1-1 مقدمه
سرب در حدود 6 تا 7 هزار سال پیش در مصر و بین النهرین کشف شده است. این فلز در شمار قدیمی ترین فلزهایی است که انسان آن را بکار برده است. به این فلز در زبان انگلیسی Lead در عربی رصاص و در زبان پهلوی سرب گفته می شود. در حدود 4000 سال پیش از میلاد مصری ها و سومری ها از سفید سرب برای آرایش استفاده می کردند. در قرون وسطی از سرب به گستردگی در مصالح ساختمانی استفاده می شده است. در ایران نیز سرب از اواخر هزاره سوم شناخته شده و چون ذوب کربنات های سرب آسان بوده است، معادن کربنات سرب زودتر مورد استفاده قرار گرفته اند.
در حال حاضر مهمترین کاربردهای آن در باطری ها، کابل ها و بلبرینگ ها می باشد. روی در سال 1746 بوسیله شیمیدان آلمانی بنام مارگراف کشف شده است. این فلز برای مدت 2000 سال بعنوان یکی از اجزاء آلیاژ برنج در اروپا و آسیا مصرف می شده است. در حدود 150 سال پیش از میلاد مسیح رومی ها از این فلز و آلیاژهای آن سکه تهیه می کردند. امروزه بیشترین کاربرد روی در صنعت گالوانیزه، ترکیب آلیاژها و الکترونیک است. معمولا سرب و روی با یکدیگر و با فلزاتی چون مس، طلا و نقره همراه می باشند. همچنین کانسارهای سرب و روی با درصدهای متنوعی از این فلزات شناسایی شده اند. (4، ص 5)
2-1 ژئوشیمی و مینرالوژی سرب:
بطور کلی چهار ایزوتوپ پایدار سرب با اعداد جرمی 204،206،207 و 208 وجود دارند که از بین آنها ایزوتوپ 208 با فراوانی 1/52% بیشترین ایزوتوپ سرب است. ایزوتوپ‌های 206،207 و 208 محصولات نهائی متلاشی شدن اورانیوم و توریم می باشند. سرب بطور کلی از لحاظ فراوانی در پوسته زمین در رتبه سی و چهارم قرار دارد، سرب دارای کلارک 3-10*6/1% می باشد، در حال حاضر بطور متوسط حداقل ضریب تجمع سرب برای تشکیل کانسارهای اقتصادی در حدود 2000 می باشد. کلارک سرب از سنگهای باریک به سمت سنگهای اسیدی افزایش می یابد، بطوریکه میزان کلارک در سنگهای اوترابازیک 5-10*1% در سنگهای بازیک 4-10*8% و در سنگهای با منشأ ماگمایی اسیدی 3-10*2% می باشد. (4)
کانی های اصلی سرب و درصد سرب در هر کدام به ترتیب زیر می باشد:
گالن با 6/86% سرب، جیمسونیت با 16/40% سرب، بولانگریت با 42/55% سرب، بورنیت با 6/42% سرب، سروسیت با 6/77% سرب و آنگلزیت با 3/68% سرب.
3-1 ژئوشیمی و مینرالوژی روی:
روی دارای 5 ایزوتوپ پایدار است که اعداد جرمی آن 64، 66، 78، 80 می باشد که در این میان بیشترین ایزوتوپ آن ایزوتوپ 64 با فراوانی 9/48% می باشد. روی از لحاظ فراوانی در رتبه بیست و سوم پوسته زمین قرار دارد. کلارک روی تا حدودی بیشتر از سرب می باشد، میزان کلارک روی 3-10*3/8 و ضریب تجمع آن برای تشکیل کانسارهای اقتصادی 500 می باشد. میزان کلارک روی از سنگهای ماگمائی با منشأ بازی به سمت سنگهای ماگمایی با منشأ اسیدی افزایش پیدا می کند. میزان کلارک در سنگهای اولترابازیک 3-10*3% در سنگهای بازی 3-10*3/1% و در سنگهای اسیدی 3-10*6% می باشد. میزان کلارک در سنگهای اسیدی خیلی نزدیک به میزان کلارک در پوسته است. کانی های اصلی روی و درصد روی هر یک به صورت زیر می باشد:
اسفالریت با 67% روی، ورتزیت با 63% روی، اسمیت زونیت با 52% روی، همی مورفیت با 7/53% روی. (4)
4-1 انواع کانسارهای سرب و روی:
بطور کلی انواع کانسارهای سرب و روی عبارتند از:
3-1) اسکارن
3-2) رگه ای
3-3) استراتاباند
3-4) دگرگونی
...
نوع فایل : Word
تعداد صفحه : 28
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه9
در سال 1700 میلادی رامازین Ramazzine در بین کوزه گران که با سرب کار می کردند بیماری خاصی را مشاهده نمود. Kehoe و همکارانش در سال 1933 حضور وسیع فلز سرب را در محیط زیست متوجه شدند. مطالعات آنان نشان داد که اگر چه سرب یک فلز حیاتی در بدن نیست اما مقادیر قابل اندازه گیری در بافتها و سیالات بدن تمام بزرگسالان وجود دارد. امروزه در مورد اثرات سرب مقالات متنوع موجود است. این اثرات از علایم آشکاری تا اثرات نامحسوس مسمومیت ناشی از سرب ( مانند کاهش IQ، اثرات رفتاری و کاهش شنوایی ) را شامل می شود.
