لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:95
مهندسی ارزش
امروزه به طور مداوم با گسترش فعالیتها و کاهش منابع ـ اعم از مالی، انسانی و زمانی ـ روبه‌رو هستیم. تلاش برای دستیابی به نتایج با کیفیت، با صرف هزینه و زمان کمتر، از آرزوهای دیرینه بشر بوده و در ادوار مختلف، بخشی از نیرو و اندیشه انسان را به خود اختصاص داده است. مهندسی ارزش به عنوان پاسخی عام به نیاز بشر برای دستیابی به نتایج مناسب با صرف منابع مناسب، رواج و کاربرد یافته است. در مقاله حاضر تلاش شده ضمن معرفی و تبیین مهندسی ارزش و روشن ساختن جنبههای مختلف آن، به برخی از مهمترین کاربردهای آن در حوزه فعالیتهای کتابداری و اطلاع‌رسانی اشاره شود. رویکرد این مقاله از منظر ورود به بحث است و پژوهش و گزارش مفصلتر در این خصوص در آینده صورت خواهد گرفت.
مهندسی ارزش چیست؟
مهندسی ارزش[1][2]، تلاشی است سازمان‌یافته که با هدف بررسی و تحلیل تمام فعالیتهای یک طرح، ـ از زمان شکلگیری تفکر اولیه تا مرحله طراحی و اجرا و سپس راه‌اندازی و بهره‌برداری ـ انجام میشود و به عنوان یکی از کارآمدترین و مهمترین روشهای اقتصادی در عرصه فعالیتهای بشر، شناخته شده است.
مهندسی ارزش در چارچوب مدیریت پروژه، ضمن اینکه به تمام اجزای فعالیتها توجه میکند، هیچ بخشی از کار را قطعی و مسلم نمیداند. هدف مهندسی ارزش، زمان کمتر برای رسیدن به مرحله بهره‌برداری، بدون افزایش هزینهها یا کاهش کیفیت کار است.
افزایش پیوسته هزینههای اجرایی و توسعه روز افزون فنآوری، حذف آن بخش از هزینهها را که نقشی در ارتقای کیفیت ندارند و از لحاظ اجرایی نیز غیر ضروری میباشند، الزامی ساخته است. به کارگیری مهندسی ارزش در طرحهای اجرایی، با توجه به پیچیدگی کارها بویژه در طرحهای بزرگ اجرایی، میتواند به ابزار بی‌چون و چرای مدیریت در کنترل هزینهها تبدیل شود. هدف این روش، از میان برداشتن یا اصلاح هر چیزی است که موجب تحمیل هزینههای غیر ضروری میشود، بدون آنکه آسیبی به کارکردهای اصلی و اساسی طرح وارد آید. مهندسی ارزش، مجموعهای متشکل از چندین روش فنی است که با بازنگری و تحلیل اجزای کار، قادر خواهد بود اجرای کامل طرح را با کمترین هزینه و زمان ممکن تحقق بخشد. هزینه طرح در این مقوله نه تنها هزینههای طراحی و اجرا، بلکه هزینههای مالکیت شامل بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری و هزینههای مصرف در سراسر دوره عمر مفید طرح را نیز شامل میشود. روشهای مهندسی ارزش میتواند موجب اصلاح و ارتقای کیفیت فرایندهای تولید صنعتی و انجام طراحی‌های جدید در هر مرحله از یک پروژه اجرایی گردد. برخلاف آنچه در صنایع تولیدی مرسوم است و میتوان یک روش اصلاحی را همواره در مراحل بعدی تولید یک محصول خاص نیز اجرا کرد، در طرحهای ساختمانی که هر سازه دارای شرایط ویژهای است، حدود به کارگیری یک روش اصلاحی مهندسی ارزش، محدود به همان پروژه است. گذشته از این، امکانات صرفهجویی در هزینههای یک پروژه اجرایی نیز در مراحل مختلف آن تفاوتهای بسیار پیدا میکند. با آنکه روش مهندسی ارزش را میتوان در تمام مراحل یک پروژه اجرایی به کارگرفت، بیشترین مزایای آن زمانی حاصل می شود که در نخستین مراحل برنامه‌ریزی و طراحی، به کار گرفته شود. نوآوری و جنبههای کاربردی مهندسی ارزش، این روش را از روشهای سنتی و متعارف کاهش هزینهها، متمایز می‌گرداند. روشهای سنتی کاهش هزینهها، عموماً از تجربیات گذشته، نگرشها و عادتهایی که جنبه تکرار به خود گرفته است، تبعیّت میکند و اثری از خلاقیت در آنها دیده نمی شود. مهندسی ارزش برعکس، اطلاعات، شناسایی عرصه‌های مشکل‌دار، پیشنهاد و تدوین روشها و طرحهای ابتکاری، پرورش اندیشه‌های نو و تلفیق همه جانبه دیدگاههایی را که قرار است توصیه شود، مطرح می سازد.
