شد و هر یک از این دو دسته تا عصر «الموید با الملکوت» به شاخه های فرعی تری تقسیم گردید.

مقاله کامل درباره حکومت حضرت مهدی

اختصاصی از یاری فایل مقاله کامل درباره حکومت حضرت مهدی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

حکومت امام مهدی (عج)

خداوند می فرماید : سرانجام نیک از آن پرهیزگاران است.

در این حدیث دو نکته قابل توجه وجود دارد یکی تصریح به این که پس از حکومت اهل حکومت دیگری وجود نخواهد داشت و دیگری این آنها به آیه شریفه « والعافیه للمتقین » « از این استناد تفسیر آیه شریفه نیز به دست می آید و با تکیه بر آن گذشته از حدیث آیه نیز می توان آخر بودن زمانی را گواهی دهد.

جالب این که این جمله از قرآن کریم قرار پایانی آیه ای است که در آغار آن چنین آمده است:

اِن الارض لله یورثها من یشاء من عباده

زمین از آن خداست و به هر کس از بندگانش که بخواهد آن را به میراث می دهد .

همانگونه که می دانید این فراز از آیه نیز مربوط به حکومت حضرت مهدی (عج) است و لذا تاییدی است بر این که فراز و العافیه للمتقین « هم مربوط به حکومت حضرت مهدی (عج) است و با تفسیر معصوم (ع) مفهوم آن اینست که پس از دولت مهدوی دولت دیگری وجود ندارد.

امام باقر می فرمایند:

وجدنا فی کتاب علی علیه السلام « اِن الارض لله یورثها من یشا من عباده و العاقبه للمتقین » انا و اهل بیتی الذین اورثتنا الله الارض و نحن المتقون و الارض کلها لنا

در کتاب علی که بر او درود باد (در ذیل آیه ) زمین از آن خداست و به هر کس از بندگانش که بخواهد آن را به میزاث میدهد و سرانجام نیک از آن پرهیزگاران است چنین یافتیم که:

من و اهل بیتم همان کسانی هستیم که خداوند زمین را به ما ارث می دهد و مائیم پرهیزگاران و زمین تماما از آن ماست.

در حدیث دیگری از امام باقر (ع) که پیش از این فرازی از آن را نقل کردیم باز استشهاد به آیه شریفه «والعاقبه للمتقین» وجود دارد:

دولتنا آخر الدول و لم بیت لهم دوله الا ملکوا قتلنا ... و هو قوال الله عز و جل و العاقبه للمتقین.

دولت ما آخر دولت است و هیچ خاندان صاحب دولتی نیست مگر اینکه پیش از ما به حکومت می رسد و پس از آن ما به حکومت می رسم! ... و این همان سخن خداوند است که می فرماید سرانجام نیک از آن پرهیزگاران است.

پیش از این گفتیم که فراز نخست حدیث اشاره دارد که هر صاحب ایده و نظریه ای قبل از دولت اهل بیت (ع) به حکومت می رسد و سپس ایده امامت به حکومت می رسد حال اگر این را اضافه کنیم که مراد از عافیت مفهوم زمانی است نتیجه می گیریم که دولت اهل بیت (ع) و یا به بیان دیگر دولت امام مهدی (ع) هم از نظر اندیشه ای و هم از نظر زمانی آخرین دولت است.

حال باید به این پرسش پرداخت که چرا این دولت آخرین دولت است؟

3- چرا پس آخرین دولت

در برخی از روایاتی که در آنها مساله آخرین دولت بودن حکومت امام مهدی (ع) مطرح شده علت آن نیز تبیین شده است مثلا امام باقر (ع) پس از آن که می فرماید دولت ما آخرین دولت است و پیش از آن همه صاحبان قدرت و اندیشه به حکومت می رسد در بیان علت آن می فرماید:

بقولوا اذا راوا سیرتنا : اذا ملکنا سرنا مثل سیره هولاء!

تا وقتی شیوه حکومت ما را دیدند بگویند اگر ما هم به حکومت می رسیدیم به شیوه اینان رفتار می کردیم.

همچنی امام صادق (ع) پس از آن که می فرمایند پس از برقراری دولت ما همه گروه ها به حکومت می رسد علت این تقدم و تاخر را چنین بیان می دارند:

حتی لا تقول قاتل : « انا لو ولینا لعدلنا » ثم یقول قائم بالحق و والعدل.