سرب بطور طبیعی در سنگهای با غلظت های متفاوت وجود دارد و در حین هوازدگی و فرسایش شیمیایی کانی ها به درون خاک، آب و هوا وارد می شود و در نهایت با ورود به گیاهان به زنجیره غذایی راه می یابد. با این حال چون سرب برای اغلب گیاهان سمی است تمرکز آن در گیاهان پائین می باشد. میانگین غلظت سرب در گیاهانی که در خاکهای طبیعی رشد می کنند دارای گستره ای بین 26 تا 85 میکروگرم در گرم خاکستر آنها می باشد. در حالی که گیاهانی که در مناطق و خاک های آلوده به سرب رشد می کنند صدها برابر بیشتر است. به طور طبیعی آلودگی گیاهان به سرب در مناطقی که خاک از سنگ های غنی از سرب تشکیل شده است رخ می دهد. با این حال در بسیاری از موارد گیاهان توسط سربی که در اثر فعالیت های معدن کاری به محیط رها شده و ذرات موجود در هوا و نیز استفاده از بنزین سرب دار در اتومبیل ها آلوده می شوند.
معمولاً آبهای با PH کم (اسیدی)، سرب بیشتری را در خود نگه می دارند. ذرات سرب موجود در هوا در فواصل طولانی مهاجرت می کنند و در صورت ورود به خاک به ذرات خاکی می چسبد.
منابع آلودگی :
•باطله های معادن قدیمی سرب باعث آلودگی خاک و آب می شود.
•سرب اساساً از 2 طریق (دود اگزوز ماشین های سنگین و دود حاصل از سوزاندن صنعتی زغال ) وارد هوا می شود.
•معدن کاری و فرآوری سرب و ذخایر مرتبط با آن.
•خوردن آب و غذا و استنشاق دود آلوده به سرب از راههای انتقال سرب و مسمومیت حاصل از آن دربدن انسان می باشد.
تمرکز سرب محلول در بیشتر آب های طبیعی که دارای دی اکسید کربن و PH حدود 7 هستند بسیار پایین است و معمولاً کمتر از ده میکروگرم در لیتر می باشد. حلالیت کم سرب به سبب توانایی این عنصر، در تشکیل ترکیبات کربناته (PbCO3)، سولفات ها (PbSO4) و هیدروکسیدهاست که معمولاً در آب ترکیبات نامحلول را ایجاد می کند، بنابراین حلالیت سرب
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه72
فهرست مطالب ندارد
معدن سرب و روی کوشک در فاصله 165 کیلومتری شرق یزد و در 45 کیلومتری شمال شرق شهرستان
بافق در عر ض جغرافیایی 31درجه و 40 دقیقه و طول جغرافیایی 55 درجه و45 دقیقه در حاشیه کویر لوت واقع شده است . ارتفاع بلند ترین کوه همجوار معدن از سطح دریا 2302 متر و ارتفاع نواحی ساختمانی و تاسیساتی حدود 2000 متر است . معدن سرب و روی کوشک از دیرباز مورد توجه معدنکاران قدیمی بوده است. آثار کارهابی قدیمی نشان دهنده استخراج کلوخه های پر عیار سرب از رخنمون های شرق معدن که به کوشک قدیمی موسوم است می باشد . طی این مدت استخراج بسیار ساده و با ابزار ساده و بدون استفاده از هر گونه چالزنی و آتشباری بوده است .و بعد از آن دوره مکانیزاسیون شروع شد و استفاده از روش های چالزنی و انفجاری انجام گرفت و میزان کل کنسانتره روی تولید شده در دوره مکانیزاسیون 553000 تن و کنسانتره سرب تولید شده حدود 99000 تن می باشد .استخراج سنگ معدنی روی با
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:23
فهرست:
سرب ، نحوه جذب و خطرات
مروری بر ویژگی‌های سرب
سرب عنصری سنگین، سمی و چکش‌خوار است به رنگ خاکستری کدر که در جدول تناوبی عناصر با نشان Pb و عدد اتمی 82 نمایان می‌شود. هنگامی که تازه تراشیده شده سفید مایل به آبی است اما در معرض هوا به رنگ خاکستری تیره تبدیل می‌شود. سرب سنگین‌ترین عنصر پایدار است.
برخی خواص سرب
خاصیت هدایت الکتریکی سرب پایین است و این فلز به‌شدت در برابر پوسیدگی مقاومت می‌کند و به همین علت از آن برای نگهداری مایعات فرسایشگر (مثل اسید سولفوریک) استفاده می‌شود. همچنین با افزودن مقادیر خیلی کم آنتیموان یا فلزات دیگر به سرب می‌توان آن را سخت کرد. این فلز (در حالت عنصری) پس از آهن، آلومینیوم، مس و روی بیشترین کاربرد را دارد، سرب پس از آهن دومین فلزی است که به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته و احتمالا قدیمی‌ترین سم شیمیایی شناخته شده