از سال 1961 که «لارنس مایلز» در کتاب «روش های فنی تحلیل و مهندسی ارزش»، تحلیل ارزش را همچون دیدگاهی خلاق و سازمان یافته در جهت شناسایی و حذف هزینههای غیرضروری ، تعریف کرد تا سال 1995 که ساکسنا و کریشنان کتاب «مهندسی ارزش در مدیریت پروژه» را منتشر نمودند، مهندسی ارزش به صورت یک روش فنی پذیرفته شده در فعالیتهای طراحی و اجرایی در بیشتر کشورها تثبیت گردید و رسمیت یافت ، به طوری که بسیاری از دست اندر‌کاران عرصه‌های اجرایی بویژه طراحان ، پیمانکاران و کارفرمایان با مفاهیم و روشهای فنی مهندسی ارزش آشنا شدند (مفهوم، تئوری و ...، 1384).
در طول این سالها، کشورهای مختلفی مانند آمریکا ، کانادا ، انگلستان، استرالیا، ژاپن ، فرانسه ،آلمان، هنگ‌کنگ، هند، کره ، کشورهای اسکاندیناوی و حتی برخی از کشورهای خاور میانه از جمله عربستان و ایران اقدام به تأسیس انجمنهای تخصصی مهندسی ارزش نموده‌اند و به طور سالانه به برگزاری کنفرانسهای مهندسی ارزش می‌پردازند و با به کارگیری مهندسی ارزش، صرفه‌جوییهای بسیارخوبی به دست آورده اند. نمودار زیر نشان دهندة میزان صرفه‌جوییهای حاصل از مهندسی ارزش در برخی از کشورها در طول سالهای 1997 تا 1999 می باشد (اهمیت مهندسی ارزش، 1381).
روند شکلگیری و توسعه مهندسی ارزش
«تحلیل ارزش» به صورت یک روش فنی ویژه ، در سالهای پس از جنگ جهانی دوم صورت گرفت. کار طراحی و تدوین این روش به دستور هنری ارلیچر[2][3] معاون فنی بخش خریدهای شرکت جنرال الکتریک آغاز شد. وی معتقد بود برخی از مواد و مصالح و طرحهای جایگزین که به طور ضروری و به علت کمبودهای زمان جنگ به کار گرفته می شدند، عملکرد بهتر و هزینة کمتری دارند. به دستور او، در داخل شرکت و به منظور ارتقای کارایی تولید از طریق تأمین مواد، مصالح و روشهای جایگزین برای مواد و مصالح پرهزینه، کوششی همه جانبه به عمل آمد. در سال 1947 این وظیفه برعهدة لارنس مایلز[3][4] مهندس ارشد شرکت جنرال‌الکتریک نهاده شد . مایلز در مورد روشها و فنون موجود به پژوهش پرداخت و از برخی روشهای مرسوم، به صورت تلفیقی با روش مرحله به مرحله خویش برای تحلیل ارزش بهره گرفت.
مقاله درباره نگاهی بر مهندسی ارزش و نگهداری و تعمیرات