با کسی بگوید اگر ما هم به حکومت می رسیدیم به عدالت رفتار می کردیم پس از آن بر پا کنندۀ حق و عدل قیام می کند .

از مجموع این دو حدیث چنین بر می اید که علت تاخر دولت امامت اتمام حجت تاریخی و عملی است باید برقراری عدالت جز به دست مردان عدالت و امامان معصوم ممکن نیست.

حقیقت در گرو توجه به این سه افراد است.

نخست عدالت مهمترین نیاز بشریت است و امور دیگری فرعی و غیر اصولی است سامان جامعه بشری به برقراری عدل و داد است و بدون آن نظام زندگی اجتماعی از هر می باشد.

دوم: اجرای عدالت نیاز به مردان عادل دارد هر دستی توان عدالت گستری ندارد .

عدالت گستری نیاز به مردانی دارد که معصوم و از هر گونه هوس به دور باشند مردان آلوده هوس به هوس رفتار می کنند نه به عدالت آن که به هوس رفتار می کند و پیرو هوای نفس خویش است توان اجرای عدالت را ندارد به همین جهت در اندیشه شیعی یکی از شرایط امامت عصمت است .

دانلود تحقیق کامل درباره استاندارد روش اندازه‏گیری اوره و ازت آمونیاکی در خوراک دام و طیور

اختصاصی از یاری فایل دانلود تحقیق کامل درباره استاندارد روش اندازه‏گیری اوره و ازت آمونیاکی در خوراک دام و طیور دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 21

استاندارد روش اندازه‏گیری اوره و ازت آمونیاکی در خوراک دام و طیور

1 ـ هدف

هدف از تدوین این استاندارد تعیین روشهای اندازه‏گیری اوره و ازت آمونیاکی در خوراک دام و طیور می‏باشد .

2 ـ دامنه کاربرد

این استاندارد جهت اندازه‏گیری اوره و ازت آمونیاکی در خوراک دام و طیور کاربرد دارد .

3 ـ نمونه‏برداری

طبق استانداردهای روش نمونه‏برداری در مواد غذائی عمل شود .

4 ـ روش کار

4-1- اندازه‏گیری اوره به طریق اسپکتروفتومتری

4-1-1- وسایل مورد نیاز

ـ اسپکتروفتومتر با حداکثر باند 2/4 در طول موج 420nm با سلهای یک سانتیمتری

4-1-2- معرفها و مواد مورد نیاز :

4-1-2-1- محلول پارادی متیل آمینوبنزالدئید 1

16 گرم پارادی متیل آمینو بنزالدئید را در یک لیتر الکل و 100 میلی‏لیتر اسید کلریدریک حل نمائید . این محلول برای یک ماده پایدار می‏ماند .

4-1-2-2- اسید استیک

4-1-2-3- محلول استات روی : 22 گرم استات روی 2H2O 2(,OAC)Zn را در آب حل کرده و 3 میلی‏لیتر اسید استیک بآن اضافه نمائید سپس آن را تا حجم 100 میلی‏لیتر رقیق نمائید .

4-1-2-4- محلول فروسیانور پتاسیم : 10/6 گرم فروسیانور پتاسیم 6 3H2O(,CN) K2Fe را در آب حل کرده و به حجم 100 میلی‏لیتر برسانید .

4-1-2-5- زغال اکتیو ـ (60 - G)

4-1-2-6- محلول بافر فسفات با 7 = PH

4-1-2-7- محلولهای استاندارد اوره :

الف : محلول استاندارد اولیه با غلظت 5ml/mg

5 گرم اوره را با دقت یک میلی‏گرم در آب حل کرده و سپس آن را تا حجم یک لیتر برسانید .

ب : محلولهای استاندارد مورد استفاده با غلظتهای 0/2 , 0/4 , 0/6 , 0/8 , 1 , 1/2 , 1/4 , 1/6 , 1/8 و 2 میلی‏گرم اوره در 5 میلی‏لیتر : به ترتیب 2,4,6,8,10,12,14,16,18,20 میلی‏لیتر از محلول اولیه (5ml/mg) را برداشته و در بالن ژوژه‏های 50 میلی‏لیتری ریخته و هر کدام را با محلول بافر فسفات 7 به حجم برسانید .

ج : محلول مرجع : محلول اوره استاندارد با غلظت 1/mg5ml را که بشرح فوق تهیه گردیده بعنوان استاندارد مرجع بکار ببرید . این محلول در حرارت کمتر از 24 درجه سلسیوس به مدت یک هفته ثابت می‏ماند .

4-1-3- رسم منحنی استاندارد اوره :

از هر یک از محلولهای استاندارد اوره ( طبق بند ب ) 5 میلی‏لیتر برداشته و در لوله‏های 25 میلی‏لیتری ریخته و به هر کدام 5 میلی‏لیتر محلول DMAB اضافه نمائید و یک محلول شاهد نیز حاوی 5 میلی‏لیتر محلول بافر 7 باضافه 5 میلی‏لیتر محلول DMAB تهیه نمائید . لوله‏ها را کاملا تکان داده و بگذارید 10 دقیقه در بن ماری 25 درجه سلسیوس بماند . سپس جذب هر یک از محلول‏ها را در طول موج 420nm با استفاده از سلهای یک سانتیمتری در مقابل شاهد ( با جذب صفر ) بخوانید . آنگاه میزان جذب محلولها را در مقابل غلظت‏ها رسم نمائید . منحنی بدست آمده بایستی به صورت خط راست باشد در غیر این صورت آزمایش بایستی تکرار شده و محلول DMAB نیز تازه تهیه گردد .

4-1-4- روش اندازه‏گیری نمونه :

یک گرم از نمونه آسیاب شده را وزن نموده و در یک بالن ژوژه 500 میلی‏لیتری ریخته و بآن یک گرم زغال اکتیو و حدود 250 میلی‏لیتر آب , 5 میلی‏لیتر محلول استات روی و 5 میلی‏لیتر محلول فروسیانور پتاسیم اضافه نمائید . سپس مخلوط را به مدت 30 دقیقه کاملا با تکان دهنده تکان دهید و پس از آن حجم آن را با آب به 500 میلی‏لیتر برسانید . آنگاه بگذارید بماند تا رسوب ته نشین گردد . سپس آن را با استفاده از کاغذ صافی واتمن شماره 40 صاف کرده بطوریکه محلول صاف شده کاملاؤ شفاف باشد .

5 میلی‏لیتر از محلول صاف شده را در یک لوله آزمایش ریخته و بآن 5 میلی‏لیتر محلول DMAB اضافه کرده و کاملا تکان دهید . همراه با نمونه یک محلول استاندارد مرجع ( طبق بند ج ) و یک محلول شاهد نیز تهیه نموده و آنها را در بن‏ماری با حرارت 25 درجه سلسیوس به مدت 10 دقیقه قرار دهید سپس میزان جذب نمونه و استاندارد را در مقابل شاهد در طول موج 420nm قرائت نموده و درصد اوره را طبق فرمول زیر محاسبه نمائید .

= درصد اوره

A1 = میزان جذب استاندارد مرجع

W = وزن نمونه بر حسب میلی‏گرم در حجم مورد آزمایش می‏باشد .

4-2- روش اندازه‏گیری ازت اوره‏ای و آمونیاکی در خوراک دام و طیور

4-2-1- وسایل مورد نیاز

ـ بالنهای کجدال با ظرفیت 500 میلی‏لیتر

4-2-2- معرفها و مواد مورد نیاز

4-2-2-1- محلول ضد کف

4-2-2-2- محلول کلرور کلسیم :

25 گرم کلرور کلسیم ( CaCl2 ) را در 100 میلی‏لیتر آب حل نمائید .

4-2-2-3- معرف متیل رد :

یک گرم متیل رد را در 200 میلی‏لیتر الکل حل نمائید .

4-2-2-4- اسید کلریدریک نرمال

4-2-2-5- محلول سود نرمال

4-2-2-6- اوره خالص به فرمول شیمیائی 2(NH2)Co)

4-2-2-7- محلول اوره آز :

محلول تازه اوره آز در آب را با غلظتی تهیه کنید که هر 10 میلی‏لیتر محلول خنثی اوره آز , ازت موجود در 0/1 گرم یا بیشتر اوره خالص را تغییر دهد . برای این منظور باید ابتدا میزان قلیائیت و همچنین فعالیت آنزیم اوره آز تعیین گردد .

الف : تعیین قلیائیت محلول اوره آز

میزان قلیائیت اوره آز تجارتی را بشرح زیر تعیین نمائید .

پروژه برنامه کامل کار با تاریخ ها و تبدیل آن ها به یکدیگر با زبان سی شارپ

اختصاصی از یاری فایل پروژه برنامه کامل کار با تاریخ ها و تبدیل آن ها به یکدیگر با زبان سی شارپ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این پروژه با زبان برنامه نویسی سی شارپ نوشته شده است.

توضیح :

در این برنامه تاریخ و ساعت از سیستم خوانده می شود و به صورت شمسی برروی فرم نمایش داده می شود. برای این منظور کلاسی به نام PCalendar ساخته ایم که دارای متدهایی برای کار با تاریخ است. به یکی از این توابع که برای کم کردن دو زمان از همدیگر نوشته شده می پردازیم:

public PDate SubDate(string pdate1, string pdate2) { HijriCalendar pc = new HijriCalendar(); DateTime d1, d2; TimeSpan ts = new TimeSpan(); PDate pd1; PDate pd2; PDate pdout; pd1.year = int.Parse(pdate1.Substring(0, 4));//1386/12/22 pd1.month = int.Parse(pdate1.Substring(5, 2)); pd1.day = int.Parse(pdate1.Substring(8, 2)); pd2.year = int.Parse(pdate2.Substring(0, 4)); pd2.month = int.Parse(pdate2.Substring(5, 2)); pd2.day = int.Parse(pdate2.Substring(8, 2)); d1 = pc.ToDateTime(pd1.year, pd1.month, pd1.day, 0, 0, 0, 0, 0); d2 = pc.ToDateTime(pd2.year, pd2.month, pd2.day, 0, 0, 0, 0, 0); ts = d1 - d2; pdout.year = d1.Year - d2.Year; pdout.month = pdout.year * 12 + (d1.Month - d2.Month); pdout.day = ts.Days; return pdout; }

این تابع دو مقدار string که در حقیقت دو تاریخ هجری هستند را گرفته و یک شیء از نوع PDate خروجی می دهد. PDate یک ساختمان به شکل زیر است:

public struct PDate { public int year; public int month; public int day; }

روال تابع بدین صورت است که کاراکتر اول تا چهارم را که سال است در خاصیت سال شیء pd قرار می دهد. برای ماه و روز نیز چنین عملی تکرار می شود. در واقع ما با این کار یک رشته را به تاریخ تبدیل می کنیم.

حال با استفاده از متد ToDateTime از کلاس HijriCalender تاریخ هجری را به تاریخ میلادی تبدیل می کنیم.

اکنون با داشتن این دو تاریخ می توانیم اختلاف آن ها را که از نوع کلاس TimeSpan است بدست بیاوریم. این مقدار را در ts ذخیره می کنیم. در انتها مقدار بدست امده را به عنوان خروجی تابع معرفی می کنیم. توضیحات بقیه توابع در خود سورس کد موجود می باشد.

 

پاورپوینت کامل و جامع با عنوان درس آبهای زیرزمینی در 253 اسلاید

اختصاصی از یاری فایل پاورپوینت کامل و جامع با عنوان درس آبهای زیرزمینی در 253 اسلاید دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

آب‌های زیرزمینی به آب‌هایی گفته می‌شود که در لایه‌های آب‌دار و اشباع زیر زمین تجمع پیدا کرده‌است. این آب‌ها فقط حدود ۴ درصد از مجموعه آب‌هایی را که فعالانه در چرخه آب‌شناختیدخالت دارند، تشکیل می‌دهد. با این وجود حدود ۵۰ درصد جمعیت دنیا از نظر آب شرب متکی به همین آب‌های زیرزمینی هستند.

لایه آب‌دار

بخشی از آب‌های سطحی در اثر نیروی جاذبه وارد محیط مخلخل خاک شده و به سمت پایین حرکت می‌کند. لایه‌های مختلف زمین از مواد و ترکیبات مختلف خاک شکل گرفته و در زمان‌های مختلف بوجود آمده‌اند. مجموعه عواملی نظیر جنس و اندازه دانه‌ها، میزان تخلخل، میزان تراکم، میزان ترک‌خوردگی و ... باعث می‌شود بخش‌های مختلف فضای زیرزمین ظرفیت‌های متفاوتی برای جذب، ذخیره و انتقال آب داشته باشد. لایه‌هایی از زمین که به صورت نسبی ظرفیت بالاتری برای جذب، ذخیره و انتقال آب دارند آبخوان نامیده می‌شوند. به دلیل نفوذپذیری بیشتر این لایه‌ها، بخش اعظم آب نفوذ کرده در عمق زمین به صورت طبیعی جذب آن‌ها می‌شود. بسته به شرایط احاطه کننده آن، یک لایه آب‌دار می‌تواند مانند یک مخزن زیرزمینی آب را ذخیره و یا مانند یک رودخانه زیرزمینی آب را به لایه‌های مجاور و عمیق‌تر منتقل نماید. ابعاد این مخازن یا رودخانه‌های زیرزمینی می‌تواند از چند ده متر تا چند صد کیلومتر متفاوت باشد. به دلیل وابستگی شدید انسان به منابع زیرزمینی آب، شناسایی، مطالعه و مدیریت لایه‌های آب‌دار دارای اهمیت بسیار است.

مخاطرات آب‌های زیرزمینی

به دلیل عدم شناخت صحیح و یا عدم درک میزان آسیب‌پذیری سریع آبهای زیرزمینی، سهل‌انگاری‌های زیادی صورت گرفته است. اجازه داده‌ایم که بنزین و سایر مایعات مضر از مخازی زیرزمینی به درون سفره‌های آبهای زیرزمینی نفوذ کند. آلاینده‌ها، از محل‌های دفن زباله یا سیستم‌های فاضلاب که بطور غلطی ساخته شده‌اند، به داخل آن تراوش می‌کنند. آبهای زیرزمینی از طریق زهاب حاصله از مزارع کشاورزی کود داده شده و مناطق صنعتی، آلوده می‌شوند. صاحبان خانه‌ها با ریختن مواد شیمیایی به داخل فاضلاب یا روی زمین، آبهای زیرزمینی را آلوده می‌کنند. آبهای زیر زمینی در طی روند نفوذ خود به لایه‌های آبدار بسته به نوع خاک و آلاینده‌های موجود در خاک ممکن است حاوی مواد معدنی و آلی شوند. به عنوان مثال زمینهای آهکی چون دارای کربنات و بی کربنات هستند، آبهایی که از این نوع زمینها نفوذ می‌کنند حاوی کربنات و بی کربنات بوده و سختی آب را بالا می‌برند. یا اینکه در اثر نفوذ مواد آلاینده نظیر آلاینده‌های نفتی در سطح زمین یا چاه‌های جذبی فاضلاب ممکن است در اثر نفوذ، این مواد به سطح آب‌های زیر زمینی رسیده و منبع آب را آلوده نمایند.

برداشت بیش از حد یا سفره آب افت‌کننده

منابع زیرزمینی آب به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از آب‌های سطحی و بارندگی تغذیه می‌شوند؛ بنابراین استفاده پایدار از این منابع به معنای برداشت محدود از آن‌هاست. در سال‌های اخیر در بسیاری از کشورهای جهان برداشت آب از منابع زیرزمینی از میزان تغذیه سالیانه آن‌ها بیشتر است. این امر به معنای استخراج و استفاده از آبی است که در طول هزاران سال در لایه‌های آب‌دار زمین ذخیره شده‌است. با این کار سطح آب‌های زیرزمینی در منطقه روز به روز افت کرده و سرانجام به جایی خواهد رسید که آبی برای استخراج وجود نخواهد داشت. پایین افتادن سطح آب‌های زیرزمینی به معنای خشک شدن مناطق پایین دست (مناطق با ارتفاع کمتر که آب جاری در لایه‌های آب‌دار تحت اثر گرانش به سمت آن‌ها جریان می‌یابند) و از بین رفتن چاه‌ها، قنات‌ها و چشمه‌های آن است.

در سال ۲۰۰۵ (میلادی) چین، هند و ایران رتبه‌های اول تا سوم برداشت بیش از حد از منابع زیرزمینی آب را داشته‌اند. ایران به طور متوسط سالانه پنج میلیارد مترمکعب آب بیش از ظرفیت لایه‌های آب‌دار زمین از آن‌ها بهره‌برداری می‌کند. این مقدار آب معادل آب مورد نیاز جهت تولید یک سوم کل غله تولیدی این کشور است. سطح آب‌های زیرزمینی در منطقه چناران در شمال‌شرقی ایران، که منطقه کوچک اما بسیار پراهمیتی برای کشاوزی است، در سالهای پایانی دهه نود میلادی به صورت میانگین ۲٫۸۸ متر در سال افت داشته‌است. چاه‌های حفر شده جهت تأمین آب کشاوزی و همچنین تأمین آب آشامیدنی شهر مشهد عامل این اتفاق بوده‌اند.

اشکال مختلف آب‌های زیرزمینی

اشکال مختلف ظهور آب در زیرزمین

• آب هیگروسکوپی: آبی است که به صورت قطره‌های ریز در اطراف دانه‌های رسوب می‌چسبد.
• آب غشایی: آبی است که به صورت یک قشر نازک، اطراف دانه‌های رسوب را می‌پوشاند.
• آب ثقلی: آبی است که اطراف و بین دانه‌های رسوب را پر می‌کند و اگر امکان حرکت برایش وجود داشته باشد از محل خود تحت تأثیر نیروی چاذبه زمین یا ثقل، حرکت کرده و جریان می‌یابد.
• آب مویینگی: بخشی از آب است که بر روی سطح آب زیرزمینی و سوار برآن، در میان رسوبات دانه ریز قرار می‌گیرد. رسوبات دانه ریز، فضای لوله مانند و پیچ و خم داری ایجاد می‌کنند که تحت تأثیر نیروی موئینگی، بخشی از آب زیرزمینی را در خلاف جهت نیروی ثقل تا ارتفاع چندین متری به بالا می‌کشند. ضخامت آب موئینگی به قطر دانه‌های رسوب بستگی داشته و هرچه دانه‌های رسوب ریزتر باشند ضخامت قشر موئینگی نیز بیشتر خواهدبود.

فهرست مطالب:

فصل اول:کلیات

اهمیت استفاده از آبهای زیرزمینی

تاریخچه استفاده از آب زیرزمینی

فصل دوم: آب در زمین و لایه های آبدار

منافذ موجود در سنگ ها

تخلخل

عوامل موثر بر تخلخل

نسبت پوکی

دانه بندی رسوبات

ضریب یکنواختی

و...

فصل سوم: جریان آب زیرزمینی

قانون حاکم بر حرکت آب در زیر زمین

خط جریان

جریان یکنواخت

جریان غیریکنواخت

جریان ماندگار

قانون دارسی

بار فشار

بار ارتفاع

بار کل

گرادیان هیدرولیکی

و...

فصل چهارم: مطالعه خصوصیات هیدرولیکی لایه های آبدار

ضرایب هیدرودینامیک

افت سطح آب

مخروط افت

منطقه تاثیر

شعاع تاثیر متعادل

معادلات جریان های شعاعی اطراف چاهها

جریان ماندگار در چاه حفر شده

و...

فصل پنجم: راههای بهره برداری از منابع آب زیرزمینی

چاه آب

روش حفر چاه عمیق

ابزار حفاری ضربه ای

معایب روش حفاری ضربه ای

عوامل موثر بر سرعت حفاری دورانی

تکمیل و تجهیز چاه

لوله گذاری

صافی شنی

توسعه چاه

روشهای توسعه چاه

و...

فصل ششم: کیفیت آب زیرزمینی

منابع شوری آب

واحدهای اندازه گیری

کل مواد محلول و هدایت الکتریکی

سختی کل

نمودارهای شیمی آب

خصوصیات فیزیکی آبهای زیرزمینی

طبقه بندی و معیارهای کیفیت آب

اثرات مهم سدیم در آب

و...

فصل هفتم: تغذیه مصنوعی

هدفهای تغذیه مصنوعی

روشهای تغذیه مصنوعی

روشهای افزایش تراوش

روشهای پخش سطحی

تغذیه مصنوعی به وسیله چاهها

و...

فصل هشتم: نفوذ آب شور در لایه های آبدار ساحلی

موقعیت مرز آب شیرین و شور

عوامل موثر بر نفوذ آب شور

تشخیص نفوذ آب دریا در لایه های آبدار ساحل

راههای جلوکیری از پیشروی آب شور

و...

فصل نهم: استفاده از مدلها در مطالعه آبهای زیرزمینی

مدل های ریاضی

مدل های ماسه ای

مدلهای سیال ویسکوز

مدلهای الکتریکی

و...

فصل دهم: اکتشاف منابع آب زیرزمینی

مراحل اکتشاف

نقشه ها و مقاطع ژئوالکتریکی

موارد کاربرد نیم رخ های ژئوالکتریکی

و...